Son yıllarda bilhassa pandemi sonrasında ferdi yatırımcılar, klasik yatırım araçlarından farklı alanlara da yönelmeye başladı. Bunun en güçlü ispatı ise Borsa İstanbul’a ağır yatırımcı ilgisi oldu.
Ancak yurt içi yerleşiklerin borsaya ilgisi yurt içiyle hudutlu kalmadı. Hem yüksek enflasyondan korunmak hem de döviz getirisi elde edebilmek için Merkez Bankası bilgilerine nazaran yurt içi yerleşiklerin yurt dışı portföy yatırımları bu yılın birinci çeyreğinde 3,4 milyar dolarla tüm vakitlerin rekor düzeyine ulaşırken ikinci çeyrekte de 3,1 milyar dolarla yüksek seyrini korudu. Böylesi yüksek sayılara ulaşılmasında en büyük katkı da şaşırtan bir halde son 3 yılda yurt dışı portföy yatırımlarını 4’e katlayan hanehalklarından geldi.
Toplam portföy yatırımları yüzde 52 arttı
Merkez Bankası bilgilerine nazaran bu yılın ikinci çeyreği sonunda yurt içi yerleşiklerin toplam yurt dışı portföy yatırımları, 3 milyar 52 milyon dolar düzeyine yükseldi. Portföy yatırımlarının 1 milyar 494 milyon doları yurt dışı pay senedi yatırımlarından, 1 milyar 558 milyon doları ise yurt dışı borç senedi yatırımlarından oluştu.
Geçen yılın ikinci çeyreğine nazaran toplam yurt dışı portföy yatırımları yüzde 22,4 artarken 2020 yılının ikinci çeyreğine nazaran yüzde 122 artış yaşandı.
Yurt içi yerleşiklerin yurt dışı portföy yatırımlarında hanehalklarının tartısı ise pandemiyle birlikte sürat kazandı. Daha öncesinde hanehalklarının yurt dışı pay senedi yatırımları yüz bin dolarlar düzeyinde olurken 2021 yılının birinci çeyreğinden itibaren sayı, milyar dolarlarla söz edilmeye başlandı.
Bu yıl ikinci çeyrekte ise hanehalklarının yurt dışı pay senedi yatırımları 952 milyon dolar oldu, geçen yılın ikinci çeyreğine nazaran yüzde 17,8 artış yakalandı.
Bono yatırımlarında rekor artış
Hanehalklarının yurt dışı tahvil yatırımları ise çok daha süratli büyüdü. Geçmiş yıllarda 100- 200 milyon dolar düzeyini fakat yakalayan hanehalklarının yurt dışı tahvil yatırımları, bu yılın ikinci çeyreğinde 719 milyon dolara fırladı. Geçen yılın ikinci çeyreğine nazaran yüzde 432,5’lik bir artış gözlendi.
Hanehalklarının pay ve bono yatırımları, bu yılın ikinci çeyreğinde 2020 ikinci çeyreğine nazaran yüzde 378,8, geçen yılın ikinci çeyreğine nazaran yüzde 77,2 artarak 1 milyar 671 milyon dolara çıktı.
Hanehalklarının yurt dışı portföy yatırımlarının bu derece süratli yükselmesinde en büyük etken, yurt içinde yüksek enflasyon ve o devir uygulanan iktisat siyasetleri.
Özellikle yılın birinci iki çeyreğinde, Merkez Bankasının yurt dışına döviz çıkışına yönelik getirdiği zorlukları aşma usulü olarak da yurt dışı portföy yatırımlarının tercih edildiğini söyleyen bankacılık dalı kaynakları, döviz geliri elde etmenin de yurt içinde sonlu olduğunu, yurt dışı portföy yatırımlarının bunun tahlili haline geldiğini vurguladı.
Uzmanların verdiği bilgiye nazaran yılın birinci yarısında seçim belirsizliğinin tesiriyle borsada yaşanan dalgalı seyir ve yüksek enflasyon da hanehalklarını daha risksiz bir yatırım tercihi olarak bono alımına itti.
Yurt dışı portföylerde başkan ABD
Yurt içi yerleşiklerin yurt dışı portföy yatırımlarının merkezi ise ABD oldu.
Merkez Bankası datalarına nazaran yurt içi yerleşiklerin yurt dışı pay senedi yatırımlarında, Amerikan hisse senetleri yüzde 83,4 ile en yüksek hisseye sahip. Yurt içi yerleşikler hanehalkları, aracı kurumlar, firmalar ve bankaların pay senedi yatırımlarının 1 milyar 246 milyon doları, Amerikan paylarında bulunuyor.
Avrupa pay senetlerine yatırım ise 227 milyon dolar düzeyinde ve toplam yurt dışı portföy yatırımlarında yüzde 15,19 orana sahip.
Bono yatırımlarında da liderlik ABD’de. Datalara nazaran toplam bono yatırımlarından 1 milyar 133 milyon doları, yani yüzde 72,72’si Amerikan bono ve tahvillerinde tutuluyor. 307 milyon doları, yani yüzde 19,7’si ise Avrupalı bono ve tahvillerde bulunuyor.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.
