Dahiliye Uzmanı Dr. Mehmet Ali Çırnaz, sıcak havalarda alınacak kıymetlerle ilgili tavsiyelerde bulundu.
Çırnaz, “Sıcağa bağlı sıhhat sıkıntılarının ağırlaştığı günlerdeyiz. Her şeyden evvel sıcağa bağlı sıhhat meselelerinin önlenebilir şeyler olduğunu bilmek gerekir. Kolay bir sıcak yorgunluğundan hayatı tehdit edici güneş çarpmasına kadar değişebilen bu sıkıntıların neden oluştuğu, kimlerin, ne vakit daha fazla risk taşıdığı, önleyici usullerin neler olduğu bilinirse sıcaktan etkilenme en az düzeye düşecektir” diye konuştu
SICAK YORGUNLUĞUNUN BELİRTİLERİ
Sıcak yorgunluğunun belirtilerine değinen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, “Sıcak yorgunluğu, çok sıcağa uzun vadeli maruz kalmaların sonrasında, bilhassa sıvı alımı da az olduğunda, birkaç gün sonra ortaya çıkan bir problemdir. Çok su ve tuz kaybı sonucu oluşan bu probleme yaşlılar, idrar söktürücü ilaç kullanan hipertansiyon yahut kalp hastaları ile sıcakta idman yapanlarda sık rastlanır.
Uzunca süren kas krampları, çok terleme ve yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma üzere belirtiler ile birlikte çok güçsüzlük ve bitkinlik sorunu varsa sıcak yorgunluğundan kuşkulanmakta yarar var. Şayet sık sık nefes alıp vermek muhtaçlığı, çarpıntı, fenalık-baygınlık hissi ve soğuk terleme üzere belirtiler ortaya çıkmışsa, sorunun sıcak çarpmasına bile dönüşebileceği unutulmamalı. Bilhassa yaşlılarda, kalp yahut şeker hastalığı, hipertansiyon sorunu olanlarda tıbbi yardımı erken almakta tereddüt etmemek gerekir. Tıbbi yardım gelene kadar; Dinlenmeli, sıvı almanın (en yeterlisi su içmektir, güç içecekleri yahut soğuk taze meyve suları da olabilir) güzel geldiği akılda tutulmalı. Bol şekerli sıvılar ziyanlı olabilir. Soğuk bir duş almak, soğuk su emdirilmiş süngerle ıslanmak Havalandırılmış, gölge, serin bir ortamda kalmak yararlıdır” tabirlerini kullandı.
GÜNEŞ YANMALARINA KARŞI SOĞUK KOMPRES
Hava sıcaklığının artması sonucu oluşan sıhhat problemlerinin en sık görülenlerinin güneş yanmaları ve sıcak lekeleri olduğuna işaret eden Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, şu bilgileri paylaştı:
“Uzunca bir güneşlenmenin sonrasında, ciltte ağrı, ateşlenme ve su toplamış kabarcıkların oluştuğu görülebilir. Bu türlü bir durumda o bölgeye çabucak soğuk kompres uygulamak yahut soğuk su ile ıslatılmış bir süngerle cildi ıslatmak gerekir. Bölgeye nemlendirici losyonlar yahut aloe veralı sıvılar sürülebilir. Diş macunu, yemeklik yağ yahut öteki bir şeyden uzak durmalı, su kabarcıklarını sıkılmamalıdır. Sıcak tesiri ile oluşmuş küçük kırmızı sivilce yahut su kabarcıkları varsa o bölgeleri kurutmaya çalışırken pudra, merhem, krem kullanmamaya dikkat edilmelidir”
EN TEHLİKELİSİ GÜNEŞ ÇARPMASI
“Güneş çarpması tehlikeli bir durumdur” diyen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, “Sıcak çarpmasında beden ısısında daima bir artış (10-15 dakikada 40-41 dereceye ulaşabilir) ve şuur bulanıklığı vardır. Kırmızı, sıcak, kuru bir cilt, mide bulantısı, baş dönmesi, baş ağrısı, çarpıntı, zihinsel karmaşıklıkların eşlik ettiği daima bir sıcaklık artışında sıcak çarpması kelam bahsidir. Şayet ivedilikle tedavi edilmezse hayatı bile tehdit edebilir. Bu türlü bir durumda: Hasta çabucak serin ve gölge bir yere alınmalı, en süratli formda soğutulmalı; mesela soğuk suyun altına sokulmalı, soğuk kompresler uygulamalı. Soğuk bir küvete almak güzel olabilir. Bu süreçle vücut ısısı 38 derecenin altına düşene kadar bırakılmamalıdır. En kısa müddette bir acil servise ulaşım sağlanmalıdır. İstemsiz kasılmalar varsa hastayı kendine ziyan vermeyeceği bir pozisyona getirmek gerekir. Yiyecek bir şey vermemeli, teneffüs yolunu açık tutulmalıdır” tabirlerini kullandı.
