Fransa’da 17 yaşındaki Nahel M.’nin öldürülmesinin akabinde protestolarla eş vakitli olarak toplumsal medyada uydurma haberler de yayıldı.
BBC’nin doğrulama servisi BBC Verify, hangi paylaşımların düzmece haberler yahut görseller içerdiğini inceledi.
Film karesi
Bir küme genç erkeğin bir polis aracını sürdüğü ve aracın penceresinden sarkan bir kişinin elinde silah tuttuğu bir fotoğraf, Twitter’da “Fransa, günün fotoğrafı” iletisiyle paylaşıldı.
2 Temmuz günü paylaşılan ve kısa mühlet içinde 1,7 milyon görüntülenmeye ulaşan bu paylaşımdaki fotoğraf, aktüel isyanlara değil bir Fransız sinemasına ilişkin.
2022’de vizyona giren bu sinema, bir Fransız banliyösündeki isyanı anlatıyor.
Bu paylaşımı yapan kişi, binlerce retweetin akabinde bu fotoğrafın “temsili olduğunu” söyledi.
Daha sonra ise paylaşımını büsbütün sildi.
Başka bir sinema karesi
Çok katlı bir otoparktan araçların aşağı atıldığı bir görüntü da “Fransa’da neler oluyor böyle…” bildirisiyle paylaşıldı.
Oysa bu paylaşım da Fransa’daki protestolara ilişkin değildi.
BBC Verify bu görüntüden birtakım kareleri internette arattı ve Temmuz 2016’da yapılan bir paylaşıma ulaştı.
Bu paylaşımda, imgelerin Fast and Furious 8 (Hızlı ve Öfkeli 8) isimli sinemanın setinde çekildiği yazıyordu.
Film ABD’nin Ohio eyaletindeki Cleveland kentinde çekilmişti.
BBC bu otoparkın Prospect Caddesi’nde olduğunu tespit etti.
Görüntülerdeki otomobiller ve otoparkın dış cephesi, 2017’de vizyona giren sinemadaki sahnelerle de uyuşuyor.
Eski keskin nişancı videosu
Son günlerde sıklıkla paylaşılan bir öteki görüntü da kapüşonlu bir adamın bir çatıda bir tüfek tuttuğu bir görüntüydü.
Bir kullanıcı bunu “Bir isyancı polisten çaldığı tüfekle keskin nişancı konumu aldı” iletisiyle paylaşırken bir oburu de tüfeğin bir polis aracından çalındığını öne sürdü.
Bir Telegram kullanıcı ise “yağmacılar keskin nişancı müdafaası altında” diye yazdı.
Bu görüntü da çok sayıda platformda yüz binlerce kez görüntülendi.
Fakat BBC Verify’ın araştırması, bu görüntünün eski olduğunu ortaya koydu.
Bu görüntüyü içeren bir Tweet, 13 Mart 2022’de paylaşılmıştı.
Videonun nerede çekildiğini yahut tüfeğin gerçek olup olmadığını teyit edemedik.
BBC Verify, Fransa’daki isyanlara dair düzmece haberleri incelemeye devam edecek.