Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Emel Örün, 1-7 Haziran İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası münasebetiyle yaptığı açıklamada, iyodun bedende tiroit hormonlarının oluşumunda rol aldığını ve eksikliğinin önemli sıhhat sorunlarına yol açabildiğini söyledi.
Özellikle hamilelik ve emzirme devrinde kâfi iyot alımının değerine işaret eden Örün, “Gebelik ve emzirme periyodunda iyot eksikliği olması bebekte zihinsel gerilik ve hipotiroidi dediğimiz kıymetli sıhhat sorunlarına yol açabiliyor. İyot eksikliği, anne karnında bebeklerin kaybedilmesine, meyyit doğumlara, düşüklere de sebep olabilir” sözlerini kullandı.
Türkiye’de 1994’ten itibaren sofralarda kullanılan tuzun iyotlandığını belirten Örün, kâfi ölçüde iyotlu tuz kullanımıyla iyot eksikliğine bağlı hastalıkların önlenebileceğini vurguladı.
GEBELİKTE GÜNLÜK EN AZ 200 MİKROGRAM İYOT ALINMALI
Prof. Dr. Örün, tuzun yanı sıra deniz ve deniz eserleri, süt ve süt eserleri, kırmızı et, kuru fasulye ile muz, çilek üzere meyvelerin iyottan varlıklı besinler olduğuna dikkati çekerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çocukların hayatının birinci 5 yılında günlük 90 mikrogram, 6-12 yaş ortasında ise 120 mikrogram iyot tüketmeleri gerekir. Erişkin periyotta günlük iyot tüketimini 150 mikrogram olarak öneriyoruz. Gebelik periyodunda alınması gereken günlük iyot muhtaçlığı ise 200 hatta 300 mikrogram olarak belirlenmiştir.
Tuzun az alımı kadar fazla tüketilmesi de farklı sıhhat meselelerine yol açar. Dünya Sıhhat Örgütü, bir erişkinin günlük tüketmesi gereken tuz ölçüsünü 5 gram yani silme bir tatlı kaşığı yahut dolu bir çay kaşığı olarak öneriyor. Bu ölçüsü tüketmek esasen iyot eksikliğinin önüne geçmek için kafidir. Hamileler de belirlenen ölçüde gerek tuz gerekse iyottan güçlü besinlerden tüketirlerse hem kendi sıhhatlerini hem de doğacak bebeklerinin sıhhatlerini korumuş olur.“
“İYOT EKSİKLİĞİYLE DOĞAN BEBEKLERDE ZİHİNSEL YETERSİZLİKLER GÖRÜLEBİLİYOR”
Örün, “İyot eksikliğiyle doğan bebeklerde zihinsel yetersizlikler, büyüme geriliği, yürüme, konuşma üzere motor hünerlerinde gecikmeler, işitme azlığı üzere gelişimsel ve geri dönüşsüz meselelerle karşılaşabiliyoruz. Zihinsel, fizikî ve gelişimsel büyümeleri sekteye uğruyor” bilgisini paylaştı.
Bebeklerde iyot eksikliğinin tiroit bezinin az çalışması olarak bilinen hipotiroidine yol açtığını anlatan Örün, bu durumdaki bebeklerin tiroit hormonu desteğiyle tedavi edilebildiğini söyledi.
Doğumdan sonra yapılan topuk kanı taramalarında hipotiroidinin de tarandığına ve iyot eksikliğinin bu biçimde saptanabildiğine işaret eden Örün, “İlerleyen periyotta ise en çok kaba sesli ağlama, başlarının bedenlerine nazaran büyük, bıngıldaklarının geniş olması, göz kapaklarında şişlik üzere şikayetlerle müracaat alıyoruz” dedi.
İYOT EKSİKLİĞİ YETİŞKİNLİKTE “GUATR” HASTALIĞINA YOL AÇIYOR
Prof. Dr. Örün, iyot eksikliğine bağlı durumların yetişkinlikte de ortaya çıkabildiğini belirterek, “Yetişkinlik periyodunda iyot eksikliğine bağlı olarak troit bezinin çok büyümesiyle karşılaşıyoruz, buna da guatr hastalığı diyoruz” diye konuştu.
Guatr hastalığının kanda tiroit hormonlarının ölçümüyle belirlendiğini ve akabinde bireye uygun tedavi sürecinin başlatıldığını aktaran Örün, “Türkiye’de sofra tuzunun iyotlanması ile iyot eksikliğine bağlı hastalıkları görme sıklığı azaldı. Ama insanların bu hususta her vakit şuurlu davranması, almaları gereken ölçülü ölçüde iyotlu tuzu sofralarından eksik etmemeleri gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
