Çocuğun gelişi sevinçle karşılansa da en sağlam bağlantılarda bile meselelere yol açabiliyor.
Araştırmalara nazaran bağların kıymetli bir çoğunluğu çocuk sahibi olduktan sonra değişiyor. Almanya’daki Bern Üniversitesi’nin 2021 tarihli bir araştırmasına nazaran, ebeveyn olsun ya da olmasın çiftlerin alakalarından tatmin seviyesi birlikteliğin birinci 10 yılında azalıyor ve ekseriyetle dalgalı bir seyir izliyor.
Ancak ebeveyn olanların tatmin seviyesi olmayanlara nazaran daha düşük takip ediyor.
Çocuk sayısı arttıkça alakadan tatmin seviyesi azalıyor. Oranlar bilhassa yenidoğan anneleri için daha düşük: Evli annelerin yüzde 38’i bağına dair yüksek tatmin tabir ederken çocuk sahibi olmayan evli bayanlarda bu oran yüzde 62’ye çıkıyor.
Ebeveynliğin ilgileri zorlaması aslında şaşırtan bir sonuç değil. Çiftlerin büyük çoğunluğu için irtibat, yakınlık ve birlikte geçirilen vakit üzere psikolojide “koruyucu” münasebet öğeleri olarak isimlendirilen faktörler çocuğun gelişinden olumsuz etkileniyor.
Buna uykusuzluk ve maddi telaşlar üzere gerilim faktörleri eklenince bir çiftin çocuk sahibi olduktan sonra kendilerini daha fazla çatışma yahut gerginlik içinde bulmaması imkansız görülüyor.
Buna karşın birçok evli çift, çocuktan sonra alakalarının bu formda sekteye uğramasını beklemiyor. Bunun sebebiyse hususun doğum öncesi eğitimlerde, toplumsal medyada ya da çiftlerin yakınları tarafından çok az konuşulması.
Uzmanlara nazaran bu durum ebeveynlerin yaşadıkları zorluklarla ilgili utanç duymalarına ve soyutlanmalarına neden olurken ruhsal yardım almamalarıyla sonuçlanıyor.
İlişkideki çatlaklar bariz hale geliyor
ABD, California’da aile terapisti Stacey Sherrell, ebeveyn olmanın yeni çatışmaların tek nedeni olmadığını söylüyor. Lakin çiftlerin bebek öncesinde çoklukla zayıf irtibat üzere mevzulara odaklanmak için daha fazla vakitleri oluyor.
Çocuk sahibi olduktan sonra zorlanan çiftlerle sık sık çalıştığını söyleyen Sherrell, “Yavaşlayıp yakınlaşmamız gereken bir vakitte ertelediğimiz tüm meseleler öylece bizi bekliyor. Seks hayatınız âlâ değil mi? Muhtemelen çocuktan sonra daha uyguna gitmeyecek” diyor.
Sherrell, çocuktan sonra “biraz rahatsız edici” olabilecek bir davranışın bile büyük bir sıkıntıya dönüşebileceğini söylüyor.
Örneğin, eşlerden biri görüntü oyun oynamayı seviyorsa, çocuklardan sonra bu, oburunun çocuklara tek başına ebeveynlik yapmak zorunda kaldığı manasına gelebiliyor.
Bunun yanında çatışmalar yalnızca sıkıntılı bağlantılarda değil tıpkı vakitte kendilerini çok sağlam gören çiftleri de etkileyebiliyor.
Örneğin toplumsal cinsiyet rolleri annelerin bebekleriyle ilgili tüm sorumluluğu üstlenip kocalarıyla çatışmalar yaşamasına neden olabiliyor. Annelerin çocuk için diğerlerinden gelen tüm bakım teşebbüslerini reddetmesi durumuna “anne bekçiliği” ismi veriliyor.
Bunun yanında çok çocuklu eşler için kesintisiz bakım baskısı ilgilere gücenme ya da içerlenme üzere hislerin yerleşmesine neden olabiliyor.
