Tiyatro sahnesinde bir akıl hastanesi… Meczuplar, akıllı geçinen meczuplar ve tabipler… Hastaların hazırladığı müsamereyle, Türkiye’nin sosyoekonomik panoramasını bizlere anlatan oyun “Deli Bayramı” evvelki akşam Küçükçiflik Bahçe Tiyatrosu’nda sahnelendi. Turgut Özakman’ın “Deliler” oyunu deyince akla çabucak Devekuşu Kabare Tiyatrosu geliyor. Oyunun sahnelendiği yıllarda tiyatronun kapısında uzun kuyruklar olduğunu ve eğlenceli skeçlerin aile buluşmalarında anlatıldığını hatırlıyorum.
Metin Akpınar ve Zeki Alasya’nın “Devekuşu Kabare”nin kıssası 1967 yıllarına dayanıyor. Kabare tiyatrosunun seyahati o yıllarda Haldun Taner tarafından başlatılmış. Taner’in yazdığı “Bu Şehri-İstanbul ki ‘62” isimli oyun 1962’de farklı tiyatroların oyuncuları olan istekli sanatkarlar tarafından Gen-Ar Kulüp’te sahnelenmiş ve çok ilgi görmüş.
Sonra bu uzun seyahatin yolcuları vakitle değişmiş. Lakin kısaca, Devekuşu Kabare, Haldun Taner’in öncülüğünde Ahmet Gülhan, Zeki Alasya ve Metin Akpınar tarafından kurulan, 1967-1992 yılları ortasında İstanbul’da oyunlar sahneleyen tiyatro topluluğu. Taner’in topluluktan ayrılmasıyla Akpınar ve Alasya ile son güne kadar devam etmiş kabare.
Bazı şeyler vardır, asla vaktin gölgesinde yok olup gitmez. En çok da çocukken sevdiğimiz şeyler peşinizi bırakmaz. Tıpkı bir izleyenin onlarca kere izlemek istediği Devekuşu Kabare üzere.
Turgut Özakman’ın 1987 yılında yazdığı “Deliler” oyunu günümüzde oynansa… Üstüne üstlük tüm karakterler DasDas’ı ele geçirse neler olur? Tüm bu meczuplar ortada bir dönüp 1980’li yıllara göz kırpsa… Oldu ve çok hoş oldu. Geçmişe gittik, ben ise ilkokul birinci sınıfa gittiğim yıllara geri bir dönüş yaptım. Gözlerim ustaları aradı mı, evet aradı. Alkışları ustalara yolladık.
DasDas’ın “Deli Bayramı” isimli oyunun süpervizörlüğünü usta sanatçı Metin Akpınar yapıyor, direktörlüğünü Metin Akpınar ve Mert Fırat birlikte üstleniyor. Oyunda, Alper Baytekin, Ayşegül Cengiz, Büşra Alnıtemiz, Cansu Boz, Didem Balçın, Erdi Güçlü, Hande Özkurt, Kadir Burak Baydar, Mert Fırat, Nila Fırat, Özgün Aydın, Tunahan Çilingir ve Volkan Yosunlu rol alıyor. Oyun ise; en son 1988 yılında sahnenen “Deliler”in “Deli Bayramı” hali, yani yalnızca ismi farklı içerik birebir. Düzgün ki de tıpkı…
Oyunculara gelirsek, usta Metin Akpınar, bana kalırsa çırağını seçmiş. O denli ya usta, çırak bağıdır oyunculuk tıpkı gazetecilik üzere. Zincirin devam etmesi çok sevindirici. Mert Fırat ustasının yolunda, çok başarılıydı. Oyunun başından sonuna kadar karakterlere olan inancı ve oyunu daima havada tutması biz seyircileri de o ödemlere yani hayata, beşere ait omurlara götürdü. 1980 jenerasyonu olanlar bilirler o devrin kaygılarını, yokluğunu. Lakin değişmeyen tek şey “demokrasi”ye olan inanç… Var mı? Yok mu? sorgulaması. Doğal pahalılık ve dövizin daima artması da bugünden… Bu ortada unutmadan kabare tiyatrosunun başına “Devekuşu” eklenmesinin sebebi, 1960’lı yıllarda ülkemizde toplumun tepkisizliğine bir gönderme. Yani anlayacağız o periyodun “Devekuşu” bugüne çok tanıdık.
ÇILGIN DÜNYA
Oyunun konusunu ise tiyatronun takımı oyunu şöyle söz ediyor, “Çılgın bir dünyada yaşadığımız kesin. Bunalıyoruz, sıkılıyoruz ve ister ekonomik ister duygusal, tonlarca baskının tesirinde çırpınıp duruyoruz. Dayanabilirsek ne âlâ. Bazen de sigortalar atıyor, trafolar patlıyor… Sonuç malum: Mazhar Osman Cumhuriyeti’nde zarurî tatil!… Boynumuzda da bir yafta: “Deliler…” Fakat mecnun kim, akıllı ne? İçeridekiler mi, dışarıdakiler mi? Şairin dediği üzere: “Kimimiz akıllı mecnun, kimimiz mecnun akıllı.”
