Çalıştığı halde girişi olmayan, geç bildirilen binlerce kişi Emeklilikte Yaşa Takılanlar maddesinden yararlanabilmek için iş mahkemelerine başvurdu.
İktidara yakınlığıyla bilinen Sabah gazetesinde yer alan habere nazaran, sigorta girişi 8 Eylül 1999 öncesi olmasına rağmen primi yatırılmayanlar dava açarken, İş Kanunu’ndaki kimi ayrıntılar hem emeklilik kapısı açıyor hem de geliri artırıyor. Çalıştığı halde işe başlangıcı bildirilmeyen ya da geç bildirilen de dava açma hakkına sahip bulunuyor.
Örneğin 1996’da işe başlamasına rağmen Kurum’a bildirimi yapılıp da birinci primi ödemesi Kasım 1998’de başlatılan başlangıç tarihinin düzeltilmesini talep edebilir, olumsuz karşılık gelmesi durumunda da hizmet davası açabilir. Bu müddetlerin dokümanla ispatlanması durumunda vakit aşımı müddeti işletilmiyor.
ARABULUCUYA GİTMEK GEREKLİ
Bu halde sigortasız çalışanlar yalnızca hizmet davası değil kıdem, ihbar, fiyat, fazla mesai fiyatı, kullanılmayan müsaade fiyatı üzere personellik alacakları için iş mahkemesine dava açabiliyor. Hem hizmet tespiti hem alacaklar için 2 farklı dava açılması gerekiyor. Ekim 2018’den itibaren başlayan yeni uygulama nedeniyle personellik alacakları için dava açmadan evvel arabulucuya gitmek gerekiyor.
İş Kanunu’na nazaran emekliliği öne çekecek, EYT kapsamına girmeyi sağlayacak kimi soruların karşılıkları şöyle:
Sigortasız çalıştığı devri belgeleyenler için de vakit aşımı mühleti uygulanıyor mu?
Yüksek yargının bu mevzuda çalışan lehine birçok kararı bulunuyor. Aylık sigorta primleri bildirgesi 4 aylık sigorta primleri bordrosu, sigortalı hesap fişi üzere dokümanları sunan çalışanlar için vakit aşımı kelam konusu olmuyor. Girişi olup da sigortası yatırılmayanlara ait giriş bildirgesinin verilmiş olması vakit aşımını kaldırıyor.
Memur olmadan evvel çalıştığım müddetleri hizmete ekletebilir miyim, derecemi tesirler mi?
Ekletebilirsiniz. Hizmet dökümü alarak müracaatta bulunabilirsiniz. Müracaat sonrası hizmet müddetleri, nerede hizmet verdikleri incelenerek SGK ile yapılan yazışmalar sonucunda hizmetler birleştirilir. Emekli olmadan evvel çalışma müddetlerini birleştirerek prim günü sayılarını arttırabilirler. Birden fazla kurumda yapılan çalışmaların birleştirilmesi hizmet puanını artırır, kademe, dereceyi, prim kesintilerini etkilemez. Sıhhat şartları ya da teknik koşullar şahısların müracaat yapmasına mani oluyorsa yasal varisler de müracaat sürecini gerçekleştirebilir. Vefat durumunda hak sahipleri de birleştirme talep edebilir.
Mart 1997 tarihinde işe başlamama rağmen sigorta teşebbüs Kasım 1999’dan sonra yapıldı. Bu devirde çırak olduğum argüman ediliyor, dava açarsam EYT’den yararlanabilir miyim?
Mart 11997’de işe başlamanıza rağmen isminize prim yatırılmadıysa iki yolla hakkınızı arama imkânınız bulunuyor. Birincisi Toplumsal Güvenlik Kurumu’na başvurarak sigorta başlangıç talebinin düzeltilmesi istikametinde talepte bulunabilirsiniz. Olumsuz cevap gelmesi durumunda hizmet davası açabilirsiniz. Bunun için çalıştığınız iş yerinde en az bir ya da iki şahit göstermeniz gerekiyor. Sigorta yapılıp primlerin yatırılmadığının denetmen, müfettişlerce yapılan incelemede kanıtların ortaya konması durumunda da vakit aşımı müddeti işlemiyor.
