Fransa’nın başşehri Paris’in banliyölerinden Nanterre’de 17 yaşındaki Cezayir asıllı Nahel M’nin, trafik denetiminde polis tarafından öldürülmesinin akabinde halk sokaklara döküldü. Gencin vefatı, ırksal çeşitliliğe sahip Fransa banliyölerinde ırkçılık ve polis şiddeti tartışmalarını şiddetlendirirken öfkeli halk, karakollar ve kamu binalarını amaç aldı, araçlar ateşe verildi.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, tansiyonu düşürmek için ateş açan polisin eyleminin “kabul edilemez” olduğunu söyledi ve kriz masası kurdu. Bununla birlikte Macron, “devlet kurumlarını gaye alan şiddet olaylarının” ise yasal görülemeyeceğini tabir etti. İçişleri Bakanı Gerald Darmanin ise aksiyonları sona erdirmek üzere görevlendirilen polis sayısını artırmak için harekete geçti. Birtakım bölgelerde ise gece sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
(Emmanuel Macron)
Emeklilik yaşını yükselten ıslahata karşı aylarca süren protestoların gayesinde olan Macron hükümetinin bu krizi nasıl çözeceği merak edilirken, banliyölerden yükselen öfkeyi Paris’teki Sorbonne Üniversitesi’nden Sosyolog Pınar Kılavuz, Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
‘IRKÇI YAKLAŞIMLAR ELE ALINMALI’
Fransa’da 2022’de yılında 13 kişinin polisin dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle öldürüldüğünü belirten Kılavuz, bu sayının 2021’e nazaran 6 kat arttığını belirtti. Reuters haber ajansının bir araştırmasında da, Fransa’da 2017’den bu yana bu halde öldürülenlerin birçoklarının siyah ya da Arap asıllı oldukları tespit edilmişti. Ülkede, 2017’de maddelerde yapılan bir değişiklikle polisin silah kullanma yetkisi genişletilmişti.
Bunun telaş verici bir durum olduğunu söyleyen Kılavuz, Nahel’in öldürülmesi üzerine, polis şiddeti ve ırkçılık tartışmalarının tekrar gündeme geldiğini belirterek “Bu noktada, polis teşkilatının içindeki ırkçılık ve halkın bu olaya yaklaşımındaki ırkçı istikamet incelenmeli. Öldürülenin Cezayir asıllı ve banliyöde yaşayan bir genç olmasının toplum tarafından ve sağcı siyasetiler tarafından nasıl ele alındığına dikkat edilmeli” dedi. Kılavuz, “Banliyölerde yaşayanlar, adalet gelene kadar çabayı bırakmayacaklarını söylüyor” diye ekledi.
(Pınar Kılavuz)
‘MACRON, SARKOZY ÜZERE OLMAKTAN KAÇINIYOR’
Fransa’da 2005 yılında yaşanan ayaklanmaları anımsatan Kılavuz, kimlik denetimi yapan polis tarafından kovalanırken yüksek tansiyon trafosuna sığınıp elektrik çarpması sonucu yaşamınını yitiren 15 ve 17 yaşlarındaki Kuzey Afrikalı iki gencin vefatına işaret etti:
“Dönemin İçişleri Bakanı Nicolas Sarkozy’nin o zamanki protestolara katılanlar için ‘ayak takımı’ ifadesini kullanmış ve tansiyon tırmanmıştı. Günlerce süren hareketlerde tekrar araçlar yakılmış ve kamu binaları gaye alınmıştı. Macron ve hükümet takımının, Nahel’in vefatından sonra mutlaka kaçınmak istediği senaryo budur. Sarkozy, banliyölerin güvenliğini siyasi gayesi haline getirmek istedi. Macron hükümeti ve İçişleri Bakanı Darmanin ise işlerin bu etaba gelmemesi için çabalıyor.”
(Nahel’in annesi Mounia, Nanterre’de oğlu için düzenlenen anma yürüyüşünde bir kamyonun üzerinde meşale yaktı.)
Kılavuz emeklilik yaşını 62’den 64’e çıkaran düzenlemeye karşı yapılan hareketleri de anımsatarak şunları söyledi:
“Polis şiddeti, emeklilik ıslahatı hareketlerinde arttı ve medyada daha çok görünür oldu. Macron, ikinci kere seçilmesinin üzerinden şimdi bir sene geçmişken, ikinci kere bu türlü bir krizi yönetme konusunda çok dikkatli davranmalı. Toplumun, sol kesitin, sivil toplum örgütlerinin gözü bu bahiste kendisinin üzerinde.”
