Milyonlarla gencin geleceğini etkileyen 2023 YKS imtihanı TYT ve AYT oturumlarının akabinde son buldu. Adayları sonuç heyecanı sararken öğretmenler imtihanlara ait değerlendirmelerde bulundu.
Adaylar imtihan sonrası zorlandıkları ve gözden kaçırdıkları detayları araştırmaya başlarken, Sevinç Eğitim Kurumları’nın öğretmenleri AYT ve TYT imtihanlarını öğrenciler için kıymetlendirdi.
“PARAGRAFTA MANA SORULARI ZORLAMIŞTIR”
Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısım Lideri Merve Kaplan, 2023 TYT Türkçe imtihanında “okuduğu anlama“nın kıymetine dikkat çekerek şu değerlendirmelerde bulundu:
“TYT Türkçe soruları okuduğunu manaya ve yorumlama üzerindeydi. İmtihanda Sözcükte Mana ve Cümlede Mana başlıklarından dörder soru çıkmıştır. Bu, beklenen seviyede bir sayıdır. Paragrafta Mana ise özellikle beş soru okuduğunu manaya ve muhakeme ederek yardımcı fikre ulaşma noktasında belirleyici nitelikte olacaktır zira dikkat de isteyen sorulardı. Şaşırtan olarak bu sene ana fikirden direkt olarak tek soru sorulmuş, yardımcı niyete tartı verilmiştir. Lisan bilgisi ise beklenilenin haricinde çok zorlayıcı olmamıştır yalnız yeniden de kâfi seviyede muhakkak kavram ve mevzu kapasitesini ilintilendirebilen öğrencinin yapabileceği özelliğe sahiptir. 33 mana sorusu sorulmuştur. Yazım ve noktalama ikişer tane sorulmuş ve geçen yılın tersine düşündürücü olmamıştır. Fiilimsi, cümlenin ögeleri, sözcük cinsleri de temel seviyeye hitap eder nitelikte yöneltilmiştir. İmtihanda çabucak hemen her seviyedeki öğrenci paragrafta mana sorularında zorlanmıştır, bu eleyici olacaktır. Okuduğunu anlamak yeniden ehemmiyetini hatırlatmıştır. İmtihan orta zorluktadır.”
“İLK SEFER TİYATRO SORUSU GELMEDİ”
AYT Türk Lisanı Edebiyatı sorularını da kıymetlendiren Kaplan kelamlarına şöyle devam etti:
“AYT Türk Lisanı ve Edebiyatı soruları her sene olduğu üzere altı mana sorusuyla başlamıştır. Bunlardan birisi Sözcükte Mana, başkaları de Paragrafta Mana başlıklarından kolay nitelikte sorulardır. Kelam Sanatları dört farklı soru üzerinden öğrenciye soruldu ve kolay-orta niteliğe sahipti. Burada salt ezber değil, sanatın tam olarak ne olduğunu bilme-kavrama da ölçülmüştür. Tıp odaklı şiir soruları karşımıza çıktı mani ve varsağı sorularında olduğu üzere. Bilhassa 11. sınıf hususlarından Tanzimat, Servetifünun ve Ulusal Edebiyat periyotlarından de kolay olan sorular sorulmuştur. Derslerde örnek metin olarak geçen Mehmet Akif Ersoy’un Küfe isimli yapıtı öğrenciye yöneltilmiş, ana eksen üzerinden gidiş belirlenmiştir. Mesnevi soruları her sene beklenir ve gelir yeniden soruldu fakat ezber kabiliyeti olan öğrencinin yapabileceği nitelikteydi. Divan edebiyatı düz yazı çeşitlerinden de soru gelmiş ve örnek metin üzerinden sorularak öğrencinin bilgiyi ilişkilendirme kuvveti ölçmek istenmiştir. Birinci defa bu sene tiyatro sorusu gelmemiştir. Batı Edebiyatında Akımlar başlığı yeniden 11. sınıf mevzusudur ve kolay seviyede sorulmuştur. Cumhuriyet Devri Türk Periyodu 1940 sonrası düzyazıdan tek soru gelmiş ve Haldun Taner karşılığı çok bilindik, sık sık kelam edilen, genel kültür ile de yapılabilecek usulde hazırlanmıştır.”
