Getty ImagesAKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in daveti üzerine bugün Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni ziyaret edecek.
Erdoğan, Aliyev ile birlikte Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı’nın temel atma merasimine ve modernize edilen Nahçıvan Askeri Kompleksi’nin açılışına katılacak.
Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Erdoğan ile Aliyev ortasında yapılacak görüşmelerde “Türkiye-Azerbaycan ikili münasebetleri ile, Karabağ’daki son gelişmeler başta olmak üzere aktüel bölgesel ve global meselelerin” konuşulacağı belirtildi.
Ziyaret, geçen hafta Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’daki Ermeni ayrılıkçılara karşı başlattığı ve ateşkesle sonuçlanan operasyon sonrası da Azerbaycan’a dayanak niteliğinde. İki başkanın ayrıyeten Nahçıvan ile Azerbaycan’ı birbirine bağlamayı hedefleyen Zengezur Koridoru hakkında da iletiler vermesi bekleniyor.
Geçen hafta Dağlık Karabağ’da neler yaşandı?
Azerbaycan 19 Eylül’de Dağlık Karabağ’da “terörle mücadele” operasyonu başlattığını duyurmuş, bölgedeki Ermeni güçlere teslim olmaları ve “yasa dışı rejime” son vermeleri daveti yapmıştı.
Azeri Savunma Bakanlığı, Dağlık Karabağ’daki Ermeni güçlerini Azeri Ordusu mevzilerini “sistematik top ateşine tutmakla” da suçladı.
Ermenistan Savunma Bakanlığı ise, Ermenilerin ateş açtığı argümanının gerçeklerle bağdaşmadığını söyledi.
Askeri operasyonun başlamasından 24 saat sonraysa Rusya’nın teşebbüsleriyle ateşkes sağlandı. İki tarafı temsil eden heyetler 21 Nisan’da Azerbaycan’ın Yevlah kasabasında bir ortaya geldi.
Görüşmelerde sonuncu bir mutabakata varılmazken, operasyon sonrası Dağlık Karabağ bölgesine Memleketler arası Kızılhaç’a ilişkin yardım konvoyunun girişine müsaade verildi.
Dağlık Karabağ, memleketler arası alanda Azerbaycan toprağı olarak tanınıyor, lakin bölgenin geniş bölümleri 30 yıldır Ermeni güçlerinin denetimi altındaydı
Ermenistan Cumartesi günü BM’den Karabağ’daki Ermenilerin haklarını gözlemleyecek bir misyon göndermesini istedi ve varlıklarının tehlike altında olduğunu savundu.
Azerbaycan ise suçlamayı reddediyor ve bölgedeki Ermenileri, ülkenin eşit yurttaşları olarak tekrar entegre etmek istediğini söylüyor.
Ermenistan, operasyonun akabinde bin kadar Ermeni’nin Dağlık Karabağ’dan Ermenistan’a geçiş yaptığını duyurdu.
Zengezur Koridoru neden değerli?
Erdoğan ile Aliyev ortasındaki görüşmelerde gündeme gelmesi beklenen hususlardan biri de Zengezur Koridoru.
Bu koridor, Nahçıvan’ı Azerbaycan’ın batısına bağlayacak olan ve Ermenistan topraklarından geçmesi beklenen yolu tabir ediyor.
Daha geniş manada ise proje Azerbaycan’ı direkt Türkiye’ye bağlamayı amaçlıyor.
2020’deki 2. Dağlık Karabağ Savaşı sonrası imzalanan muahedede Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile Azerbaycan ortasında ulaşım yollarının açılması öngörülmüştü lakin şimdi bu mevzuda bir ilerleme kaydedilmedi.
Ancak Azerbaycan ve Ermenistan bu hususa farklı yaklaşıyor.
İlgili unsurda, “Bölgedeki tüm iktisat ve ulaşım kontakları açılacaktır. Ermenistan Cumhuriyeti; insanların, araçların ve malların her iki istikamette manisiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ortasındaki ulaşım kontaklarının güvenliğini garanti eder” sözlerine yer verildi.
Metinde ayrıyeten, “Tarafların mutabakatı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın Batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım kontaklarının inşası gerçekleştirilecektir” cümlesi yer aldı.
Azerbaycan bu husus ile iki ülkenin Zengezur koridoru konusunda anlaşmış olduğunu öne sürüyor.
Ermenistan ise ulaşım yollarının açılmasını desteklediğini lakin bu hususta Zengezur isminin kullanılmadığı üzere Bakü’nün talep ettiği formuyla bir koridor projesinden de bahsedilmediğini belirtiyor.
