Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, katıldığı Habertürk canlı yayınında gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.
Orta Vadeli Program’ın (OVP) toplumun çabucak tüm bölümleriyle istişare edilerek hazırlandığını belirten Yılmaz, OVP devrinde zelzelelerin yaralarını sarmayı, enflasyonu kademeli bir formda tek haneye düşürmeyi, bunları yaparken istihdam ve büyümeyi olabildiğince müdafaayı ve sürdürülebilir toplumsal refah ile toplumsal adaleti güçlendirip, oluşturulan refahı toplumun bütün kesitlerine yaygınlaştırmayı hedeflediklerini söyledi.
Yılmaz bu dört gayeye, para, maliye siyasetleri ve yapısal ıslahatlarla ulaşmayı öngördüklerini anlatarak, OVP’yi bir takvim içinde, güzel bir sıralamayla gerçekleştireceklerini, OVP’nin içeri ve dışarıda bir itimat ögesi oluşturduğunu söz etti.
KIDEM TAZMİNATI EMEKLİLİK SİSTEMİNE DAHİL EDİLECEK Mİ?
Kıdem tazminatı konusuna da değinen Yılmaz, “Burada hükümetlerimizin yaklaşımı şu. Personel bölümünün temsilcileriyle, istişare içinde bu işi sonuçlandırmak. Yani tek taraflı bir tahlil dayatmak değil. Çözülmesi gereken bir sıkıntı mi? Evet o denli. Lakin bunu istişarelerle, emekçi ve patron istikrarı içinde ve bilhassa personel kesitinin temsilcileri, sendikalarla istişare içinde bu hususa yaklaşmak. Kıdem tazminatında maalesef çok önemli sorunlar de var. Ödenmeme sıkıntıları var. Diğer ezalar var. Oluşturduğu bir belirsizlik var. Bilhassa iş dünyası firmaları üzerinde. Hasebiyle bir devir bir fon oluşturup bununla bu sorunu çözme üzere bir yaklaşım vardı. Münasebetiyle bunlar önümüzdeki devirde yeniden Türkiye’nin gündemde olan mevzuları olacak” diye konuştu.
VERGİ ISLAHATI AÇIKLAMASI
Yılmaz gündemdeki ‘vergi’ tartışmasına ait de konuştu.
Gelir seviyesine nazaran vergi ödenmesini hedeflediklerini kaydeden Yılmaz, “2024’te vergi geliri önlemler sayesinde artıyor. Dolaylı vergilerin hissesi çok yüksek. Direkt vergiler nispeten düşük. Münasebetiyle önümüzdeki günlerde oransal olarak direkt vergilerin hissesinin artmasının gerektiğine toplumsal adalet açısından artması gerektiğine inanıyorum” dedi.
Yılmaz’ın açıklamalarından öne çıkanlar şu biçimde:
* Büyüme ile enflasyon ortasında teorik olarak baktığınız ya biri ya öbürü üzere bir şey var. 2002 sonrası bunu yaşadık. İnanç veren ortamı oluşturduğunuzda çabucak enflasyonu düşürmeniz hem de büyümeyi sürdürmeniz mümkün. Biz bunu yaptık. İki şeyi birebir anda güzelleştirme pratikte mümkün. Büyümenin kompozisyonu çok kıymetli. Büyümeyi tüketim yüklü yaparsanız enflasyonist büyüme olur. Arz yüklü yatırım, üretim, ihracat yüklü kompozisyonda yaparsanız o vakit büyüme enflasyonla çelişmez. Arz açığınızı gidererek enflasyona olumlu katkısı bile olabilir. Tüketimin daha istikrarlı seyrettiği, yatırım, üretim, ihracatın daha fazla yük kazandığı periyottan bahsediyoruz.
* Dış talebe bağımlılığı düşürüp, içeride üretim kapasitesini geliştirici, döviz kazandırıcı faaliyetleri öngörüyoruz. Tüketim makus bir şey değil olağan ki, istikrarlı tüketimden bahsediyorum. Muhakkak seviyede elbette tüketim yapacaksınız. Toplumsal refah da öteki oluşmaz. Tüketimin seyri değerli. Önümüzdeki periyotta daha istikrarlı tüketim seyri göreceğiz.
“VERGİ GELİRLERİ İÇİN ÖNLEM ALDIK”
* Vergi gelirlerindeki artış her vakit vergilerdeki artış olmak durumunda değil. Dört kıymetli tesirden bahsedebiliriz. Birincisi; bu yıl önlemler aldık. Bütçe açığımızı aşağıya çekebilmek için. O önlemlerin 2023’e yansıması yarım yıl 2024’e yansıması tam yıl olacak. Kayıt dışılıkla aktif ve dijital dataları kullanarak uğraş edilecek. Taahhuk-tahsilat oranlarını artırıcı önlemler görüyoruz. Vergi oranlarında oransal değişiklik yapmadan bir farklılık oluşturacak. Enflasyon kamunun masraflarını ve vergi gelirlerini de artırıyor. Bütün bunlarla baktığımızda vergi gelirlerindeki artışı izah edebiliriz.
