Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, katıldığı Habertürk canlı yayınında gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.
Orta Vadeli Program’ın (OVP) toplumun çabucak tüm kısımlarıyla istişare edilerek hazırlandığını belirten Yılmaz, OVP devrinde zelzelelerin yaralarını sarmayı, enflasyonu kademeli bir biçimde tek haneye düşürmeyi, bunları yaparken istihdam ve büyümeyi olabildiğince muhafazayı ve sürdürülebilir toplumsal refah ile toplumsal adaleti güçlendirip, oluşturulan refahı toplumun bütün kısımlarına yaygınlaştırmayı hedeflediklerini söyledi.
Yılmaz bu dört hedefe, para, maliye siyasetleri ve yapısal ıslahatlarla ulaşmayı öngördüklerini anlatarak, OVP’yi bir takvim içinde, düzgün bir sıralamayla gerçekleştireceklerini, OVP’nin içeri ve dışarıda bir inanç ögesi oluşturduğunu söz etti.
KIDEM TAZMİNATI EMEKLİLİK SİSTEMİNE DAHİL EDİLECEK Mİ?
Kıdem tazminatı konusuna da değinen Yılmaz, “Burada hükümetlerimizin yaklaşımı şu. Personel kesitinin temsilcileriyle, istişare içinde bu işi sonuçlandırmak. Yani tek taraflı bir tahlil dayatmak değil. Çözülmesi gereken bir sıkıntı mi? Evet o denli. Fakat bunu istişarelerle, personel ve patron istikrarı içinde ve bilhassa emekçi kesitinin temsilcileri, sendikalarla istişare içinde bu hususa yaklaşmak. Kıdem tazminatında maalesef çok önemli sorunlar de var. Ödenmeme sıkıntıları var. Diğer meşakkatler var. Oluşturduğu bir belirsizlik var. Bilhassa iş dünyası firmaları üzerinde. Münasebetiyle bir periyot bir fon oluşturup bununla bu sorunu çözme üzere bir yaklaşım vardı. Münasebetiyle bunlar önümüzdeki periyotta yeniden Türkiye’nin gündemde olan hususları olacak” diye konuştu.
500 İLE 1000 LİRALIK BANKNOTLAR GELECEK Mİ?
500 ve 1000 liralık banknotların basılacağı argümanına ait Yılmaz, bu türlü bir durumun kendi içlerinde kelam konusu olmadığını söyledi.
VERGİ ISLAHATI AÇIKLAMASI
Yılmaz gündemdeki ‘vergi’ tartışmasına ait de konuştu.
Gelir seviyesine nazaran vergi ödenmesini hedeflediklerini kaydeden Yılmaz, “2024’te vergi geliri önlemler sayesinde artıyor. Dolaylı vergilerin hissesi çok yüksek. Direkt vergiler nispeten düşük. Münasebetiyle önümüzdeki günlerde oransal olarak direkt vergilerin hissesinin artmasının gerektiğine toplumsal adalet açısından artması gerektiğine inanıyorum” dedi.
Yılmaz’ın açıklamalarından öne çıkanlar şu formda:
* Büyüme ile enflasyon ortasında teorik olarak baktığınız ya biri ya öbürü üzere bir şey var. 2002 sonrası bunu yaşadık. İtimat veren ortamı oluşturduğunuzda çabucak enflasyonu düşürmeniz hem de büyümeyi sürdürmeniz mümkün. Biz bunu yaptık. İki şeyi birebir anda güzelleştirme pratikte mümkün. Büyümenin kompozisyonu çok değerli. Büyümeyi tüketim yüklü yaparsanız enflasyonist büyüme olur. Arz yüklü yatırım, üretim, ihracat yüklü kompozisyonda yaparsanız o vakit büyüme enflasyonla çelişmez. Arz açığınızı gidererek enflasyona olumlu katkısı bile olabilir. Tüketimin daha istikrarlı seyrettiği, yatırım, üretim, ihracatın daha fazla yük kazandığı periyottan bahsediyoruz.
* Dış talebe bağımlılığı düşürüp, içeride üretim kapasitesini geliştirici, döviz kazandırıcı faaliyetleri öngörüyoruz. Tüketim makûs bir şey değil alışılmış ki, istikrarlı tüketimden bahsediyorum. Belirli seviyede elbette tüketim yapacaksınız. Toplumsal refah da öteki oluşmaz. Tüketimin seyri kıymetli. Önümüzdeki devirde daha istikrarlı tüketim seyri göreceğiz.
“VERGİ GELİRLERİ İÇİN ÖNLEM ALDIK”
* Vergi gelirlerindeki artış her vakit vergilerdeki artış olmak durumunda değil. Dört kıymetli tesirden bahsedebiliriz. Birincisi; bu yıl önlemler aldık. Bütçe açığımızı aşağıya çekebilmek için. O önlemlerin 2023’e yansıması yarım yıl 2024’e yansıması tam yıl olacak. Kayıt dışılıkla aktif ve dijital dataları kullanarak çaba edilecek. Taahhuk-tahsilat oranlarını artırıcı önlemler görüyoruz. Vergi oranlarında oransal değişiklik yapmadan bir farklılık oluşturacak. Enflasyon kamunun masraflarını ve vergi gelirlerini de artırıyor. Bütün bunlarla baktığımızda vergi gelirlerindeki artışı izah edebiliriz.
