Zihnin, hayatın ilerleyen periyotlarında farklı nedenler ile fonksiyonunu yitirmesi manasına gelen demansın en sık görüleninin alzheimer hastalığı olduğuna işaret eden Polat, “Diğer demans nedenleri ortasında alzheimer hastalığı üzere uzun seyirli ve tedavisi güç hastalıklar olabildiği üzere tiroit hastalığı, vitamin B12 eksikliği, beyin tümörleri üzere tedavi edilebilir hastalıklar da vardır. Alzheimer hastalığı tüm demans hadiselerinin yüzde 75’ini oluşturur.
Alzheimer hastalığında hafıza, lisan, dikkat, istikamet bulma zahmeti, kişi ve nesneleri tanıyamama, karar vermede bozulma, huy ve davranışlarda değişme, evvelce çarçabuk yapılan günlük faaliyetlerin vakit içinde bozulması en sık görülen belirtilerdir” dedi.
“EVRENSEL BİR SORUN”
Hastalığın, nüfusun yaşlanması ile dünya çapında kozmik bir sorun haline geldiğini belirten Burcu Polat, “BM raporlarına nazaran, dünyadaki yaşlı insan sayısı (65+ yaş) 2030 yılında yaklaşık 1 milyarı bulacaktır. Bu artıştan en çok da ülkemiz üzere gelişmekte olan ülkeler etkilenecektir. Yaşayan yaşlı nüfus sayısındaki artış göz önüne alındığında önümüzdeki 30 yıl içinde alzheimer ve gibisi demans olgularının sayılarında 2 kat civarında bir artış beklenmektedir. Dünyada her yıl yaklaşık 5 milyon yeni olgu ile karşılaşılmaktadır. Dünya ölçeğinde, 2050 yılında tüm dünyada 100 milyona yakın hasta beklenmekte ve bu hastaların yaklaşık yarısının bakımevi üzere kurumlarda yüksek maliyetli bakıma gereksinim duyacağı ön görülmektedir. Alzheimer hastalığı dünyadaki tüm ülkeler için bir halk sıhhati problemidir” tabirlerine yer verdi.
YAVAŞ VE SESSİZ İLERLİYOR
Hastalığın 65 yaş üstünde görülen bir hastalık olarak bilindiğine dikkat çeken Doç. Dr. Polat, “Geliştirilen yeni tarama sistemleri ile hastalığın teşhis edilmeden 15-20 yıl evvel başlayabildiğini biliyoruz, maalesef yavaş ve sessiz olarak ilerleyen bir durumdur. Hastalığa yakalanan bireylerde beyindeki harabiyetin, rastlantısal olarak yahut genetik bir yatkınlıkla ortaya çıkıyor. Çok sayıda risk faktörü, hastalığın oluşmasına taban hazırlıyor.
Son 30 yılda alzheimer hastalığının nedenlerini göstermek için çok sayıda çalışma yapıldığına işaret eden Polat:
“Hastalığın ilerlemesine neden olan, beyin hücrelerinin içinde ve hücrelerin ortasında bozulmaya yol açan hususları ölçme usulleri geliştirilmiştir. Bu tekniklerle, hastalığa neden olan ve hücrelerde biriken kimi unsurlardaki değişiklikler tespit edilmektedir. Bu değişiklikler en sık hafıza ile ilgili bölgelerden başlar ve başka beyin bölgelerine vakit içinde yayılır. En son noktada ise, beyinde şiddetli enflamatuvar görünüm ve beyin volüm/hacminde azalmadır. Beyinde aktivitelerden sorumlu asetilkolin, serotonin, dopamin üzere kimyasal unsurlar giderek fonksiyonlarını göremez hale gelir” diye konuştu.
“HER YIL YAKLAŞIK 5 MİLYON YENİ OLGU ILE KARŞILAŞILMAKTADIR”
Hastalığa neden olabileceği düşünülen pek çok faktör olabildiğini tabir eden Doç. Dr. Polat, “Bazıları değiştirebileceğimiz kimileri ise değiştiremeyeceğimiz risk faktörleridir. Yaş, genetik yatkınlık, cinsiyet, ırk değiştirilemeyen risk faktörleridir, lakin sigara-alkol, şişmanlık, hipertansiyon, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, kalp hastalıkları, baş travmaları, depresyon, düşük eğitim, beslenme şekli ise değiştirilebilen ve korunabilen risk faktörleridir. En yeni risk faktörü etraf kirliliğidir. soluduğumuz ve maruz kaldığımız makûs hava ve partiküller hastalığın gidişini etkileyebilir” dedi
Hastalığa teşhis koyarken öbür demans nedenlerini ve bilhassa tedavi edilebilir nedenlerin var olup olmadığını gözden geçirmek gerektiğini, hastalığın tedavisinde ilaçlı ve ilaç dışı tedavilerin tavsiye edildiğini belirten Polat, “İlaç tedavisinin yanı sıra, beyni meşgul eden aktiviteler, Akdeniz tipi diyet, düzgün bir uyku nizamı, enfeksiyonlardan korunma, günde en az yarım saat yürüyüş, gereksiz ilaç ve gibisi hususlardan kaçınma, pak hava olan yerlerde yaşama, elektromanyetik alanlardan mümkün olduğu kadar uzak durmak hastalıktan korunmada değerli tavsiyelerdir” formunda açıklamasını sonlandırdı.
