“17 Ağustos’tan 6 Şubat’a; Enkaz altında kalan bir ülke”

6 Şubat Kahramanmaraş sarsıntılarından sonra son 30 yılda yaşanan en büyük sarsıntının üzerinden 24 yıl geçti. Merkez üssü Gölcük olan 7.4 şiddetindeki sarsıntıda 18 binden fazla yurttaş ömrünü yitirdi, yaklaşık 50 yurttaş yaralandı. Zelzelenin yıl dönümünde İMO İstanbul Şubesi Harun Karadeniz Salonu’nda yapılan basın açıklamasında şube lideri Füsun Sümer’in yanı sıra şube sekreteri Cihan Korkmazer ve Özer Or da hazır bulundu. İdare Lideri Sümer’in okuduğu basın açıklamasında 17 Ağustos ve sonrasına ait şunlara dikkat çekildi:

• Marmara sarsıntısında yaklaşık 113 bini yıkık ve ağır hasarlı olmak üzere toplam 365 bin bina hasar görmüştür.
• 2001 ekonomik krizinin kıymetli sebeplerinden biri olarak kabul edilmiştir.
• Ülkemizin zelzeleye bakış açısının değişmesinde bir milat olma özelliği taşımaktadır
• 24 yıllık vakit diliminde hiçbir bahiste kâfi hazırlığın yapılmadığı 6 Şubat 2023 Zelzeleleriyle ortaya çıkmıştır.
• 6 Şubat sarsıntılarının üzerinden şimdi 6 ay geçmesine karşın mevzu kamuoyunun, yetkili kurum ve kuruluşların ve yöneticilerin gündeminden çıkmış, verilen kelamlar çoktan unutulmuş görünmektedir.
• Bölgede hala yıkımı bekleyen ağır hasarlı yapılar tehlike yaratmaya devam etmekte, denetimsiz bir biçimde yürütülen enkaz kaldırma süreçleri etrafa ve insan sıhhatine ziyan vermekte, imar planlarının oluşturulması süreçleri aksamakta, barınma ve su üzere en temel ihtiyaçlar bile karşılanamamaktadır.
• TBMM’nin İzmir Zelzelesi sonrası kurduğu Araştırma Kurulun Temmuz 2021 tarihli raporuna nazaran Türkiye’de 10 milyon civarında olan yapı stokunun 6-7 milyon civarında olan kısmı riskli yapı statüsündedir. Bu risk ortadan kaldırılmadığı yahut azaltılmadığı sürece ülkemiz büyük yıkımlarla tekraren yüzleşeceği üzere, zelzeleler sonrası müdahalelerde de yetersiz kalmaya mahkum olacaktır.
• TBMM’nin Kahramanmaraş merkezli Sarsıntılara ait Mayıs 2023 tarihli raporundan anlaşıldığı üzere son 11 yıl içerisinde ülke genelinde 238 bin civarında riskli yapıya “Kentsel Dönüşüm” ismi altında müdahale edilerek yenilenmesi sağlanmıştır. Yani 2012 yılından bu yana riskli olduğu düşünülen yapı ölçüsünün yalnızca yüzde 3-4 civarındaki kısmı yenilenebilmiştir.
• Sağlam, kararlı ve istikrarlı bir siyasi irade ile kamunun gereksinim ve menfaatlerini gözeten, sıkıntılara bütüncül ve bilimsel bakabilen politik bir anlayışa gereksinim vardır.
• 6 Şubat sarsıntıları açık bir halde göstermiştir ki yapı kontrol hizmeti en temelde bir kamu vazifesi olarak ele alınmalı, hür piyasa şartlarına terk edilmemelidir.
• Gerek merkezi, gerekse mahallî yöneticilerin esnetip gevşetemeyeceği yasal düzenlemeler yapılmalı, kaynakların hakikat ve yerinde kullanımı için tedbirler alınmalı, tersine davranışların hukuksal ve cezai yaptırımları olmalıdır.
• Sağlıklı yapılaşma, nitelikli bilimsel/teknik kurallar, nitelikli eğitim, nitelikli mesleksel hizmetler, nitelikli müteahhitlik ve nitelikli kamusal kontrol ile mümkündür.