Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Lider Yardımcısı ve Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Lideri Mehmet İşler turizmciye yönelik kredilerin açılmaması halinde önümüzdeki ekim ayından sonra turizm bölümünü çok sıkıntı günlerin beklediğini söyledi. Dalın zora düştüğünde birinci atılımının işçi azaltmak olduğunu, bu yüzden ağır işten çıkarmalar yaşanabileceğini ya da otellerin yeni yaz dönem öncesine kadar kapatılabileceğini bildirdi.
“OTELLER ELEMANLARINI KAYBEDEBİLİR”
Halihazırda yabancı cins operatörleri ile kontrat evresinde olduklarını, kredilerin açılması ya da açılacağına dair umut veren açıklamaların gelmesi durumunda yatırım kararı alabileceklerine ve fiyat artışlarını yapabileceklerine değinen Mehmet İşler, dalın son birkaç yıldır üst üste gelen birçok aksilikle uğraş ettiğini, buna karşın turizm gelirlerinde tarihi rekorlara imza attığını belirten İşler, son ekonomik gelişmelerin ise artık önlerini göremez, tesisleri yenileyemez ve yaz dönemi dışında açık tutamaz duruma sürüklediğini söyledi.
“YILLARDIR PROBLEMLERİN ÜSTESİNDEN GELMEYE ÇALIŞIYORUZ”
Mehmet İşler; “Sektör 2019 yılında Thomas Cook’un batması ve alacaklarını alamamasıyla birinci likidite sarsıntısını yaşadı. Akabinde iki yılı aşkın bir mühlet devam eden Covid-19 ve orman yangınları süreci geldi. Bunları atlatmaya çabalarken hala devam eden Rusya – Ukrayna savaşı geldi. Üstüne birde ulusal felaket, sonsuz acımız olan sarsıntı geldi. Yetmedi onun üzerine seçim süreci ve seçim iktisadı periyodu başladı. Bunlarla birlikte enflasyon çok yükseldi, vergi, güç, personellik, ham unsur fiyatları aldı başını gitti. Son tüketicinin alım gücüyle enflasyon ortamı ortasında oluşan makas, büyük toplum kesitlerinin tatil talebini neredeyse yok etti. İkinci konut ve yabancılara satılan meskenlerin tatil maksatlı konaklama için kiralanması, bunların turizmcinin tabi olduğu hiçbir mevzuata tabi olmaması, vergi, harç vs. den muaf olması, kiralama gelirlerinin mensubu olduğu ülkelerde tahsil edilerek yurt dışında kalması, yabancıların, ülkemizin güneşini, denizini, kumunu, hoşluklarını, Türkiye’ye hiçbir gelir ve vergi bırakmadan, bedavaya kullanmaya başlamasıyla, turizmcinin konaklama, devletin vergi geliri kaybı durumuyla karşı karşıya kaldık. Bu telafi edilemez ağır boyutlara ulaştı” diye konuştu.
