Mehmet Şimşek, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklandığı kabine Hazine ve Maliye Bakanı olarak vazife aldı.
Bloomberg HT’nin aktardığı habere nazaran, Şimşek’in evvelki periyotlarında izlediği siyasetler, bir evvelki periyotta uygulanan heterodoks siyasetlerden farklılık gösterdiği için piyasalarda modelin muhakkak seviyelerde değişeceği beklentisi de fiyatlanmaya başlamıştı. Ekonomistler, Şimşek’in vazifeye gelmesiyle iktisat ve piyasaları hangi gelişmelerin beklediğini kıymetlendirdi.
Eski IMF Ekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Burcu Aydın Özüdoğru, uzun vadeli yatırımlar için piyasaların beklemek isteyeceğini söyleyerek “2000’li yıllardaki üzere çok büyük montanlı girişin olmasını beklemek bence çok optimist olur. Bir fon girişi olacaktır; lakin en değerli bahis Mehmet Şimşek ile uygulanacak siyasetlerin uzun vadeli olup olmayacağı ve verilen iletinin altını dolduracak adımların atılıp atılmayacağı olacaktır” dedi.
“TÜRKİYE’NİN SORUNLARI YAPISAL”
Odaklanılan mevzunun enflasyon ve para siyasetinde olağanlaşma olduğunu söz eden Özüdoğru “Ben Türkiye’nin çözmesi gereken bahisler içinde yapısal süreçlerin olduğuna inanıyorum. Bunların içerisinde de kamu maliyesi tarafı buzdağının altında görünmeyen taraf. Bunun dışında hukuk sistemi, kurumların işlerliğinin artırılması, bağımsızlığın yine tesis edilmesi, işgücünün niteliğinin artırılması için eğitim sisteminin yine şekillendirilmesi üzere devasa sorunlar var. Türkiye’nin 15 bin dolarlık kişi başına ulusal gelir bandından çıkıp 25 bin doların üzerine çıkan yüksek gelirli bir ülke olmasını istiyorsak bu yapısal sorunları çözmeden hiçbir yere gidemeyiz” dedi ve şu sözleri kullandı:
“Rezervlerin inşası uygulanacak para siyaseti ile birebir ilintili olacak. Yaz devri ithalat faturasının nispeten düşük, turizm gelirleriyle bir arada de fonlamanın nispeten yüksek olduğu bir periyot. Beklentiler âlâ bir biçimde yönetilip, yurt dışından da fon akımları gelirse bu doğal ki rezervlerin uygunlaştırılması konusunda kıymetli bir fırsat sunacak. Öte yandan, Temmuz ayında emeklilere, kamu çalışanına ve taban fiyata yapılacak artırımların yüksek enflasyon ortamında tekrardan iç talebe dönüşme münasebetiyle ithalatı zıplatma tesiri var. Bu büyük bir sorun. İkinci sorun ise turizm devri bitene kadar bu dört ay içerisinde rezervleri riski minimize edecek kadar düzeltmek beklenti dahilinde değil.”
“TÜRKİYE’NİN REZERV YETERLİLİK ORANI DÜŞÜK KALMAYA DEVAM EDECEK”
Özüdoğru “Türkiye’nin rezerv yeterlilik oranları hala birçok milletlerarası kritere nazaran düşük kalmaya devam edecek. Kamu maliyesi tarafı hâlâ genişlemeci olmaya devam ederse bunun çok önemli bir ithalat faturası var. Rezervler gereğince kuvvetlendirilmezse, beklentiler doğrultusunda gerekli adımlar gerekli vakitte atılamazsa, inanç konusunda zedelenme olursa temel ıstırap, Ekim-Kasım’dan sonra tekrar ithalat faturasının arttığı ve Türkiye’nin turizm kaynaklı gelirlerinin düştüğü bir devirde bu ithalatı çevirebilme marifetinde olur. O yüzden bu ayların çok kritik aylar olduğunu düşünüyorum” dedi.
“ÇALIŞANLAR LEHİNE FİYAT ARTIŞI SİYASETİ OLMAYACAK”
Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erinç Yeldan ise Şimşek’in kamu harcamalarını azaltacak bir program izleyeceğini söyleyerek “Türkiye’de işsizlik yüzde 10 bandına oturdu. Bu oran yüksek bir oran olarak kabul edilebilir. Pandemiden sonra iktisadın öbür göstergeleri ile açıklanamayan 3 milyonu aşan bir istihdam artışı var. Ekonomik faaliyete bakıldığında tarım geriliyor. İki çeyrektir ihracat, sanayi geriliyor” diye konuştu.
Yeldan “Faizlerin yükselmesi durumunda krediler daralacak. Bu durum iç tüketim bazlı çalışan ekonomiyi biraz dizginleyecek. Bu türlü bir durumda işsizliğin artması da kaçınılmaz olacaktır. Lakin bu ne boyutta olur kestirmek sıkıntı. Sarsıntı sonrası garantisiz çalışma, mevsimsellik, turizm kesiminin genişlemesi üzere dışarıdan öğeler de olacak. Bu nedenle istihdam açısından net bir şey söylemek güç görünüyor. Gerçek gelirler gerileyecek fakat çalışanlar lehine olan fiyat artış siyasetleri artık izlenmeyecektir diye düşünüyorum” dedi.
