Çocuklarda görülen ishallerin gerçek tedavi yapılmadığında hayati tehlikeye neden olabileceğine dikkat çeken Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Murat Çağlar Erol, ishal ve tedavi yolları hakkında bilgi verdi.
Sıvı alımının değerine dikkat çeken Dr. Erol, “Aralıklı görülen yumuşak kıvamlı dışkılama korkulacak bir şey olmasa da ani başlayan sıvı dışkılamaya ek olarak artmış bağırsak sesleri varsa bu genelde ishal manasına gelmektedir. Enfeksiyonlar, fazla meyve suyu, uygun olmayan mama kullanımı ve besin alerjileri ishal sebepleri ortasında sayılabilir. Bu durumla karşılaştığınızda hekiminizle irtibat halinde olun ve her seferinde çocuğunuzun kâfi sıvı aldığından emin olun. Hidrasyon burada temel ehemmiyeti olan söz. İshalle karşılaştığımız durumda yapılması gereken en kıymetli adım hidrasyonun sağlanması, yani ishal ile kaybedilen suyun yerine konmasıdır” diye konuştu.
İSHAL Mİ DEĞİL Mİ?
Çocuğun ishal olup olmadığının nasıl anlaşılabileceğini anlatan Uzm. Dr. Erol, “Ani başlayan artmış bağırsak sesleri ile birlikte olağandan daha sık yumuşak ve sulu dışkılama başladı ise ishalle karşı karşıyayız demektir. Çocuğun sıvı istikrarı bozulmadığı sürece ishallerin birçok bariz bir sıhhat tehdidi oluşturmaz. Ama sıvı kaybının önüne geçilemezse durum hastaneye yatıştan hayati tehlikeye kadar uzanan bir yelpazede çocuğunuzun ömrünü tehlikeye sokabilir. İshali gördüğünüz an hidrasyona başlayın, yani bol su içirin” biçiminde konuştu.
İshalin sebeplerinden bahseden Uzm. Dr. Erol, “İshalin sebepleri, viral ya da bakteriyel sindirim sistemi enfeksiyonları, parazitler, antibiyotikler, uygunsuz mama kullanımı, besin alerjisi yahut intoleransı ya da zehirlenme olabilir” dedi.
“İSHAL OLAN ÇOCUĞUN SIVI İSTİKRARI KORUNMALI”
İshal olan çocuğun sıvı istikrarının korunması gerektiğini belirten Uzm. Dr. Erol, “İshal çocuğunuza sıvı kaybettirip, ölçüsüne nazaran hafif halsizlik, yorgunluktan, hayati tehlike oluşturacak kan basıncı düşüklüğüne kadar uzanan bir yelpazede ziyan verir. Bu yüzden ishalle kaybedilen sıvının süratle yerine konması en kıymetli tedavi basamağıdır. Emzirme periyodunda ise emzirmeye devam edin. Okul öncesi periyotta ise ekstra su verin. Verdiğiniz sıvıları kusuyorsa hekiminizle bağlantıya geçin” tabirlerini kullandı.
İŞTAHI ARTIRMAK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Çocuğun beslenmesinin nasıl olması gerektiğine de değinen Uzm. Dr. Erol, “Normal yediklerinin dışına çıkmayın. Sağlıklı beslenme her durumda olduğu üzere ishal müddetinin kısalmasına ve bedenin enfeksiyonla kolay uğraşına yarar edecektir. Kompleks karbonhidrat içeren besinler, yağsız et, meyve ve zerzevat verilebilir. Çorba ve et suyunun da sıvı kaybının önüne geçmeye yararı olacaktır. Lakin çocuğunuzun iştahı olağan periyottaki üzere olmayacaktır. Bu kademede çocuğu yemesi için zorlamayın. Sıvı alımı kâfi olduğu sürece iştahı da arttan gelecektir. Yoğurt yedirin. Çalışmalar yoğurdun içinde bulunan bakterilerin ishalin müddetini ve ölçüsünü azalttığını göstermiştir. Mümkünse meskende mayalanmış yoğurt birinci seçeneğiniz olmalı. İşlenmiş şekerli besin ve içeceklerden uzak durun. Bu tip yiyecekler suyu bağırsaklara çekip, ishali kötüleştirirler” açıklamasında bulundu.
DOKTORUNUZLA İRTİBATA GEÇMENİZ GEREKEN DURUMLAR
Doktor ile irtibata geçilmesi gereken durumları da açıklayan Uzm. Dr. Erol, şunları söyledi:
“Çocuğunuz 3 ay yahut altında ise, 3 aydan büyük lakin 24 saat geçmesine karşın hala birebir seviyede ishali devam ediyorsa, her iki saatte bir dışkılaması oluyor ve beraberinde kusması varsa, kuru ağız, çökmüş bıngıldak, 6 saati geçmesine karşın bezini ıslatmaması, ağlamasına karşın gözyaşının akmaması, dışkısının siyah ya da kanlı olması ile tabloya ateşin eşlik etmesi durumlarında hekiminizle bağlantıya geçmelisiniz.”
İSHAL GELİŞMEDEN ÖNLENEMEZ Mİ?
İshalin gelişmeden nasıl önlenebileceği konusunda bilgi veren Uzm. Dr. Erol, “Sık el yıkama enfeksiyona bağlı ishallere karşı her vakit en kolay uygulanabilecek defans çizgisidir. Hem kendi elinizi hem çocuğunuzun elini en az 15 saniye ılık suyla ve sabunla yıkamak mevcut enfeksiyon etkenlerinin birçoklarını elinizden uzaklaştıracaktır. Yemek hazırlama, yedirme öncesinde ve bez değiştirme sonrasında katiyen eller yıkanmalıdır. Çocuk büyüdükçe ellerini yüzünden uzak tutması konusunda eğitilmelidir. Oyuncaklar da mikrop taşıma konusunda şüphelilerin başında gelmektedir. Bilhassa oyun meskenleri ve kreşler üzere ortak kullanılan oyuncakların olduğu ortamlarda hijyen kurallarına ekstra ihtimam gösterilmelidir. İshali olan çocuklar mümkünse konutta dinlendirilmeli, bu ortamlardan uzak tutulmalıdır. Konuta gelen oyun arkadaşlarından evvel ve sonra hem oyuncaklar hem de oyun alanı temizlenmelidir” diyerek kelamlarını noktaladı.
