AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan beraberindeki kalabalık heyetle Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsayan Körfez turunu tamamladı.
Erdoğan’ın Körfez ziyaretini soL Haber için yorumlayan gazeteci Musa Özuğurlu, ziyaretin Türkiye ve Körfez sermayesinin beklentilerinin denk geldiği bir devirde gerçekleştiğine dikkat çekti. Özuğurlu yapılan mutabakatlarda bahsedilen rakamlarınsa gerçekçi olmadığı değerlendirmesini yaptı.
Erdoğan’ın ziyaret öncesinde “biz neyi satacağımızı âlâ biliriz” dediğini anımsatan Özuğurlu’ya nazaran yapılan mutabakatlarla nelerin satıldığı yakında ortaya çıkacak.
Bu ziyaretle birlikte Türkiye’nin yeni bir evreye girdiğini belirten Özuğurlu’nun ziyarete ilişkin saptamaları şöyle:
“Bu ziyaretler kısaca Türkiye’nin içinde bulunduğu iktisadi durum ile özelde gidilen ülkelerin genelde Arap / Ortadoğu coğrafyasının yaşamakta olduğu ve genişlemelerini gerektiren yeni konjonktürün buluşmasının sonucudur.
Yani bir tarafta sıcak paraya sıkışmış bir Türkiye var, öteki tarafta ise gelecek için önüne yeni amaçlar koymuş bir Arap dünyası var. Bu manada her ikisi de yeni münasebetler ile kendilerine partner arıyordu bir müddettir.
Özellikle Suudi Arabistan ‘2030 Vizyonu’ ismi altında petrole olan bağımlılığın azaltılması babında başlattığı yeni projesine öncelikle bölgesel habitat yaratma peşinde.
Bu da Suudi Arabistan’ın eski klasik Amerikan yanlısı siyasetlerinden vazgeçmesini gerektiriyor. Devamında bölge ülkeleri ile yumuşama var. Ortadoğu’da son bir yıldır yaşanan yumuşamanın sebeplerinden biri de budur.
Suudi Arabistan ile birlikte bölgenin başka ülkelerinin de birebir saik ile (petrole bağımlılığı azaltma, ekonomik faaliyetleri çeşitlendirme) hareket ettiğini görüyoruz. Örneğin Mısır, Kuveyt, Katar ve BAE’nin misal vizyon projeleri var ve hepsi 2030’lu yılları hedefliyorlar. Bu durumun bölge siyasetlerine yansıması kaçınılmaz.
‘Sorun şu ki Batı sermayesi de kendi sıkıntısına düşmüş durumda’
Türkiye ise Batı eskisi üzere değil. Erdoğan’ın AB maksadını tekrar gündeme getirmesi çok da mana söz etmiyor. Batı ile alakalar aslında Batı sermayesi ile münasebetlere indirgenmiş durumda. Bu ortada sorun yok. Erdoğan Dünya ve Batı sermayesi ile iş birliğini sürdürüyor. Lakin sorun şu ki Batı sermayesi de kendi kaygısına düşmüş durumda. Avrupa bilhassa Ukrayna krizi ile birlikte bir yandan kendi durumunu düzeltmeye çalışıyor öbür yandan yeni partnerler bulmakta zahmet çekiyor.
Böyle bir Batı alış-verişte var lakin kreditör olarak artık işe yaramaz. Kültürel kopuşu da bu faktörlere eklemek lazım.
‘İstanbul bu iş için biçilmiş kaftan’
Böylece Türkiye kendisine yeni coğrafyalar keşfetmek zorunda. En yakından başlamak ise bu hükümet için birkaç açıdan en kolayı, en faydalısı.
Birincisi gidilen ülkeler İslam ülkeleri ve Erdoğan’ın Türkiye’ye biçtiği role uygunlar. AKP burjuvazisi yıllardır zati Körfez / Malezya zengini üzere yaşıyor. Hayat üslupları çabucak hemen tıpkı. AKP hükümeti bir yandan Müslüman öbür yandan dünya nimetlerini sonuna kadar kullanan profilin “mutluluğun reçetesi” olduğunu düşünüyor.
Diğer yandan bu ülkeler petrolden elde ettikleri kârlardan harcadıklarının dışında kalan paralarına liman arıyor. Uzun yıllardır trilyon dolarlara ulaşan kendi ulusal varlık fonları ile dünyada gayrimenkuller, futbol kulüpleri, ünlü futbolcular, işletmeler, ünlü markalar üzere alanlara birçok yatırımlar yaptılar. Fakat bu kâfi değil. Onlar yalnızca petrol dışı geliri hedeflemiyor tıpkı vakitte coğrafyayı da çeşitlendirmeye çalışıyorlar. Onlar için de hem Batılı hem Doğulu, hem dini hem dünyevi bir coğrafya ülkü. Bilhassa İstanbul bu iş için biçilmiş kaftan.
‘Türkiye’deki insan unsuru’
Üstelik Türk lirası tarihinde hiç olmadığı kadar cazip (değer yitirmiş).
Bu durumda iki tarafın beklentilerinin denk geldiği bir devir yaşıyoruz ve işte Erdoğan’ın ziyaretlerinin gerisindeki sır burada yatıyor.
Tekraren: Batı’dan gün geçtikçe uzaklaşan, kendi yorumlarına nazaran İslami hayat biçimini hayata geçirmeye çalışan bir AKP ile parasına yeni liman arayan Körfez sermayesinin buluşmasıdır yaşanan.
Bu elbette bugünden yarına büyük ölçülerde nakdin Türkiye’ye akacağı, Arapların da Türkiye’ye akın edeceği manasına gelmiyor.
‘Türkiye’nin bir Ortadoğu devleti olduğu tescillenecektir’
Ancak bu ziyaret ile birlikte Türkiye yeni bir etaba girmiş oluyor. Bu etabın sonunda Türkiye’nin bir Ortadoğu devleti olduğu tescillenecektir. Türkiye Batı’nın doğudaki son ülkesi olarak görülürdü evvelden, artık Doğu’nun, Arap/İslam dünyasının en batıdaki ülkesidir.
Bu ziyaretler ile birlikte bu maksat daha açık hale geldi.
‘Karadeniz’de trilyonluk gaz bulundu’ haberlerine benziyor
Hiçbir şey karşılıksız değil. Erdoğan “biz neyi satacağımızı yeterli biliriz” derken liste vermedi fakat yakında Türkiye’nin bu her biri başka stratejik olan ve hasebiyle tarafları birbirine bağlayan mutabakatlar ile neleri sattığı ortaya çıkacaktır. Bu ziyaretler ülkenin geleceğinin de imzalandığı mutabakatlara sahne oldu.
Yaklaşık 50 milyar dolarlık mutabakatlardan bahsediliyor. Bu büsbütün gerçek dışı. 8-10 milyar dolarlık bir hacim makul ancak bu üzere haberler “Karadeniz’de trilyonluk gaz bulundu” haberlerine benziyor.
‘Olta son defa sallandı’
Bu ziyaretler ve yapılan mutabakatların bir özelliği daha var: Olta son defa sallandı. Şayet büyük balık yakalanabilirse ne ala, değilse içinde bulunduğumuz şartların sürdürülemez olduğunu hükümet de çok düzgün biliyor. Bu nedenle bu ziyaretlerden elleri boş dönmemek için yani beklenen nakdin, “yatırımların” karşılığında ne vaat edildi sanki?”
