İklim değişikliği konusundaki telaşlar artarken, son yayınlanan bir rapor, kutup ayılarının geleceği hakkında korkutucu öngörüler sunuyor. Toronto Üniversitesi tarafından Nature Climate Change mecmuasında yayımlanan bu rapor, 2100 yılına kadar kutup ayılarının jenerasyonunun büyük ölçüde tehlike altında olabileceğini gözler önüne seriyor.
Kutup ayıları, deniz buzu üzerinde avladıkları foklarla beslenirler ve bu beslenme biçimi yaşamsal kıymet taşır. Lakin bu hoş Arktik memelilerinin hayat alanları süratle eriyor. Ülkelerin birçok tarafından tehlikede olarak kabul edilen bu tıp, artık 2100 yılına kadar tükenme riski taşıdığı bir raporla vurgulanıyor.
Nature Climate Change mecmuasında yayımlanan Toronto Üniversitesi’nin çalışması, kutup ayılarının yaşadığı krizi birinci defa bir vakit çizelgesiyle sunuyor. Bilinen bir gerçek olan kutup ayılarının hayat alanları olan deniz buzları süratle eriyordu, lakin “iklim değişikliğinin sembolü” olarak isimlendirilen kutup ayıları artık 2100 yılına kadar kuşağının tükenme tarihiyle karşı karşıya.
80 yıl içinde kutup ayılarıın jenerasyonları tükenme riski altında
Kutup ayıları, avladıkları foklarla beslendikleri deniz buzlarına bağımlıdır ve avlarını açık suda yakalamak için yüzmeye pek elverişli değildirler. Lakin sıcaklıklar yükseldikçe ve deniz buzu giderek eridikçe, bu etobur hayvanlar için yiyecek bulmak giderek zorlaşıyor. Bu cinsin, birkaç yüksek Arktik alt popülasyonu hariç, önümüzdeki 80 yıl içinde açlıktan ötürü kuşağının tükenme riski altında olabileceği belirtiliyor.
Çalışmanın müellifleri, “Bu çalışmada, kutup ayılarının yavru üretimi ve/veya yetişkin hayatta kalması etkilendiğinde ve süratle azalmaya başladığında etkilenmeye başlayacakları açlık günlerinin eşik sayısını iddia ederek gelecekteki demografik tesirlerin muhtemel tabiatını, zamanlamasını ve sırasını belirledik,” dedi.
Araştırma, toplam popülasyonun yüzde 80’ini oluşturan dünya genelinde 19 kutup ayısı alt popülasyonunun 13’ünü inceledi. Bilim insanları, kutup ayılarının güç kullanımını modelleyerek üremeye tesir eden açlık müddetini hesapladı. Bu datalar, önümüzdeki on yıllarda karşılaşılması beklenen buzul günlerinin sayısına nazaran haritalandırıldı. Sonuç olarak ayıların aç kalmak zorunda kalacakları müddet, aslında aç kalabilecekleri süreyi aşıyor. 20 yıl içinde Kanada’da yaşayan kimi kutup ayılarının üreme başarısızlığı yaşamaya başlayabileceği ve 40 yıl içinde dünya genelinde birçok popülasyonun etkilenebileceği varsayım ediliyor.
Çalışmanın ortak müellifi Marika Holland, “Bu karamsar iddialar, kutup ayılarının deniz buza olan bağımlılığı ve insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle süratle kaybolan bu buzun sonucudur,” dedi.
Bilim insanları sera gazı emisyonlarını azaltmanın kutup ayılarının ömrünü biraz uzatabileceğini belirtti. Fakat birtakım cinslerin yüzyılın sonunda kuşağı tükenmekten kurtarılamayacağını vurguladılar. “Kara tabanlı beslenme, kutup ayılarının güç muhtaçlıklarını karşılayacak besinlerin büyük ölçekte bulunmadığı bir ölçekte gerçekleşmez,” diye belirten çalışma, birtakım kutup ayısı popülasyonlarının zati etkilenmeye başladığını gösteriyor.
Uluslararası Tabiat Muhafaza Birliği’nin belirttiği üzere, iklim değişikliği bu popülasyonun acı çekme ve azalma nedenlerinin başında geliyor.
1970’lerden bu yana buzulların %13’ü eridi
Dünya Meteoroloji Örgütü’ne nazaran, Arktik’in bu yıl sanayi öncesi sıcaklıklara kıyasla global ortalamadan daha fazla ısındığı iddia ediliyor. 1970’lerden bu yana uydular, deniz buzunun on yılda %13 oranında eridiğini gösterdi. Şayet sera gazı emisyonları mevcut yolda devam ederse, yüzyılın sonunda hayatta kalacak tek kutup ayıları muhtemelen Kanada’nın Kraliçe Elizabeth Adaları’nda yaşayanlar olacaktır.
Dünya üzerindeki en büyük karada yaşayan etobur olan kutup ayılarının durumu, bilim insanlarının genel olarak Arktik popülasyonlarının sıhhatini takip etmek için bir gösterge olarak kullanılıyor.
Ancak kutup ayıları hayatta kalmak için savaşmayı bırakmayacak üzere görünüyor. Arktik sıcaklıkları yükseldikçe ve bu tıbbın olağan av alanları eridikçe, ayılar yiyecek bulmak için karaya gerçek hareket etmeye başlayabilirler. Örneğin, 2019’da Rusya’nın uzak Arktik bölgesinde yetkililer, açlıktan ölmekte olan kutup ayılarının köylere saldırdığını bildirdi.
Kutup ayılarının kuşağı daha evvel de tükenme tehlikesi yaşadı
Kutup ayıları daha evvel de kuşağı tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. 1965 yılında, ticari kutup ayısı avının çeşidi jenerasyonunun tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bırakacağı kaygısıyla gündeme geldi. 1973 yılında dünya genelinde av yasağı getirilmesi, ayı nüfusunda bir canlanmaya yol açtı. Lakin bugün dünya çapında yaklaşık 26,000 bireyin yaşadığı deniz buzunun erimesi, çözülmesi çok daha karmaşık bir sorun haline geldi. Üzücü geleceğe karşın, çalışma, fosil yakıt yakma ölçüsünü azaltmanın Arktik deniz buz kaybını azaltabileceğini belirtiyor.
Kutup ayılarının ve eriyen Arktik buz nedeniyle tehlikede olan öteki Arktik çeşitlerinin hayatta kalma umudu, süratli ve esaslı insan hareketine bağlı görünüyor.
