S&P Küresel, Haziran ayına ait öncü hizmet ve imalat bölümleri PMI (satın alma müdürleri endeksi) bilgilerini yayınladı. ABD, Euro Bölgesi, İngiltere ve Japonya’da imalat bölümleri üretiminin Haziran ayında bir evvelki aya nazaran daralması, hizmet bölümleri üretimi artış suratlarının Haziran ayında yavaşlamasına bağlı olarak Haziran ayında toplam mal ve hizmet üretimleri toplamı ölçülü büyüme kaydetti. Arda arkasına iki çeyrek daralan Euro Bölgesinde yaşanan resesyonun 2023 yılı ikinci çeyreğinde de sürebileceği ihtimali PMI datalarıyla gün yüzüne çıktı.
Küresel PMI dataları kesin sonuçları 3 Temmuz’da yayınlanacak. PMI endeksinin 50 üzerindeki kıymetler kesimin bir evvelki aya nazaran büyüdüğünü, altındaki bedeller daraldığını, 50 bedeli ise değişiklik göstermediği manasına geliyor. Dünyanın en büyük birinci yedisinde yer alan kelam konusu ekonomilerde yaşanan zayıflığın ana sebebi ilgili merkez bankalarının enflasyonla çabada uyguladığı sıkı para siyaseti. Türkiye’ye yansıması yüksek maliyetler, enflasyonda yapışkanlık, üretimde yavaşlama, kar marjında düşüş, bozulan satın alma gücü, seçim iktisadı ihtimali, yüksek bütçe açığı.
FED faiz artırarak ABD’nin büyüme suratını ve enflasyonu yavaşlattı…
Kaynak: S&P Global
2023 yılı Haziran ayı öncü S&P Küresel PMI bilgilerine nazaran ABD’de hizmet bölümü üretimi Haziran ayında bir evvelki aya nazaran daha yavaş süratle büyürken, imalat kesimi üretimi birebir periyotta düşüş kaydetti; istihdam ölçülü arttı. İmalat dalı istihdamı artış suratı Ocak ayından bu yana en düşük düzeye geriledi. İmalat bölümünde firmalar düşen siparişlere bağlı olarak satın alımlarını azaltarak stoklarından kullanımı tercih etti. Hizmet bölümünün tersine imalat kesiminde hem yurt içi hem de yurt dışından alınan siparişler sert düştü. Hizmet dalında çalışanların fiyatlarındaki artışın tesiriyle girdi maliyetlerinde fiyat baskısı artarken, imalat bölümünde gerileyen hammadde fiyatları girdi maliyetlerinin düşmesine sebep oldu. Fabrika çıktı fiyatları artış suratı son üç yılın en düşük düzeyine geriledi, hizmet bölümü çıktı fiyatları pandemi öncesi ortalamasının üzerinde artış kaydetti. Raporda dikkat çekildiği üzere hizmet bölümü fiyat artışları Ocak ayından bu yana en düşük artışı ortaya koydu. İmalat dalında anket iştirakçilerinin gelecek 12 aya ait olarak üretim beklentisi son altı ayın en düşüğüne geriledi, hizmet kesiminde inanç Mayıs 2022’den bu yana en güçlü artışını kaydetti. Rapora nazaran mevcut bilgiler ikinci çeyrekte ABD iktisadının (GSYH) yıllık %1,7 büyüyeceğine işaret ediyor.
Euro Bölgesinde resesyon 2023 yılı 2. çeyreğinde devam edebilir…
Kaynak: S&P Global
Euro Bölgesinde hizmet ve imalat bölümü toplamında üretim Haziran ayında son 5 ayın, hizmet dalı özelinde son 5 ayın, imalat dalında ise son 8 ayın en düşüğüne geriledi. Hizmet bölümünde üretim Haziran ayında düşen talebin tesiriyle bir evvelki aya nazaran daha yavaş süratle büyürken, imalat dalı üretiminde bir evvelki aya nazaran daralma suratı Haziran ayında daha da hızlandı. İmalat kesiminde Ekim ayından bu yana en sert düşüşünü yaşayan yeni siparişlerin tesiriyle fabrikalarda üretim ölçüsü arkası arkasına Nisan ve Mayıs aylarının akabinde Haziran ayında da düştü. Euro Bölgesinde mevcut işler imalat kesiminde daha sert olmak üzere hizmet kesiminde Ocak ayından bu yana birinci sefer düştü. Kapasitedeki düşüşün tesiriyle istihdam artışı Mayıs ayının akabinde Haziran ayında da sürat kaybetti. İmalat dalında talepteki gerileme girdi fiyatlarının arkası arkasına dört aydır düşmesine sebep oldu, çıktı fiyatları son 3 yılın en süratli düşüşünü kaydetti. Hizmet kesiminde girdi maliyet enflasyonu yavaşladı, çıktı fiyatlarındaki artış devam etti. Raporda bilhassa Fransa’da yaşanan grev tesiriyle Euro Bölgesinde daralmanın 2. çeyrekte de sürebileceği muhtemelliğine yer verildi.
Haziran ayında önemli ihracat pazarlarındaki zayıflık Türkiye’nin imalat kesimine yansımadı...
Türkiye’de açıklanan Haziran ayı öncü bilgilerine nazaran tüketim malları, orta mallar ve yatırım malları üretiminde kapasite kullanım oranları Haziran ayında arttı. Bu data tek başına imalat bölümünde büyüme umutlarını yeşertmesin zira gerçek kesim itimat endeksi dataları imalat bölümünde zayıflığın sürdüğüne işaret etti. Mevcut ihracat siparişlerinin Haziran ayında bir evvelki aya nazaran düşmesine karşın yurt içi siparişlerdeki artış uzun bayram tatili öncesinde hazırlık ve turizm kesiminde hareketlenmeyi akla getiriyor. Avrupa Merkez Bankasının faiz artırımlarında kararlılığı, TCMB’nin de faiz artırmaya başlamasıyla finansmana ulaşımdaki zorlukların devam edecek olması bankacılık ve gerçek kesimin kar marjını aşağı çekecek. Fiyat artışlarındaki yayılım enflasyonla gayrette çok sancılı bir sürece işaret ederken, gelir dağılımında bozulma, satın alım gücünde zayıflama ve bütçe açığının faizler üzerindeki baskısı seçim iktisadı ihtimalini canlı tutuyor.
Kaynak: TCMB
fulyagurbuz.com