“SORULAR TEMEL HUSUS BAŞLIKLARINDAN GELDİ”
2023 TYT ve AYT Tarih sorularını pahalandıran Tarih Kısım Lideri Fatih Haktürk imtihanın, hazırlıklı ve hazırlıksız öğrenciler ortasında bir fark yaratmadığını soruların ise temel husus başlıklarından geldiğini belirtti. Haktürk’ün imtihan değerlendirmeleri şu formda:
Sorular beklendiği üzere bilgi-yorum, bilgi-analiz marifetlerini ölçmektedir. 9, 10, 11 ve 12. sınıf mevzularını kapsamaktadır. İmtihanın genel zorluk derecesinin kolay-orta seviyede olduğu söylenebilir. Sorular tarihi kavramlar ve periyot bilgisi ve yorumlanması halinde kurgulanmıştır. 2023 TYT Tarih sorularının ayırt edicilik oranının düşük olduğu ve imtihana hazırlıklı öğrenciler ile hazırlıksız öğrenciler ortasında bir fark yaratmayacağı söylenebilir.
“SOS-1 SORULARI SOS-2 SORULARINA NAZARAN DAHA AYIRT EDİCİ”
“Soruların yoğunluklu olarak tarihi kavramlar, kronoloji, periyot bilgisi ve bilgi yorum formunda sorulduğu söylenebilir. 9, 10, 11 ve 12. sınıf mevzularını kapsamakla birlikte yoğunluklu olarak 9 ve 12. sınıf bahislerinden sorular çıktığı görülmektedir. Daha evvelki yıllarda olduğu üzere orta-zor sorulardan oluşmakta olup soruların temel mevzu başlıklarından geldiği söylenebilir. Daha evvelki yıllar ile karşılaştırıldığında tahminen tek farkın SOS-I sorularının beklenmedik bir biçimde SOS-II sorularına nazaran daha ayırt edici zorlukta olmasıdır.”
“GRAFİK OKURYAZARLIĞI ÖN PLANDA”
2023 TYT Coğrafya ve 2023 AYT Coğrafya sorularını yorumlayan Coğrafya Kısım Lideri Burçin Güçtekin soruların müfredata uygunluk gösterdiğini aktardı. Güçtekin TYT’te ait değerlendirmelerinde şunları belirtti:
“Coğrafya alanındaki 5 sorunun 2 tanesi 9. sınıf, 3 tanesi 10. sınıf kazanımlarından oluşmakta olup, sorular MEB müfredatına uygunluk göstermektedir. Soruların zorluk derecesinin orta seviyede olduğu söylenebilir. Sorular net, anlaşılır ve bilgiyi ölçmeye yöneliktir. Grafik okuryazarlığının ön planda olduğunu görmekteyiz”
“ZORLUK DERECESİ ORTA”
Ayt Coğrafya sorularını da yorumlayan Güçtekin sorularn net ve anlaşılır olduğunu söyledi. Güçtekin ayrıyeten şunları kaydetti:
“Coğrafya soruları 11. ve 12. sınıf MEB müfredatına uygun olarak hazırlanmış olup, yüklü olarak 11. sınıf kazanımlarına yer verilmiştir. Harita okuryazarlığı gelişmiş olan, sistemli çalışan, alan bilgisine sahip olan öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği sorular yöneltilmiştir. Zorluk derecesi orta seviyede olup, soruların net ve anlaşılır nitelikte olduğu görülmektedir.”
“YORUMLAMA MARİFETİ GEREKİYOR”
Felsefe Kısmı Başkanı Berrak Coşkun ise soru numaraların soruların hangi sınıf devrinden olduğunu belirterek yorumlarken, yorumlama beceresi ve bilgiye dayalı yoruma dikkat çekti. Coşkun’un 2023 TYT İdeoloji sorularına ait değerlendirmeleri şöyle:
“Felsefede bu yıl da salt bilgi isteyen ve bununla yetinen soruların olmadığını görüyoruz. Okuduğunu manaya ve yorumlama hüneri gerektiren sorularla karşı karşıyayız. Sorular, TYT’nin genel yapısına uygun olarak paragrafı dikkatli ve gerçek manaya marifetini, akabinde da bilgiye dayalı yorum gücünü ve sonuç çıkarma yeteneğini ölçmeye yönelik olarak hazırlanmıştır. 11. ve 12. soru 10. Sınıf İdeoloji ile Tanışma ünitesinden, 13. Soru 10. Sınıf İdeolojinin Temel Hususları ve Sorunları ünitesindeki Ahlak İdeolojisi kısmından, 14. Soru 11. Sınıf MS 2 – MS 15. Yüzyıl ünitesinden ve İslam ideolojisinden, 15. soru ise 10. Sınıf müfredatında yer alan Bilgi Felsefesi/Bilginin Kaynağı Sorunu konusundan çıkmıştır. Bu kümede yer alan birinci dört soru epeyce kolay olmakla birlikte, 15. ve son soru güç olarak kıymetlendirilebilir. Din dersi almayanlar için sorulan ikinci kümedeki sorularda ise tekrar 10 ve 11. sınıf müfredatına yer verilmiştir. Bu kümede yer alan 21. soru 10. Sınıf Sanat Felsefesi/Ortak Estetik Yargılar konusundan, 22. Soru 11. Sınıf MÖ 6 – MS 2. Yüzyıl İdeolojisinin Karakteristik Özellikleri konusundan, 23. Soru 11. Sınıf 15 – 17. Yüzyıl İdeolojisi ünitesinden, 24 ve 25. sorular ise 11. Sınıf 18 – 19. Yüzyıl İdeolojisi ünitesinden çıkmıştır. Genel olarak ideolojinin temel kavramlarını bilmeyi ve bunlara dayanarak akıl yürütüp yorum yapmayı gerektiren bir imtihan olduğunu söyleyebiliriz.”