“MEVCUT YAPIYI TARTIŞMAMIZ GEREKTİĞİNE İNANIYORUM”
* Türkiye’de herkes vergi ıslahatı yapılmalı diyor. Kabaca bir uzlaşı var. Sadeleştirmekten bahsediyor insanlarımız. Direkt vergi dolaylı vergi sorunu var. Mevcut yapıyı tartışmamız gerektiğine inanıyorum. Dolaylı vergilerin hissesi çok yüksek. Direkt vergiler nispeten düşük. Münasebetiyle önümüzdeki günlerde oransal olarak direkt vergilerin hissesinin artmasının gerektiğine toplumsal adalet açısından artması gerektiğine inanıyorum.
* Gelir seviyesi ne olursa olsun herkesten tıpkı vergiyi almak değil, düşük gelirli bölümlere daha az sorumluluk yüklenmesi manasına geliyor. Dolaylı vergide bu ayrımı yapamıyorsunuz. Orada toplumsal adaleti şöyle gözetiyoruz, dar gelirlilerin fazla kullandığı kalemleri yükseltmeyi düşünmüyoruz.
“MEMURA KIYMETLİ BİR ARTIŞ OLACAK”
* Biz bir oran veriyoruz. Memura yüzde 15 dediniz. Yıl ortasında yüzde 15’in üstünde ise farkını veriyorsunuz. Hiç kimseyi enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz. Yıl ortasında enflasyon neyse o fark verilecek. Memurla ilgili bu yılın enflasyon farkı olacak. Seyyanen artış yaptığımız için. Hasebiyle gelecek yılın artışı daha yüksek olacak. Enflasyondaki yeni kestirimlerimiz ışığında baktığımızda memura değerli bir artış olacağını söyleyebilirim. Bu otomatik olarak memur emeklisine yansıyacak. Emekçi emekli ve minimum ücretlilerle ilgili dengeleyici çalışmayı öngörüyoruz.
* Taban emekli ile taban fiyatı mukayese edersek geçen yıl yüzde 64’üydü. Bu yıl yüzde 66’ya yükseldi. Bu yıl taban fiyata önemli artış yaptık. Minimum emekli aylığına yüzde 114 artış yaptık. Buna karşın toplumsal kaideler, beklentiler münasebetiyle burada yeniden bir çalışma yürütüyoruz. Yıl sonun akadar bu çalışma bitecek inşallah. 2023 ve 2024 sonrası inşallah çok daha rahat bir periyoda gireceğiz.
“KKM’DEN ETAPLI ÇIKIŞ OLACAKTIR”
* KKM bir büyüklüğe gelmiş durumda. Burada ani duruş sözkonusu olamaz. Vakit içinde, doğal seyir içinde, Merkez Bankası düzenlemeleriyle, Türkiye’ye kaynak akışı ve rezevr birikimiyle KKM’den çıkış olacaktır. Kademeli olarak çıkış olacaktır. Zati belirli bir gelişme sağlandı. Makro ihtiyati önlemlerle bir yönlendirme olacak. Bu bir anda olmayacak. Tasarruf sahipleri tasa etmesinler.
* Mevduat vadelerini de uzatmayı teşvik edici düzenleyici çerçeve içinde kademe evre, doğal seyri içinde çıkış sağlayacağız. Ani bir hareket olmayacak. Tasarruf sahiplerinin telaş etmemesi lazım. Doğal seyir içinde olacak. Yeni kaynak girişleri olacak, Türkiye çok daha güçlü yapıya girecek. Doğal seyir içinde süreç gerçekleşecek. Şu etapta bir takvime girmeyi hakikat bulmuyoruz.
ÖZEL BANKALAR VE TÜKETİM KREDİLERİ
* Kamu bölümü, kamu bankaları üzerine düşeni yapıyorlar. Kullandıkları kaynakların birçok yatırım, üretim, istihdam için. Tüketim daha istikrarlı. Özel bankalarda maalesef aykırısı durum var. Daha çok tüketime kredi arz ediyor. Değişim dönüşüm özel bankaları da daha fazla yatırım, üretim kredilerine yönlendirecektir. İstanbul Finans Merkezi yeni bir strateji. Mevzuatı, finansal okur müelliflik ve yeni kurumsal yapılarla birlikte Türkiye finans merkezi haline dönüşecektir.”
“EMEKLİLER İÇİN ÇALIŞMALAR SÜRDÜRÜLÜYOR”
* Emeklilir için ne yapabiliriz diye alternatiflere bakılıyor. 16 milyon emekli var. En küçük bir şeyin büylük tesirler oluştuğu bir alan. Çok dikkatli konuşmak gerekiyor. Maliyetleri güzel planlamak gerekiyor. Biz koşullarımızı sonuna kadar zorlayarak emeklimizin, çalışanlarımızın yanında olmaya uğraş ediyoruz. Etmeye de devam edeceğiz.
