11-12 Temmuz’da, Litvanya’nın başşehri Vilnius’ta NATO doruğu düzenlenecek. Vilnius, Rusya’nın Kaliningrad vilayetine yalnızca 160 kilometre uzaklıkta ve NATO üyesi ülkelerin başkanları, Rusya hududuna birinci kere bu kadar yakın aralıkta toplanmış olacak. Bunun, Rusya’ya meydan okuma manasına geldiğini eklemeye gerek yok.
Ukrayna, bu dorukta NATO’ya alınmayı bekliyordu lakin gerek NATO Genel Sekreteri Stoltenberg gerekse ABD Lideri Biden, -Ukrayna idaresine yönelik bütün hoş kelamlarına rağmen- Ukrayna’da savaş sürerken birliğe alınmasının mümkün olmadığını söylediler. Artık Ukrayna, bu tepede en azından kendisinin savaştan sonra üye olmasını garanti edecek bir kararın çıkması için çalışıyor.
Ukrayna konusunda verilecek kararlar, alışılmış ki savaş alanındaki duruma nazaran de şekillenecek. 10 gün kadar evvel Ukrayna idaresi, Rus işgalindeki toprakları geri almaya yönelik karşı taarruza geçmişti. Ama bu müddette yalnızca sekiz köy Ruslardan geri alındı. Taarruzun en azından şimdilik tıkandığını Batılı uzmanlar da doğruluyor. Fakat, kimi keşif hareketlerinden sonra önümüzdeki günlerde yeni bir ivmeyle başlayacağı söyleniyor. Evvelce de yazdığımız üzere Avrupalı ülkelerin savaşa yönelik dayanağı, bu taarruzun sonucuna bağlı olacak.
Kıbrıs’a dikkat
Bu ay başında da bilindiği üzere Moldova’da Avrupa Siyasi Topluluğu tepesi düzenlenmiş ve Avrupa başkanları, Ukrayna hududuna 20 kilometre uzaklıkta buluşmuştu. Burada AB Dış Münasebetler Yüksek Temsilcisi Josep Borrel, Moldova topraklarının bir kısmının işgal altında olmasının (doğuda Rus nüfusun olduğu ayrılıkçı Transdinyester bölgesini kastediyor), AB üyeliğine pürüz olmadığını söyleyerek Kıbrıs Rum Yönetimi’ni örnek göstermişti. Borrel, “Kıbrıs da toprak sorunu olmasına karşın AB’ye girdi” diye konuşmuştu. Halbuki ki memleketler arası hukuktan anlayan tarafsız bir gözün göreceği üzere Transdinyester ve Kuzey Kıbrıs problemleri birbirinden çok farklı. 1960’ta kurulan ve sonradan Rumların gasp ettiği Kıbrıs Cumhuriyeti, kendine mahsus statüye sahip bir devletti; egemenliği kısıtlıydı ve tek bir halk değil, iki halk (Rumlar ve Türkler) bu devletin kurucu ögesi olarak kabul edilmişti. Moldova ise 1991’de tam bağımsız oldu; egemenliği kısıtlı değildi, tek bir kurucu halk vardı ve ayrılıkçıların gerisinde Rus silahları dışında hiçbir destek yoktu. Kimileri, Rusya’nın Kırım’ı ilhakını da Türkiye’nin 1974’teki Kıbrıs Barış Harekâtı’na benzetse de birebir münasebetlerden dolayı ikisi çok farklı mevzular. O denli görülüyor ki Kıbrıs konusunda haklılığımız vurgulanmadıkça birileri bu bahiste bizi sıkıştırmaya çalışmaktan vazgeçmeyecek.
[email protected]
