Seçimlerin akabinde gelen yeni iktisat idaresi, bankacılık sistemine yönelik regülasyonlarda sadeleştirme adımları atsa da tedbirlerin devam etmesiyle bankacılık kesiminin kredi arzı iştahsızlığı sürüyor.
Sektör topladığı mevduattan daha az kredi verme yaklaşımını koruyor. Bölümde TL ve yabancı para toplamında mevduatın krediye dönüşüm oranı 21 Temmuz haftası prestijiyle yüzde 82,76 ile Kasım 2021’den sonraki en düşük düzeyine indi.
TL mevduatın krediye dönüşme oranı da Temmuz prestijiyle birinci defa yüzde 100’ün altına geriledi ve 21 Temmuz haftasında yüzde 96,26 ile birinci sefer yüzde 100’ün üzerine çıktığı 2012’den bu yana en düşük düzeyini gördü. Bölümde yabancı para mevduatın krediye dönüşme oranındaki düşük seyir nedeniyle kredi mevduat oranı, 2021 Temmuz’dan bu yana yüzde 100’ün altında.
Bankacılık dalının TL mevduatları artırma uğraşı, cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde regülasyonların ağırlaşmasıyla hızlanmış, TL mevduat faizleri yüzde 45’lerin üzerine kadar çıkmıştı. Hem TL mevduat oranı hem de TL mevduat dönüşüm oranı maksatlarını tutturmaya çalışan dalda, ikinci çeşit seçimleri sonrası yeni iktisat idaresiyle birlikte Haziran sonundan itibaren başlayan sadeleşme adımları, TL mevduat yarışına ivme kaybettirmeyi başardı.
Son haftalarda ise TL mevduat faizleri yüzde 30’un altına kadar geriledi. Tüketici ve ticari kredi faizleri ise Merkez Bankasının adımlarıyla birlikte yükselişini hızlandırdı.
Uzmanlar, yükselen kredi faizlerinin bankacılık bölümünün kredi iştahını artırmada tesirli olabileceğine dikkat çekti. Tüm bu adım ve gelişmelere karşılık son haftalarda mevduatın krediye dönüşüm oranındaki düşüş eğilimi ise sürüyor.
Verilere nazaran bölümün TL ve yabancı para mevduatının krediye dönüşüm oranı, 21 Temmuz haftası prestijiyle yüzde 82,76 düzeyine geldi. Haziran başında bu oranı yüzde 88,9 düzeylerinde bulunuyordu. İkinci tıp seçimlerinin akabinde yüzde 85’e gerileyen toplam mevduatın krediye dönüşüm oranı, Temmuz’un birinci haftasında yüzde 85’in altına indi.
Özellikle dikkat çeken ise Türk Lirası mevduatın krediye dönüşüm oranındaki süratli düşüş.
2012 yılından bu yana yüzde 100’ün altına hiç gerilemeyen TL mevduatın krediye dönüşüm oranı, Temmuz’un birinci haftasında yüzde 100’ün altına indi ve 21 Temmuz prestijiyle de yüzde 96,26’ya düştü. Haziran ayı başında TL mevduatın krediye dönüşüm oranı yüzde 106,3 düzeylerinde bulunuyordu.
TL mevduat birinci defa 7 trilyon lirayı aştı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) bilgilerine nazaran 21 Temmuz haftası prestijiyle bankacılık kesiminde toplam krediler, bir evvelki haftaya nazaran 115 milyar 659 milyon lira artarak 10 trilyon 252 milyar 729 milyon liraya çıktı.
Sektörde toplam mevduat ise 233 milyar 128 milyon lira artarak 12 trilyon 154 milyar 859 milyon liradan 12 trilyon 387 milyar 987 milyon liraya çıktı.
TL cinsi mevduat ise 82,5 milyar lira artarak 7 trilyon 42 milyar 145 milyon liraya yükseldi. TL kredilerde haftalık artış 35,3 milyar lira oldu ve kredi hacmi 6 trilyon 778 milyar 477 milyon lira oldu.
TL likidite fazlası devam ediyor
BDDK dataları, 21 Temmuz prestijiyle kur muhafazalı mevduat hacminin, 3 trilyon 73 milyar 905 milyon liraya çıktığını ortaya koydu. Bu, haftalık 111,63 milyar liralık artışa işaret etti.
Merkez Bankası son Para Siyaseti Heyeti toplantısının akabinde kur muhafazalı mevduat hesaplarına yönelik zarurî karşılık oranlarında artışa gitti. Merkez Bankası, miktarsal sıkılaştırma adımı kapsamındaki atağıyla KKM ödemeleri kaynaklı likidite fazlasını çekmeyi hedefledi. Kesim temsilcileri, zarurî karşılık artışının bankalar açısından yıllık kârı yüzde 3-4 azaltacağını belirterek ancak esasen düşük olan mevduat faizini çok etkilemeyeceğini vurguladı.
KKM faizinin de bankalar yansıtmadığı sürece düşmeyeceğini söyleyen bankacılık kaynakları, bankaların bu türlü bir niyetinin de bulunmadığını söyledi. Öte yandan 18 Temmuz’da -191,2 milyar liraya kadar düşen net fonlama, Merkez Bankasının atılımları sonrasında 31 Temmuz prestijiyle -46,55 milyar liraya kadar çıkmıştı. Fakat 1 Ağustos prestijiyle yine -127,3 milyar liraya yükseldi.
Bankacılık kesimi kaynakları, TL likidite fazlasının hala devam ettiğini ve net fonlamanın ekside bulunduğunu lisana getirdi.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.