“SÜRPRİZ YOK”
Coşkun ayrıyeten AYT İdeoloji Kümesi sorularını da yorumlarken şunları söyledi:
“Felsefe kümesi sorularının zorluk seviyesinin kolay ve orta düzeyde olduğu söylenebilir. Sorular, MEB tarafından belirlenen sonlandırmalar dahilinde hazırlanmıştır. Öğrenciler sürpriz sayılabilecek bir soruyla karşılaşmamıştır. Öğrencinin muhakeme gücünü test eden sorular, yorumlama yeteneğinin yanısıra bilgi de gerektirmektedir. İdeoloji sorularında 10 ve 11. sınıf müfredatına yer verildiği görülmektedir. Psikoloji, sosyoloji ve mantık kısmında ise sorular müfredata uygun temel mevzulardan seçilmiştir.”
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Kısım Lideri Şeyma Doğan, 2023 TYT Din Kültürü sorularının adayların tahlil yapma yeteneklerini ölçtüğünü imtihanın orta seviyede güç olduğunu söyledi. Doğan değerlendirmesinde şunları kaydetti:
“TYT Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi soruları beklenilen üzere 9. ve 10. sınıf kazanımlarından oluşmaktadır. Soruların büyük kısmının öğrencilerin manaya, yorumlama ve tahlil yapma yeteneklerini ölçtüğü görülmektedir. Müfredat dışı soru bulunmamakla birlikte bir soruda öğrencilerin 10. sınıf bahislerinden bilgi seviyesi ölçülmüştür. Bu sorunun başkalarına nazaran daha güç olduğu, bu sebeple ayırt edicilik özelliğinin fazla olduğu gözlenmiştir. Öbür sorular ise öğrencilerden manaya ve buna bağlı çıkarım yapmalarını isteyen marifet temelli sorular olmuştur. Genel olarak bakıldığında 4 yorum 1 bilgi olan imtihanın zorluk derecesi orta seviyededir.”
“AYT ORTA GÜÇ DÜZEYDEYDİ”
Sınavın AYT kısımına da dikkat çeken Doğan, müfredatta hakim olunması gereken bilgi soruları sorulduğunu belirtti. Doğan yorumlarını şu formda sürdürdü:
“AYT Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi soruları 11. ve 12. sınıf müfredatından oluşmakta ve ayırt edici soruların tartıda olduğu bir imtihan olmuştur. Yahudilik, Ahilik teşkilatı, sıfır ondalık sayıyı bulan İslam âlimi Harizmî soruları öğrencilerin müfredata hakim olmalarını gerektiren bilgi soruları olmuştur. 3 soru ile bilgi seviyesini ölçen imtihanın öbür 3 sorusu ise beklenilen üzere manaya, yorumlama ve tahlil yapma maharetlerini ölçmüştür. Müfredat dışı soru bulunmayan imtihanın zorluk derecesi orta-zor seviyededir.”