“MEVCUT YAPIYI TARTIŞMAMIZ GEREKTİĞİNE İNANIYORUM”
* Türkiye’de herkes vergi ıslahatı yapılmalı diyor. Kabaca bir uzlaşı var. Sadeleştirmekten bahsediyor insanlarımız. Direkt vergi dolaylı vergi sıkıntısı var. Mevcut yapıyı tartışmamız gerektiğine inanıyorum. Dolaylı vergilerin hissesi çok yüksek. Direkt vergiler nispeten düşük. Hasebiyle önümüzdeki günlerde oransal olarak direkt vergilerin hissesinin artmasının gerektiğine toplumsal adalet açısından artması gerektiğine inanıyorum.
* Gelir seviyesi ne olursa olsun herkesten birebir vergiyi almak değil, düşük gelirli kısımlara daha az sorumluluk yüklenmesi manasına geliyor. Dolaylı vergide bu ayrımı yapamıyorsunuz. Orada toplumsal adaleti şöyle gözetiyoruz, dar gelirlilerin fazla kullandığı kalemleri yükseltmeyi düşünmüyoruz.
“MEMURA KIYMETLİ BİR ARTIŞ OLACAK”
* Biz bir oran veriyoruz. Memura yüzde 15 dediniz. Yıl ortasında yüzde 15’in üstünde ise farkını veriyorsunuz. Hiç kimseyi enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz. Yıl ortasında enflasyon neyse o fark verilecek. Memurla ilgili bu yılın enflasyon farkı olacak. Seyyanen artış yaptığımız için. Münasebetiyle gelecek yılın artışı daha yüksek olacak. Enflasyondaki yeni kestirimlerimiz ışığında baktığımızda memura kıymetli bir artış olacağını söyleyebilirim. Bu otomatik olarak memur emeklisine yansıyacak. Emekçi emekli ve minimum ücretlilerle ilgili dengeleyici çalışmayı öngörüyoruz.
* Taban emekli ile taban fiyatı mukayese edersek geçen yıl yüzde 64’üydü. Bu yıl yüzde 66’ya yükseldi. Bu yıl taban fiyata önemli artış yaptık. Minimum emekli aylığına yüzde 114 artış yaptık. Buna karşın toplumsal koşullar, beklentiler hasebiyle burada tekrar bir çalışma yürütüyoruz. Yıl sonun akadar bu çalışma bitecek inşallah. 2023 ve 2024 sonrası inşallah çok daha rahat bir periyoda gireceğiz.
“KKM’DEN ETAPLI ÇIKIŞ OLACAKTIR”
* KKM bir büyüklüğe gelmiş durumda. Burada ani duruş sözkonusu olamaz. Vakit içinde, doğal seyir içinde, Merkez Bankası düzenlemeleriyle, Türkiye’ye kaynak akışı ve rezevr birikimiyle KKM’den çıkış olacaktır. Etaplı olarak çıkış olacaktır. Zati aşikâr bir gelişme sağlandı. Makro ihtiyati önlemlerle bir yönlendirme olacak. Bu bir anda olmayacak. Tasarruf sahipleri tasa etmesinler.
* Mevduat vadelerini de uzatmayı teşvik edici düzenleyici çerçeve içinde kademe etap, doğal seyri içinde çıkış sağlayacağız. Ani bir hareket olmayacak. Tasarruf sahiplerinin telaş etmemesi lazım. Doğal seyir içinde olacak. Yeni kaynak girişleri olacak, Türkiye çok daha güçlü yapıya girecek. Doğal seyir içinde süreç gerçekleşecek. Şu etapta bir takvime girmeyi gerçek bulmuyoruz.
ÖZEL BANKALAR VE TÜKETİM KREDİLERİ
* Kamu dalı, kamu bankaları üzerine düşeni yapıyorlar. Kullandıkları kaynakların birden fazla yatırım, üretim, istihdam için. Tüketim daha istikrarlı. Özel bankalarda maalesef karşıtı durum var. Daha çok tüketime kredi arz ediyor. Değişim dönüşüm özel bankaları da daha fazla yatırım, üretim kredilerine yönlendirecektir. İstanbul Finans Merkezi yeni bir strateji. Mevzuatı, finansal okur müelliflik ve yeni kurumsal yapılarla birlikte Türkiye finans merkezi haline dönüşecektir.”
“EMEKLİLER İÇİN ÇALIŞMALAR SÜRDÜRÜLÜYOR”
* Emeklilir için ne yapabiliriz diye alternatiflere bakılıyor. 16 milyon emekli var. En küçük bir şeyin büylük tesirler oluştuğu bir alan. Çok dikkatli konuşmak gerekiyor. Maliyetleri güzel planlamak gerekiyor. Biz kurallarımızı sonuna kadar zorlayarak emeklimizin, çalışanlarımızın yanında olmaya uğraş ediyoruz. Etmeye de devam edeceğiz.