GÜNEŞ ÇARPMASINI ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER
Güneş çarpmasına karşı aşınabilecek tedbirlere de değinen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, şu tavsiyelerde bulundu:
“Hava sıcaklığı çok yüksek derecelere ulaştığı, süratli yükseldiği, uzunca mühlet yüksek kaldığı taktirde kâfi ölçüde sıvı tüketmeli, su içmek için susamayı beklememeli ; bilhassa yaşlılara sık aralıklarla su içirilmelidir. Aktiviteyi azaltmak sıcak ortamda antrenman yapmamak, yapılırsa her saat başı 2-3 bardak su içmek gereklidir. Hekiminiz fazla sıvı almamanızı istediyse, sıcak havalarda ne ölçüde ek edebileceğinizi görüşmekte fayda vardır. Sıvı kaybını çoğaltan alkol, kafein ve fazla şeker içeren sıvılardan uzak durmalı; mide krampları yapabildiğinden, çok soğuk içeceklerden sakınmalıdır. Çok terleme durumunda, tuz kaybını telafi etmeli, tuz tüketimi sonlandırılmışsa kesinlikle takip eden doktora danışılmalıdır. Güneşten korunmak ,şapka, açık renkli ve ince giyecekler, şemsiye kullanmak ,güneşin tesirlerinden esirgeyici eserlerden yararlanmak gereklidir. Bu eserleri cilde, güneşe çıkmadan 30 dakika evvel tatbik etmeli, en az 15 faktör içeren eserleri seçmeli, eserlerin tesirlerinde ‘UVA/UVB koruyucu’ tesirlerini görmelidir. Dışarı çıkmak için serin ve güneşi az saatleri kullanmalı: Sabah ve akşam saatleri en uygunudur. Çok gerekli değilse sıcakta dışarı çıkmamalıdır. Dışarı çıkıldığında çok efordan uzak durmalıdır. Sık duş almakta yarar vardır.”
RİSK KÜMELERİ DAHA DİKKATLİ OLMALI
Güneş çarpması riski yüksek olan bireyleri daha dikkatli olması gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Mehmet Ali Çırnaz, “Çocuklar, 65 yaş üzerinde olanlar, çok kilolu ve şişmanlar kalp ve teneffüs yetmezliği sorunu bulunanlar, hipertansiyonlular, depresyon ve uykusuzluk sorunu yaşayanlar, ağır bedensel güç sarf ederek hayatını kazananlar, şuur bozukluğu olan hastalar riskli kümenin içinde yer almaktadır. Sıcak krampları, bilhassa güneş altında yapılan ağır fizikî aktiviteler ve ağır terlemeyi takiben oluşur. Sebebi tuz ve nem kaybıdır.
Özellikle tuzsuz-az tuzlu bir beslenme uyguluyor yahut tuz kaybettiren idrar söktürücü ilaçlar kullanılıyorsa daha önlemli olmalıdır. Kramp oluştuğunda: Çabucak istirahate çekilmek ve serin bir yerde dinlenmek, taze meyve suyu yahut su içmek, en az 2-3 saat aktiviteden uzak durmak gerekir. Sıcak krampları, sıcak yorgunluğu yahut sıcak çarpmasına dönüşebileceği için dikkatli olunmalıdır. Kramplar 1 saat içinde düzelmezse kesinlikle tıbbi yardım almak gerekir” diye konuştu.