“MATEMATİK GEÇEN YILA NAZARAN DAHA ZOR”
Matematik Kısım Başkanı Mustafa Yazagan 2023 TYT Matematik sorularını yorumladı. Yazagan TYT’ye ait şunları aktardı:
“2023 TYT Matematik soruları müfredata uygun olarak hazırlanmıştır. Beklenen konulardan hatta beklenen sıra ve sayıda sorular sorulmuştur. Öğrencilerden matematiksel modelleme yeteneklerini kullanarak soruları hakikat okuma ve yorumlama mahareti ile çözmelerini istenmiştir. İmtihanın zorluk derecesi orta düzeydedir. İmtihanda öncüllü sorun soruları, en az, en çok tabirleri ve olumsuz soru kökleri öğrencilerin vakit kaybetmesine sebep olmuştur. Geometri soruları genelde kolay-orta düzey ortasındaydı. 40 sorunun 32 tanesi 9.sınıf, 8 tanesi 10 sınıf müfredatından sorulmuştur. TYT Matematik testinin bir evvelki yıla nazaran biraz daha sıkıntı olduğunu söyleyebiliriz.”
“MATEMATİK VE GEOMETRİ AYRINTISI”
2023 AYT Matematik sorularına ait değerlendirmelerde bulunan Yazagan kimi sorularda hem matematik hem de geometri bilgilerinin tıpkı anda kullanılması gerektiğine dikkat çekti. Yazagan şöyle devam etti:
“2023 AYT Matematik soruları müfredata uygun olarak hazırlanmıştır. İmtihan neredeyse 10 yıl evvelki imtihan sorularını hatırlatacak biçimde bol süreçli ve müfredata uygun olarak hazırlanmıştır. TYT ve AYT ortak müfredatından sorular klasik üsluba ve süreç marifetlerini ölçmektedir. Birtakım sorularda Matematik ve Geometri bilgilerinin tıpkı anda kullanılması gereken sorular bulunmaktadır. Öğrencilerin soruları yanıtlayabilmeleri için kazanım bilgilerinin yanı sıra temel süreç marifet suratına da sahip olması gerekmektedir. 40 sorunun 13 tanesi 9.sınıf, 10 tanesi 10.sınıf, 6 tanesi 11.sınıf, 11 tanesi 12.sınıf müfredatından sorulmuştur. AYT Matematik testinin geçen yıla nazaran daha sıkıntı ve orta üstü zorlukta bir imtihan olduğunu söyleyebiliriz.”
“GERÇEK HAYATLA İLİŞKİLENDİRİLEN SORULAR”
Fizik Kısım Lideri Tahire Çiğdem Yön ise 2023 TYT Fizik soruları kıymetlendirdi. Taraf, soruların matematiksel süreç gerektirmediğine dikkat çekti. Taraf ayrıyeten şunları aktardı:
“2023 TYT imtihanında Fizik soruları MEB’in açıkladığı kazanımlara uygun olarak günlük hayattan örneklerle soruldu. İmtihanda 9. Sınıf müfredatından 3 soru 10. Sınıf müfredatından 4 soru karşımıza çıktı. Elektrik ve optik üniteleri imtihanın yıldızlarıydı. Evvelki yılların bilakis dalgalar ve kaldırma kuvveti ünitelerinden soru gelmemesi bu yılki TYT imtihanının sürprizi oldu. Sorular matematiksel süreç gerektirmeyen bilgiyi gerçek hayatla ilişkilendiren bir yaklaşım üzerine kurulduğu söylenebilir.”
Yön 2023 AYT’ye ait değerlendirmelerinde ise yeni jenerasyon sorular sorulduğunu belirtti. Taraf’ın yorumları şu formda:
2023 AYT imtihanında Fizik soruları evvelki yıllarda olduğu üzere 11 ve 12. Sınıf müfredatını kapsayacak formda karşımıza çıktı. Sorular mekanik yüklü olup süreç gerektiren soru sayısı azdı. Fizik sorularının 9 tanesi 11. Sınıf, 5 tanesi 12. Sınıf ünitelerinden oluştu görüldü. AYT imtihanında yer alan soruların kazanımlara uygun temel bilgi gerektiren yeni jenerasyon sorular olarak hazırlandığını söylenebilir.
Kimya Kısım Lideri Deniz Köse ise sistemli çalışan öğrencilerin yapabileceği bir imtihan olduğuna dikkat çekerek değerlendirmelerinde şu sözlere yer verdi:
“2023 TYT Kimya sorularının tamamı 9. ve 10.sınıf müfredatını kapsamaktadır. Sorular zorluk seviyesi bakımından evvelki yıllarda uygulanan ÖSYM imtihanlarına göre daha fazla bilgi içerikliydi. Soruların zorluk seviyesi orta düzeydir. 7 Kimya sorusunun 4 tanesi 9. sınıf, 3 tanesi 10.sınıf kazanımlarını içermektedir. Bilgiyi yorumlayabilme kabiliyetini ölçecek halde soruların bulunduğu görülmüştür. Tabiat ve Kimya ve Kimya Her Yerde ünitelerden soru sorulmamıştır. Nizamlı çalışan öğrencilerin yapabileceği bir imtihandır.”
