Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) Lideri ve BSH Gelişen Pazarlar Bölgesi Üst Yöneticisi (CEO) Gökhan Sığın, enflasyonun devam ettiğini, minimum fiyat artışının da fiyatlara bir ayarlama getirdiğini kaydederek, “Fiyatlar biraz daha ileri gidebilir. Tüketici fiyat artışları ve enflasyondan korkuyor, beyaz eşya almak isteyen tüketiciler kararlarını ötelemiyorlar” dedi.
Gökhan Sığın ile beyaz eşya dalını konuştuk.
- İlk dört aylık bilgileri açıkladınız, nasıl görüyorsunuz gidişatı?
Yıla başlarken Cumhuriyetin 100. yılı diye hepimiz pek heyecanlıydık. Fakat sarsıntıyla hayatımız değişti. Birinci dört ayda yurtiçi satışlar yüzde 14 artarak 3 milyon 179 adete ulaşırken ihracat yüzde 24 daralarak 6 milyon 699 adede geriledi. Global ekonomik faktörlerin tesiriyle kesimin ihracat performansı şiddetli bir süreçten geçiyor. Avrupa’da talep daralması riski sürüyor.
- İhracattaki düşüş neden kaynaklandı?
Aslında beklediğimiz bir düşüştü. Zira salgından sonra Avrupa’da konut içi harcama çok artmıştı. Lakin Rusya Ukrayna savaşından sonra hem güç ile ilgili tasaların artması hem de tüketicinin kendini inançta hissetmemesi ve enflasyonla yüzleşmeye başlamasıyla harcamalar kısılmaya başladı. Avrupa’da talep azaldı.
TÜKETİCİ KORKUYOR
- Yıl geneli için ihracatta nasıl bir grafik olacak?
Maliyetleri mümkün olduğu kadar fiyatlara yansıtmamaya çalışıyoruz. Döviz kurunun yaratabileceği dönemsel daha olumsuz durumlara karşın üretimimizi kısmak üzere bir planımız yok.
İhracat pazarlarının talebi azaldı ancak iç pazarda geçen yıla nazaran daha düzgün sayılar oldu. Tüketici bir an evvel almaya çalışıyor. Zira tüketicimiz fiyat artışları ve enflasyondan korkuyor, beyaz eşya
almak isteyen tüketiciler kararlarını ötelemiyorlar. Bu geçen yılın birinci üç ayına nazaran daha kuvvetli bir istek Türkiye’de. Artırımdan mümkün olduğunca kaçınmak istiyor.
İhracatın azalacağını öngördüğümüz için birebir vakitte materyaller tarafından fiyat baskısı da devam ettiği için biz olabildiğince en uygun fiyatı oluşturmaya çalışıyoruz. Geçen yılın sonundan bu yana bölüm kampanyalara hiç orta vermedi. Zira gereksinim eserleri satıyoruz. Çamaşır makinesi, buzdolabı, fırın harika eserler değiller. Biliyoruz ki bu eserler hanehalkının bütçesi içinde çok kıymetli yatırımlar haline geliyorlar. Geçen yıl kasımdan bu yana sürat kesmeden kampanyalar yapılıyor ki hiç olmazsa üretim ve istihdam kaybı yaşanmasın.
2022’NİN OLUMSUZ TESİRLERİNE DEVAM
- Peki ne olursa bu kapasiteler tehlikeye girer?
Deprem büyük bir riskti. Memleketler arası piyasalarda gerginliğin artması tüketicilerin moralini bozacağı için işi bozar. Zati büyük riskleri 2022’de gördük tesirleri de daha devam ediyor.
- Sektörde bir yatırım iştahı var mı?
BSH olarak yanıtlayım. Biz şimdiye kadar hangi yıl hangi şartlar olursa yatırımı hiç kesmedik. Hem kapasite artışı hem yeni eser geliştirmeye yönelik yatırımlarımız oldu. Dağıtıma yönelik yatırımlarımız devam etti. 1996’dan bu yana BSH Türkiye’de görmediğimiz seçim görmediğimiz kriz kalmadı. Lakin yatırımlarımız devam ediyor.
- Değişim alışkanlıkları nasıl?
Hanelerimiz çok daha titizler ve daha sık kullanılıyor. Bizde çamaşır makinesi, bulaşık makinesi Avrupalı hanelere nazaran daha sık çalıştırılıyor. Bir beyaz eşya ortalama 7-10 yıl kullanılıyor.
FİYAT ARTIŞLARI SÜRECEK
- Fiyat artışları ne düzeyde?
Geçen yıl maliyet artışlarının yaklaşık yüzde 20-25 gerisinde fiyat artışı yaptık. Maliyetleri sineye çektik. O periyot maliyet artışları yüzde 107 mertebesindeydi. Fiyat artışları da yüzde 70-75 mertebesinde kalmıştı.
- Seçim sonrası minimum fiyata yeniden bir artırım gündemde, bu maliyetlere ve fiyatlara nasıl yansır?
O devir geldiğinde yeni şartlar neyse tesiri direkt olacak. Kur aylardır tıpkı düzeylerde, ihracat gelirlerimiz pek değişmedi. Ancak fiyat artışları maliyetlere büyük tesir yapmaya başladı.
- Bu yılı nasıl kapatacaksınız?
Bu yılı ikiye bölmüştük. Seçim öncesi ve sonrası. Seçimi vatandaş çok gündemine alıyor. Herkes taleplerini tercihlerini seçime nazaran ayarlıyor. Yılın birinci yarısında seçimlere giderken enflasyondan korkan tüketicinin talebini ötelemeyeceğini, vaktinde alışveriş yapacağını öngörerek yapmıştık.
- Yani tüketicide her gün artırım olacak beklentisi mi var?
Hayır. Gereç fiyatları yıldan yıla kıyaslama yapınca artmaya devam ediyor. Enflasyon devam ediyor. Taban fiyat artışı da fiyatlara bir ayarlama getiriyor. Haziran sonunda ya da diğer bir frekansta tekrar taban fiyat artışı olmasını beklersek bunun eser fiyatlarına yansımaları devam edecektir. Kur şu anda ne kadar stabil olsa da yılın başından beri bu düzeye geldi. Son devirde biraz daha bedel kaybetti TL. Alım kuru ile satış kuru ortasında önemli fark var, eninde sonunda bu da maliyetlere yansıyor. Tüm bunları düşündüğümüzde fiyatlar biraz daha ileri gidebilir. Bizim temennimiz hiç ileri gitmemesi.
HİÇ KOLAY BİR YIL OLMADI
- Avrupa’nın talebi ne vakit eski düzeyine gelir?
Avrupalı tüketicinin morali çok süratli bozuluyor, çok yavaş düzeliyor. İhracat düşüşünde en büyük hisse Avrupa’da. Üretimimizin dörtte üçü ihracata gidiyor.
- İhracatın bu türlü devam etmesi durumunda üretim sayılarını bu düzeyde tutmak güç olacak öyleyse?
Talebin geri gelmesi tüketici inancının geri gelmesiyle alakalı Avrupa’da. Fakat önümüzdeki devir sanayimiz için güç olacak mı? Daima zordu, hiç kolay olmadı. 2023 evellki yıllardan daha güç olacak mı? Farklı sıkıntılarla karşı karşıya gelebiliriz belirsizlik her zamanki üzere var.
