Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski’nin 7 Temmuz’da İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret etmesinin akabinde, ülkesine Neo-Nazi Azov Taburu’nun kumandanları ile dönmesi, Moskova’nın yansısıyla karşılaştı. Rusya devlet haber ajansı RIA’ya konuşan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, bu askerlerin çatışmalar sona erene kadar Türkiye’de kalmasını öngören muahedenin şartlarının hem Ukrayna hem de Türkiye tarafından ihlal edildiğini belirtti.
Moskova Devlet Üniversitesi Milletlerarası Münasebetler ve Sosyopolitik Bilimler Enstitüsü’nden Doç. Dr. İkbal Dürre, Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede, bunun “sürpriz bir adım” olduğunu belirtirken öbür taraftan “Erdoğan’ın yeni periyodunda Batı ile yakınlaşmak ismine kimi adımlar atabileceğinin” Moskova’da öngörülen bir durum olduğunu tabir etti.
Bu adımın, bilhassa NATO doruğu öncesinde atılmasının da kendi içinde bir mantığı olduğunu söyleyen Dürre, Ukrayna savaşının başlamasından itibaren Ankara’nın takındığı tavrın, her ne kadar “taraflara eşit uzaklık siyaseti” olsa da Kiev ile olan askeri işbirliğine karşın pratikte daha çok Moskova’nın lehine bir duruş olduğunu belirtti ve şöyle devam etti: “Batı’da kimi etraflarda Erdoğan’ın güya Putin’in çıkarları doğrultusunda hareket eden bir başkan olduğu imajı oluşmaya başlamıştı. Seçim öncesi periyotta Moskova’nın dayanağı Erdoğan için daha kıymetli olduğundan, Ankara’da bu durum fazla rahatsızlık yaratmadı. Lakin artık yeni bir devir, ülkenin içinden geçtiği ıstıraplar muhakkak, hasebiyle karar alma süreçleri daha uzun vadeli çıkarlar hesaba katılarak yapılıyor. Bu yüzden Batı’ya bu formda sinyaller gönderilmesini, Kremlin’de rahatsızlık yaratması Ankara için çok değerli değil.”
‘ERDOĞAN ALACAĞINI ALDI’
Bir manada Erdoğan’ın Putin’den “alacağını esasen aldığını” tabir eden memleketler arası bağlar uzmanı, “Daha anlaşılabilir olmak için bu ifadeyi kullanıyorum, yoksa iki başkanın artık birbirlerinden beklentileri olmadığı manasında değil alışılmış ki” diye konuştu.
(İkbal Dürre)
‘YÜZÜNÜ BATI’DAN DÖNMEZ’
Dürre, değerli bir NATO ülkesi olan Türkiye’nin “devlet kodları açısından yüzü Batı’ya dönük bir politikadan” vazgeçmeyeceğine işaret etti ve ekledi: “Türkiye’nin, Rusya ile istikrar siyaseti, iki başkan ortasındaki ferdî bağlantılardan ötürü bazen farklı bir görünüme bürünse de bunun bir “denge politikası” olduğunu herkes bilir. O yüzden, iki taraf açısından da her vakit için bu tıp beklenmedik çıkışlara karşı tolere edilebilir gri bir alan varolagelmiştir. Emsal olaylar birinci değil, son da değil.”
Rusya açısından Türkiye ile alakalarda en değerli kriterin, “Ankara’nın Moskova’ya karşı Batı yaptırımlarına müdahil olmaması ve Rusya’nın içişlerine karışmaması, bu manada Kremlin yanlısı bir hal sergilemesi” olduğunu kaydeden Dürre, “Bunu yaptığı sürece Türkiye’nin Azov kumandanı esirleri geri vermesi vb. üzere atılımlarına alışılmış ki reaksiyon gösterecek lakin içinden geçtiği sürecin yarattığı zorluklardan ötürü temkinli bir anlayışla yaklaşacaktır. Burada Türkiye açısından kıymetli olan ‘fazla abartmamak” diye konuştu.
‘KABULLENMELİ’ ALGISI YANLIŞ
Dürre, son olarak şunları söyledi: “Rusya güç durumda o yüzden biz ne yaparsak kabullenmek zorunda’ algısı aldatıcı olabilir. Zira bilhassa Suriye bağlamında Rusya’nın elinde hâlâ Türkiye’yi zora sokabilecek kozlar var. Kuşkusuz Ankara da bunun şuuruyla hareket edecektir.”
