Yusuf Özkan / Lahey
Getty ImagesAvrupa Parlamentosu, Türk Hükümeti tarafından esaslı bir rota değişikliği yapılmadığı takdirde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) iştirak sürecinin devam edemeyeceğini bildirdi.
Türkiye’deki demokratik gerilemeye dikkati çeken parlamento, bayan hakları, cinsiyete dayalı şiddet, bayan cinayetlerinin artması, LGBTİ+ topluluğuna yönelik yaygın nefret söylemi ve ayrımcılık nedeniyle dertli olduğunu vurguladı.
Avrupa Parlamentosu, İspanyol raportör Nacho Sanchez Amor tarafından hazırlanan 2022 Türkiye raporunu kabul etti.
Parlamentodaki 434 milletvekili raporun kabulü istikametinde oy kullandı. 18 milletvekili ret oyu verirken, 152 üye de çekimser kaldı.
Raporda, Türk hükümeti, Avrupa Birliği ve üye ülkeler, mevcut çıkmazdan kurtularak, daha yakın işbirliği kurmaya çağırıldı.
“AB – Türkiye bağları için alternatif ve gerçekçi bir çerçeve oluşturulması” önerilen raporda, Türk Hükümeti tarafından esaslı bir rota değişikliği yapılması istendi.
Aksi taktirde Türkiye’nin AB’ye iştirak sürecinin sürdürülemeyeceği vurgulandı.
Avrupa Parlamentosu raporunda, Türkiye’nin AB’nin Ortak Dış ve Güvenlik Siyasetine bağlılığının “tüm vakitlerin en düşük düzeyine gerilediği de vurgulandı.
Raporda, “Türkiye’nin bağlılığı, eşzamanlı kararların yüzde 7’si üzere rekor düşük bir oranla tüm aday ülkeler ortasında açık orta en düşük düzeye ulaştı” dendi.
Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor, “Türkiye’nin AB üyeliği, jeopolitik müzakereler nedeniyle değil, lakin Türk yetkililerin ülkede temel özgürlükler ve hukukun üstünlüğünde devam eden düşüşe son verilmesi konusunda efor göstermesi durumunda gerçekleşecektir” diye konuştu.
Raporda, Türkiye’deki Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerinin “seviyeli bir formda yapılmadığı” lisana getirilerek, iktidarın haksız bir avantajla seçim sürecini yürüttüğü belirtildi.
Parlamento raporunda, “sert, kışkırtıcı ve ayrımcı telaffuzlar ile kimi muhalefet partilerinin destekçilerine yönelik sindirme ve tacizin yanı sıra iktidar partilerinin muhalefeti terörizmle ilişkilendirmesinin süreci baltaladığı” savunuldu.
Türkiye’deki demokratik gerilemenin geçen yıl boyunca devam ettiğine işaret edilen Avrupa Parlamentosu raporunda, bu olumsuz gidişatın durmaktan ya da bilakis çevrilmekten çok uzak olduğu vurgulandı.
Getty Images‘AİHM kararları uygulanmalı’
Raporda, “Türkiye’de yargının bağımsız olmaması ve yargı sisteminin siyasete alet edilmesi” kınanarak,“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin tüm kararlarını tam olarak uygulaması” istendi.
Avrupa Parlamentosu raporunda, Türkiye’de devam eden kovuşturma ve sansürün yanı sıra, gazetecilere ve bağımsız medyaya yönelik baskılar da kınandı.
Raporda, Türkiye’de bayan haklarının kötüleştiği, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve bayan cinayetlerinin yanı sıra,
LGBTI+ toplumuna yönelik yaygın nefret söylemi ve ayrımcılığın da arttığı vurgulandı.
Parlamento, “Kürt sorunu konusunda son derece kaygılı olduğunu” belirterek, ilgili tüm tarafların iştirakiyle sağlam bir siyasi sürecin hemen yine başlatılmasını istedi.
Raporda, Türk toplumunun çoğunluğunun demokratik ve Avrupa yanlısı isteklerinin takdirle karşılandığı lisana getirildi,
Bu kapsamda, Türkiye’nin bağımsız sivil toplumuna yönelik takviyenin sürdürülmesi ve artırılması taahhüdünde bulunuldu.
Türkiye’yi, İsveç’in NATO üyeliğini daha fazla gecikmeden onaylamaya çağıran raporda, “Bir ülkenin NATO’ya iştirak süreci, hiçbir formda öbür bir ülkenin AB’ye iştirak süreciyle ilişkilendirilemez” görüşüne yer verildi.
Raporda, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) çerçevesi dışındaki Rusya’ya yönelik yaptırımları desteklememesinin ıstırap verici olduğu kaydedildi.
“Türkiye’nin BM Genel Konseyi’nde, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırgan savaşını kınama tarafında oy kullanması ve ülkenin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne olan bağlılığı” ise memnuniyet verici olarak değerlendirildi.
Raporda, Türkiye’nin yaklaşık 4 milyon bireyle, dünyanın en büyük mülteci nüfusuna konut sahipliği yapmaya devam etme uğraşlarından övgüyle kelam edildi.
Avrupa Parlementosu’nun, AB’nin Türkiye’deki mültecilere ve konut sahibi topluluklara finansman sağlamaya devam etmesini desteklemeye kararlı olduğunun altı çizildi.
Getty ImagesParlamento, 6 Şubat 2023’te yaşanan sarsıntı nedeniyle başsağlığı dileğinde bulunurken, AB’ye Türkiye’nin insani gereksinimlerine ve tekrar inşa gayretlerine takviye vermeye devam etmesi gerektiğini vurguladı.
Avrupa Parlamentosu raporunda, Türkiye’nin siyasi, ekonomik, güç ve dış siyaset açısından stratejik değere sahip bir ülke olduğuna dair kesin inanç vurgusu yapılarak, “Türkiye, geniş bölgenin istikrarı için kilit bir ortak ve NATO dahil olmak üzere değerli bir müttefiktir” dendi.
AB’nin yürütme organı Avrupa Birliği Komisyonu’na tavsiye niteliğindeki Türkiye raporunun bağlayıcılığı bulunmuyor.
Avrupa Parlamentosu’na nazaran, “Türkiye’de hukukun üstünlüğü ve demokrasinin gerilemesi nedeniyle ”AB’ye iştirak müzakereleri 2018’den bu yana fiilen durma noktasına geldi.
