Yılın başında altı aylık bir genişlemenin akabinde, Almanya’nın en besbelli öncü göstergesi İfo endeksi- firmaların önümüzdeki altı ay için öngörülerini gösteren – artık dördüncü arka arda ay düşmüş durumda. Ağustos ayında Temmuz’a nazaran 87,3’ten 85,7’ye düştü ve şu an geçen yıl sonbaharda görülen düzeylere geri dönmüş durumda.
Çin ekonomisindeki süregelen zayıflık, süregelen para siyaseti sıkılaştırması ve güç geçişi ve güç fiyatlarına ait siyaset meçhullüğü, Alman şirketlerinin beklentileri üzerinde olumsuz etkiliyor üzere görünüyor. Almanya’nın uzun bir periyot boyunca zayıf bir büyüme periyoduna gireceği istikametindeki büyüyen hissiyat da Alman iş dünyasına ulaşmış üzere. Hem mevcut kıymetlendirme hem de beklentiler bileşeni düştü. Beklentiler şu an geçen yıl sonunda olduğu kadar düşük, meğer mevcut kıymetlendirme bileşeni 2020 sonlarındaki düzeylere gerilemiş durumda.
‘Avrupa’nın Hastası’ Tartışması
Yılın başındaki optimistlik, daha gerçekçi bir algıya yerini bırakmış üzere görünüyor. Aslında, son birkaç hafta Almanya’nın yapısal zayıflıkları hakkında artan bir tartışma görmekteyiz ve bu tartışma “Avrupa’nın hastası” olarak etiketlenmekte.
Gerçekten de, şu anki ekonomik durum ve Almanya’daki kamusal tartışma, 20 yıl evvelkilere epey benziyor. O vakitler ülke, yasın beş kademesini yahut ekonomik bir bağlamda değişim basamaklarını yaşıyordu: inkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabul. The Economist tarafından 1999 ve 2000’lerin başlarında ‘Euro’nun hasta adamı’ olarak isimlendirilmesinin akabinde (bu durum inkâr ve öfke yaratmıştır) sonsuz tartışmalar ve televizyon programları gelmişti (bu da hüzün ve özür dilemeye dönük bir tutum sergilemişti). Bu süreç 2003 yılında o periyodun Başbakanı Gerhard Schröder tarafından başlatılan ‘Agenda 2010’ isimli yapısal ıslahat planıyla sonuçlandı. 2010’ların başında memleketler arası medya organları, Almanya’nın yeni bir “Wirtschaftswunder” (ekonomik mucize) yarattığını övmeye başladılar.
2000’lerin başlarında, Almanya’yı değişim idaresinin son kademesi olan ‘kabul’ (ve çözümler) etabına geçiren tetikleyici faktör rekor seviyedeki işsizlikti. O devirde uygulanan yapısal ıslahatlar çoğunlukla işgücü piyasasına yönelikti. Şu anki durumda ise bu tek tetikleyici noktanın ne olabileceğini görmek güç.
Almanya’nın milletlerarası rekabet yeteneği salgından evvel zati kötüleşmeye başlamıştı, lakin bu kötüleşme son yıllarda net bir halde ivme kazandı. Tedarik zinciri meseleleri, Ukrayna’daki savaş ve güç krizi, Almanya’nın ekonomik iş modelinin yapısal zayıflıklarını ortaya çıkardı ve esasen zayıf dijitalleşme, çöken altyapı ve demografik değişikliklerin üstüne geldi. Bu eksiklikler, son on yılda mali kemer sıkma ve yanlış siyaset tercihlerinin bir sonucu olarak ortaya çıktı.
Daha olumlu bir notla, şu anda işgücü piyasası katiyetle bir sorun değil. Üstelik, 20 yıl evvel Almanya Avrupa mali kurallarını ihlal etmişti, halbuki şu anda tüm Euro Bölgesi ülkeleri ortasında en sağlam kamu maliyesine sahip ülkelerden biri.
Alman iktisadının sakinlikte kalması bekleniyor
Bugünkü bilgiler, ülkenin ekonomik zayıflığının kısa periyodik olacağını umanlara soğuk duş tesiri niteliğinde. Aslında, en son beklenti göstergeleri, ikinci çeyrekteki sakinliğin daralmanın sonu olmadığını, tersine süreksiz bir mola olduğunu gösteriyor. Alman iktisadı daha uzun bir sakinlik devrinde. ‘Avrupa’nın hastası’ hakkındaki yeni tartışma, karar vericiler ortasında aciliyet hissini artırabilir; uzun vadeli bir fiili sakinlik devrinden daha fazla tesirli olabilir.
ING