“EMEK AĞIR ÇALIŞAN VE KESİMİN YETİŞMİŞ OLAN BEDELLİ İŞGÜCÜNÜ KAYBEDEBİLİRİZ”
“Şu an prestiji ile piyasalardaki sıkılaştırma siyaseti nedeni ile bankalar turizmcilere kredi vermiyorlar” diye kelamlarını sürdüren İşler, “Taşıt kredileri, emlak kredileri, bu kesimde çalışan kardeşlerimize çok az limitli ya da hiç verilmiyor, Ayrıyeten turizm şirketlerine verilecek olan krediler hem muhtaçlığın çok altında ve hem de epey kısıtlı ve koşullara bağlı. Turizmci kendisini ve iş yerini daima yenilemek zorundadır. Müşterisine her yıl tıpkı şeyi vererek başarılı olması mümkün değildir. Yenileme için en kıymetli devir kış aylarıdır. Bir sonraki dönem için yatak ve hizmet kalitesini arttırmak zorundadır. Lakin bu biçimde kalite ve fiyatını arttırıp, ülkeye daha fazla döviz getirme muvaffakiyetini elde eder. Bunları yaparken emellerden biri de yetişmiş işçisi dönem dışında da tesiste ikame edebilmektir. Bunun için en kıymetli kaynağımız Merkez Bankası kaynaklı yahut ihracatçı kredileridir. Özel Bankalar ise zati durumu uygun olanlara kılı kırk yararak kredi vermektedir.. Hala Eximbank hiç kimseye kredi vermiyor. Bankalar da teminat için GKS (Genel Kredi Sözleşmesi) limitlerimizi arttırma yoluna gitmiyor. Piyasada bizim açımızdan büyük bir daralma var. Bu daralma devam eder ve dal, kendisini çevirecek kaynakları bulamazsa, ekim ayından sonra istihdam ettiği işçisi tutamayacak, yapmak istediği yenileme ve iyileştirmeleri yapamayacak, güçte artan maliyetleri de göz önünde tutarak eleman çıkarma yoluna gidecek, şarteli indirerek otelini karanlığa gömecektir” sözlerini kullandı.
“ÇIKARILAN İŞÇİ DALA DÖNEMEYECEK”
Turizm kesiminin “karanlığa” gittiğine işarete eden Mehmet İşler, “Bu ortada önemli bir istihdam kaybı yaşanırken, bölüm kıdem tazminatlarını ödeme ıstırabı ile baş başa kalacaktır. Tesisler yenilenmeyecek, çıkarılan elemanlar kesime dönemeyecek, buda yeni dönemde hizmet kalitesinin düşmesine sebep olacaktır. Kısaca turizm bölümü 4 yılı aşkın bir müddettir yaşadığı badirelerin üzerine yeni ve karanlık bir tünele daha girmiş olacaktır. Bu tünele girilmemesi için turizm dalının Eylül, Ekim aylarında Merkez Bankası kaynaklarına yahut ihracatçı kredilerine ulaşması gerekiyor. Bu kaynakların ve dayanakların yapılacağına dair, şimdiden adımlar atılmalıdır ki, kesim yeni mukavelelerini, yeni yatırımlarını, yeni planlamalarını yapabilsin. Kışın tutması gereken çalışanını tutabilsin” dedi.
“BELİRSİZLİK ÜZERİMİZDE KARA BİR BULUT ÜZERE DOLAŞIYOR”
Tedbirler alınması gerektiğini vurgulayan İşler, “Belirsizlik şu anda kesimin üzerinde kara bir bulut üzere dolaşıyor. Dala özel ihracatçı ve Merkez Bankası destekleme kredileri verilmezse, bu kış maalesef, turizmcileri çok güç günler bekliyor. Bu periyodu öz kaynaklarıyla geçirebilen turizmciler şanslı olacaktır, geçiremeyen ise işlerini, elemanlarını ve tesislerini kaybedecek ya da el değiştirecektir. Ulusal ve yerli bölüm olan konaklama bölümünün sahipleri yüzde doksan kendi insanımızdır, kendi ülkemiz insanından oluşan bu zenginlik kurallar düzeltilmezse, yabancıların eline geçme riskiyle karşı karşıya kalır. Böylesi bir durum ise, Ülkemizin demirbaşı olan kıymetlerin (Assent’lerin) çok ucuz bedellerle yabancılara el değiştirme riskini beraberinde getirir. Bu el değiştirmeler, Ülkemiz için son derece yıkıcı ve telafisi güç sonuçları beraberinde getirir.. Ulusal sermayeyle elde edilen muvaffakiyet mazide kalır, kendi otellerinde beşerler emekçi olarak çalışmaya başlar. Turizm bölümünün kışın soluk alabileceği, ihracatçı kaynaklarına ulaşabileceği önlemlerin alınması, dayanak ve kredilere şimdiden açıklanmasını gönül rahatlığı içinde bekliyoruz. Bu husus çok hassastır. Önemli olarak ve çabucak ele alınması gerekmektedir” formunda konuştu.