“YORUMA VE UYGULAMAYA DAYALI”
Köse, soruların orta zorlukta olduğu yorumunda bulunurken şunları aktardı:
“2023 AYT Kimya soruları 11. ve 12.sınıf kazanımlarını içermekte olup müfredat dışı soru yer almamaktadır. 13 adet kimya sorusunun 9 adeti 11.sınıf, 4 adeti 12.sınıf müfredatının kazanımlarını içermektedir.Soruların zorluk düzeyi orta seviyededir. Soru tartılarının bilgiyi hatırlama, yorumlama ve uygulamaya dayalı olduğu görülmüştür.”
“SINAV FORMATI AYNI”
Son olarak Biyoloji Kısım Lideri Zeynep Akdolun temel biyoloji bilgisinin ölçüldüğü bir imtihan olduğuna dikkat çekti. Akdolun’un yorumları ise şu biçimde:
“2023 TYT Biyoloji sorularında müfredat dışı soru bulunmamaktadır. 6 Biyoloji sorusunun 3 tanesi 9. sınıf, 3 tanesi 10. sınıf kazanımlarından oluşmaktadır. İmtihan geçen sene olduğu üzere temel biyoloji bilgisine sahip her öğrencinin yapabileceği seviyede sorulmuştur. Sorular kolay ve orta seviye sorulardan oluşmaktadır. Ayrıyeten kimi sorular birden fazla kazanımı hatırlama ve kıyaslama şeklinde sorulmuştur. Geçen yılki imtihan formatında çıkılmamış tekrar biyoloji soruları beklenen üzere anlaşılır ve bilgi seviyesinde sorulmuştur. İmtihan genel olarak öğrencilerin temel biyoloji bilgisini ve bu bilgiyi kullanma hünerini ölçmeye dayalı olduğu görülmüştür.”
“ÇELDİRİCİ VE ELEYİCİ SORULAR VARDI”
Soruları ve soruların hangi sınıf seviyesinden geldiğine de dikkat çeken Akdolun, geçen seneye nazaran bu yılki imtihanda grafik okumanın değerine vurgu yaptı. Akdolunun 2023 AYT Biyoloji’ye ait yorumları şöyle:
2023 AYT Biyoloji sorularında müfredat dışı soru sorulmamıştır. 13 biyoloji sorusunun 4 tanesi 12. sınıf kazanımlarından, 9 tanesi 11. sınıf kazanımlarından oluşmaktadır. 11. Sınıf İnsan Fizyolojisi ünitesinden 7 soru, Komünite ve Popülasyon Ekolojisi ünitesinden 2 soru, 12. Sınıf Genden Proteine ünitesinden 2 soru ve Canlılarda Güç Dönüşümü ünitesinden 2 soru sorulmuştur. İnsan Fizyoloji ünitesinden daha çok soru olmakla birlikte, her sistem için bilgi ve yorum açısından daha detaylı ve spesifik bilgiler sorulmuştur. Birtakım sorular çok karşılaşılan soru tiplerinden olması nedeniyle fazla soru tipi gören öğrencilerin kolay çözebileceği sorulardan olmuştur. Genden Proteine ünitesine ilişkin Genetik mühendislik ve biyoteknoloji sorusu çeldirici güçlü olan ve ayırt ediciliği yüksek olan sorulardan biridir. Canlılarda Güç Dönüşümü ünitesinden Fotosentez sorusu her kaynakta bulunan ve bahse hakim her öğrencinin çözebileceği sorulardan olmuştur. Komünite ve Popülasyon Ekolojisi ünitesinden grafik yorumlamaya dayalı soru öğrencilerin zorlandığı soru üsluplarından biridir. Geçen yılki sorulara paralellik gösteren ancak bilgi,yorumlama ve grafik okuma marifetlerini ölçen bir imtihan olmuştur. İmtihan genel olarak zorluk seviyesi bakımından imtihana düzgün hazırlanan öğrencilerin lakin çözebileceği biçimde orta seviye soruların yanı sıra güçlü çeldiricilerin yer aldığı eleyici sorulardan da oluştuğu görülmektedir. Geçen yılki üzere ayırt ediciliği yüksek bilen ve bilmeyen öğrencileri rahatlıkla ölçen bir imtihan olduğu görülmüştür.
