Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının kentte sarsıntıda yıkılan binalardaki kusurların tespitine ait başlattığı soruşturma, “Deprem Soruşturma Bürosu”nda vazifeli bir cumhuriyet başsavcı vekili ve üç savcı tarafından sürdürülüyor.
Fırat Üniversitesi (FÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Kısmınca oluşturulan eksper heyetinin hazırladığı raporun yanı sıra savcılığın kapsamlı bir rapor için talebi üzerine İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğünce görevlendirilerek kente gelen 6 kişilik uzman heyeti, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki sarsıntılarda çökmesi sonucu 99 kişinin hayatını kaybettiği Hisami Apartmanı ve 38 kişinin hayatını yitirdiği Dündar Apartmanı’nda incelemelerini tamamladı.
Deprem sonrası alanda yapılan çalışmalar, yapıdan alınan numunelerin laboratuvar sonuçları, kelam konusu yapının arşiv kayıtları ile projelerin incelenmesi sonucu hazırlanan kapsamlı rapor, soruşturma evraklarına eklendi.
DENETİMSİZ BİÇİMDE KOLONLARA MANTOLAMA YAPILDI
Hisami Apartmanı ile ilgili hazırlanan raporda, binanın 1990’lı yıllarda ruhsatsız ve kaçak olarak yapıldığı, 2007’de imar planına alındığı bildirildi. Yapının belediye arşiv evrakının bulunmadığı belirtilen raporda, münasebetiyle yapı ruhsatı, ruhsat ekleri, mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin olmadığı kaydedildi.
Binanın 1975 sarsıntı yönetmeliğinde tanımlanan en düşük beton sınıfı dikkate alındığında dahi beton karot numunelerinin kelam konusu sınıfı sağlamadığı, betonarme imalatlarının TS500 ile 1975 zelzele yönetmeliğindeki konstrüktif şartlara uygun olarak yapılmadığı aktarılan raporda, binanın yapı kullanım müsaade evrakının bulunmadığına dikkati çekildi.
Raporun sonuç kısmında şunlar yer aldı:
“Hisami Apartmanı’nın ruhsatsız ve projesiz inşa edilmesi, materyal özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve personellik yanılgıları, binanın kontrolsüz olarak yapılmış olması ve denetimsiz halde kolonlarda mantolama yapılarak taşıyıcı sisteme müdahale yapılması nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır. Binanın projesiz, ruhsatsız ve kontrolsüz yapılması nedeniyle inşaata müsaade veren arsa sahibi ve inşaatı yapan bina müteahhidi ile bina müteahhidinin işi bıraktıktan sonra işi tamamlayanların, binanın birtakım kolanlarına projesiz, ruhsatsız ve kontrolsüz bir biçimde mantolama yapılarak taşıyıcı sisteme müdahale edenlerin, binanın projesiz, ruhsatsız ve kontrolsüz olarak yapılmasına müsaade ederek gerekli yasal süreçleri yapmayan ilgili belediye ve varsa öbür kurum yetkililerinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatlerine ulaşılmıştır.”
KAÇAK YAPILDI, 2010’DA İMAR PLANINA EKLENDİ
Dündar Apartmanı ile ilgili hazırlanan raporda da binanın 1992-1999 yılları ortasında kaçak olarak yapıldığı 2010’da imar planına alındığı belirtildi. Yapının belediye arşiv belgesinin bulunmadığına yer verilen raporda, hasebiyle yapı ruhsatı, ruhsat ekleri, mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin olmadığı aktarıldı.
Binanın 1975 sarsıntı yönetmeliğinde tanımlanan en düşük beton sınıfı dikkate alındığında dahi beton karot numunelerinin kelam konusu sınıfı sağlamadığı, betonarme imalatlarının TS500 ile 1975 sarsıntı yönetmeliğindeki konstrüktif şartlara uygun olarak yapılmadığı, taban katında kolon kesmeye yönelik bulguya rastlanılmadığı söz edilen raporda, binanın yapı kullanım müsaade evrakının bulunmadığı kaydedildi.
Raporda, binada 2013 ve 2014’te 2 sefer yangın çıktığı, binanın yangından etkilenip etkilenmediği araştırılmadan kullanılmaya devam edildiğinin belirlendiği vurgulandı.
Raporun sonuç kısmında, “Dündar Apartmanı’nın ruhsatsız, projesiz ve kaçak olarak inşa edilmesi, materyal özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve personellik kusurları, binanın kontrolsüz olarak yapılmış olması nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır. Binanın projesiz, ruhsatsız ve kontrolsüz yapılması nedeniyle inşaata müsaade veren arsa sahibi ve inşaatı yapan bina müteahhidinin, binanın projesiz, ruhsatsız ve kontrolsüz olarak yapılmasına, kullanılmasına müsaade eden ve gerekli yasal süreçleri yapmayan ilgili belediye ve varsa öbür kurum yetkililerinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatlerine ulaşılmıştır.” değerlendirmesinde bulunuldu.
