EYT müracaatında bulunup da emekli aylığı şimdi bağlanmayanların e-devlet yahut davet merkezi üzerinden bunun nedenini sorgulamasında yarar bulunuyor. Geçmiş yıllardan kalan 1 liralık borç ya da eksik prim günü varsa emekli aylığı bağlanmıyor.
EYT kapsamında yapılan müracaatların yıl sonuna kadar 2.5 milyona, ilerleyen yıllarda şartları tamamlayacaklarla birlikte 4 milyon 800 bine ulaşması bekleniyor.
Sabah’tan Hazal Ateş’in haberine göre, emeklilik süreçleri tamamlananlar peşin ödeme, emekli aylığı, bayram ikramiyesi ve promosyon dahil tüm haklarını alıyor. Mart ayında müracaatta bulunup emekli aylığı en düşük emekli aylığına tamamlananlara farkları yatıyor.
Aylıklar ve farklar emeklilik başvurusu yapılırken Toplumsal Güvenlik Kurumu’na bildirilen banka hesaplarına yatırılıyor. Aylık süreci tamamlanıp banka bildirmeyenler de ikametgâhın olduğu bölgedeki Ziraat Bankası’na giderek kimlik numarası ile aylığını alabiliyor.
EYT ile emekliliğe hak kazananların yaklaşık 1 milyon 665 bini SSK’lı, 88 bin 650’si Bağ-Kur, 496 bini de kamu çalışanlarından oluşuyor. Müracaat ve aylık bağlanmada SSK’lılar başı çekiyor. İkinci sırada Bağ-Kur’lular yer alıyor. Emekli Sandığı mensubu memurların EYT’ye ilgisinin düşük olduğu görülüyor.
Bu yıl için emekli EYT’den yararlanma hakkına sahip 2 milyon 250 bin kişi olmasına rağmen müracaatta yoğunluk olmadı. Bilhassa kamuda emekliliği hak edenler emekli olmak istemiyor.
En düşük memur maaşı 22 bin lira olurken kamu çalışanları emekli olup gelirlerinin düşmesini istemiyor.
GSS AYRINTISI
GSS borcu bulunması SSK ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalılara emekli aylığı bağlanmasına mani olmuyor. Fakat Bağ-Kur kapsamında emekli aylığı bağlanacak sigortalıların GSS borcunu ödemesi gerekiyor.
Kısmi ve yarı vakitli çalışanlar için primler tamamlanabilecek. SGK mevzuatına nazaran 2008’den sonra isteğe bağlı sigorta priminin sigortalılık müddetine sayılması için 12 ay yatırılması gerekiyor. Emeklilik dilekçesi de borcun ödendiği tarihte geçerli olacağı için emekli aylığı borcun ödendiği tarihi takip eden ayın başında yatacak.
Emekli aylığı bağlanırken prim günü, aylık bağlama, prime temel çıkar fiyatına bakılıyor. Son 10 yıl yahut son 5 yıllık kar fiyatı, 2000 öncesi çalışmalar dikkate alınıyor. Çalışırken çıkarı yüksek bildirenlerin son on yıl ortalaması, düşük bildirenlerin de 5 yılın ortalaması dikkate alınıyor.
Doğum, askerlik üzere hizmet borçlanması, borçlanmanın yapıldığı statüdeki günlere ya da çalışılan sigorta koluna eklenecek. Bugün itibariyle SSK’lı çalışanın yaptığı askerlik borçlanması bu sigorta kolu günlerine sayılacak fakat askerliğin yapıldığı devrin prim gününe eklenecek.
Askerlik borçlanmasının son 7 yıl hesabına dâhil edilmesi için askerliğin de tıpkı devirde yapılmış olması zaruriliği bulunuyor.
EYT kapsamında sigorta bayanlarda 20, erkeklerde 25 yıl hesabında, emeklilik hesabı 18 yaşından başlayacak. Emeklilik başlangıcı 18 yaşın dolduğu tarih kabul edilmekle birlikte 8 Eylül 1999 öncesi farklı hesaplanıyor.
İşsizlik Sigortası Kanunu yürürlüğe girmeden evvel (8 Eylül 1999 öncesi) sigortalı olanlar için Toplumsal Sigortalar Kanunu geçerli olup işe girişin 18 yaş öncesi ya da sonrası olmasına bakılmadan giriş tarihine nazaran kademeli sisteme tabi bulunuyor.
Yine 18 yaş altı çalışmada sigorta başlangıcı olarak kabul edilmenin bir öbür istisnası da 1 Nisan 1981 yılı öncesinde işe girilmesi. Bu devirde çalışmaya başlayanlar yaşları 16, 17’de olsa birinci kere sigortalı olunan tarih kabul ediliyor, bu da emekliliği öne çekiyor.