Kimlik değişimi
Bakım ve toplumsal cinsiyet kalıpları, çiftler ortasında çatışmalara yol açan tek bahis değil.
Çiftler çocukla birlikte kimliklerinin nasıl değişeceğine çoğunlukla hazırlıksız yakalanıyor.
Kadınlar için anneliğe geçiş olarak isimlendirilen bu süreçle ilgili daha fazla şey biliniyor. Davranışları etkileyen hormonal değişikliklerden vücut imajına kadar çok taraflı bu geçiş çoklukla hamilelikte başlıyor.
Doğum yapmayan ebeveyn için, bebek doğmadan evvel eşinin değiştiğini görmek baş karıştırıcı olabiliyor.
Doğum öncesi ve doğum sonrası devirde de yaygın olan ruh sıhhati meseleleri daha fazla zorluk getirebiliyor. Örneğin, doğum sonrası depresyon yaklaşık dört anneden ve on babadan birini etkiliyor.
Bunun yanında doğumda sıhhat meseleleri olan bir bebeğe sahip ebeveynlerde korku seviyesinin yükselmesi problemler da gözlenebiliyor.
Bu meseleler birkaç sene içinde düzelse de kimi ebeveynler, yalnızca cinsel ömürlerinin değil sarılma ve dokunma üzere sevgi ve yakınlık gösteren davranışların da eskisine dönmediğini söylüyor.
Bazı çiftlerde bayanlar için özgüvenli birey kimliğinin anne kimliğiyle gölgelenmesi bunda tesirli olabiliyor.
Koruyucu faktörler alakayı geliştiriyor
Ebeveynlerin zorlanması ya da ilgiyle ilgili tatminsizlikler çok yaygın görülmesine karşın birçok çift bu sıkıntılarla ilgili yardım almak değil konuşmayı bile düşünmüyor.
Ancak hisleri bastırmak, ebeveynlerin kendilerini daha yalnız hissetmelerine neden olabiliyor ve onları profesyonel dayanak aramaktan ya da eşleriyle irtibat kurmaktan alıkoyabiliyor.
İnsanların bu mevzuda konuşmaması çatışmaların ender yaşandığı inancını yaygınlaştırıyor. Bunun da yaftalanmayı beslediği düşünülüyor.
İsviçre’deki Bern Üniversitesi’nde Psikolog ve Araştırmacı Janina Buehler, yaftalanma kaygısının münasebetlerdeki bu zorlukları aşmayı daha da zorlaştırdığını savunuyor:
“İlişkilerin her vakit çok tatmin edici olması gerektiği, tertipli seks yapmamız, her vakit memnun olmamız gerektiği fikri gerçek değil”.
Bazı çiftler, alakalarını kurtarmak için çok uğraş harcamış olsalar bile, bu çatışmalardan kurtulamayıp devayı boşanmakta buluyor.
Buna rağmen çok sahibi olan tüm çiftler bitmeyen çatışmalar ya da ayrılığa sürüklenmiyor.
Uzmanlar, çiftler ortasında “koruyucu” faktörleri beslemenin birliktelikleri geliştirmede kıymetli rol oynadığını söylüyor.
Buehler’in ortak müellifliğini yaptığı, bağlantı tatminini vakit içinde inceleyen kapsamlı araştırmaya nazaran, bu esirgeyici faktörler ortasında net, açık bağlantı; anlaşıldığını ve onaylandığını hissetmek; haftada en az bir defa birlikte vakit geçirmek ve bilhassa partnerinin her taraftan ülkü olması gerekmediği üzere gerçekçi beklentilere sahip olmak var.
Bununla birlikte, çiftler her vakit alakalarına çarçabuk öncelik veremeyebilir. Kimileri çiftlerin terapiye ya da birlikte yalnız vakit geçirmek için çocuk bakımına erişimi başkalarınınkine daha kolay.
Buna rağmen Buehler, çatışan çiftlerin ilgilerini besleyecek her ne kaynakları varsa bunu kullanmak için bir an evvel harekete geçmenin değerli olduğunu söylüyor.