Bir çeşit RNA virüsü olan Kuduz virüsü, merkezi hudut sistemini etkileyen ölümcül bir hastalık olan Kuduz hastalığına sebebiyet verdiği için halk ortasında büyük tasaya yol açmaktadır. Her yıl binlerce kişinin de vefat sebebi olan kuduz ile ilgili Öğr. Gör. Hacer Öztürk Akın 28 Eylül Dünya Kuduz Günü hasebiyle açıklamalarda bulundu.
“ORGAN NAKLİ İLE DE BULAŞABİLİYOR”
Kuduz virüsünün hayvandan beşere bulaşması ısırık, tırmalama, bütünlüğü bozulmuş deri yahut mukozanın yalanması, salya teması ile olurken damlacık ve hava ile bulaş; kuduz virüsü taşıyan yarasaların olduğu mağaralardan ve virüslü hudut dokusu ile çalışılan laboratuvarlardan olabilmektedir.
Kuduz virüsü olan bir ineğin çiğ sütünün içilmesi yahut enfekte bir hayvanın düzgün pişmemiş etinin yenmesi de hastalığın beşere bulaşmasına neden olabilmektedir. Kuduz ayrıyeten organ nakli ile bulaşan enfeksiyonlar listesinde de yer almaktadır. 2004 yılında bir karaciğer nakli ve iki böbrek alıcısı olmak üzere organ nakli yapılan üç şahısta kuduz virüsünün neden olduğu belirlenen beyin iltihabı meydana gelmiştir. Çok az de olsa kuduz virüsü ile enfekte insan tükürüğünün açık yaraya teması sonucu beşerden beşere bulaş olabilmektedir.
“VİRÜS YAVAŞ İLERLEME ÖZELLİĞİNE SAHİP”
Virüsün bulaşması durumunda belirtilen sonrada ortaya çıktığını aktaran Hacer Öztürk Akın, “Yavaş ilerleme özelliğine sahip kuduz virüsü, kuluçka devrinde kas liflerinde çoğalır, buradan duyusal hudutlar ve motor sonlar aracılığı ile merkezi hudut sistemine ulaşır. Beşerde kuluçka müddeti 1-3 ay ortasındadır. Lakin bu mühlet bir hafta üzere kısa yahut bir yıldan uzun da olabilir. Klinik devirde 2-10 gün yara yerinde karıncalanma-batma, halsizlik, iştahsızlık, boğaz ve baş ağrısı, ateş üzere semptomlar görülür. Olguların 2- 7 gün süren akut nörolojik devrinde sonluluk, kaygı, halüsinasyonlar, tuhaf davranışlar (sudan ve esintiden korkma) üzere hudut sistemi bozuklukları görülür. 2- 7 gün yutma hareketi gırtlak kaslarında ağrılı bir spazmın oluşmasına neden olur. Bu periyodu takiben havale yahut koma ve mevt izleyebilir” diye konuştu.
HER YIL 60.000’DEN FAZLA İNSAN KUDUZ HASTALIĞINDAN ÖLÜYOR
2016 yılı bilimsel bilgilerine nazaran dünya genelinde yaklaşık 15 milyon insanın aşılandığını fakat her yıl 60.000’den fazla insanın kuduz hastalığından öldüğünü ve ölümlerin yüzde 95’inin ülkemizin de içinde bulunduğu Asya kıtası ve Afrika kıtasında görüldüğünü belirten Akın “Türkiye’de her yıl 250.000 civarında kuduz riskli temas kaydedilmektedir. Türkiye’de 2022 yılında Bitlis’te bir kişinin hayatını kaybettiği kuduz olayı görülmüştür. 2023 yılında ise Şanlıurfa Siverek’te bir kişinin ve yeniden 2023 yılının Ağustos ayında Şanlıurfa’nın Akçakale ilçesinde bir kişinin kuduzdan ölmesi hastalığın hala ehemmiyetini koruduğunu gösteriyor” kelamlarıyla hastalığın dikkate alınması gerektiğini vurguladı.
KUDUZ HASTALIĞI YÜZDE YÜZ ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR
Kuduz hastalığı için makul tedbirler almanın hastalığın önlenmesinde tesirli olduğunu belirten Akın son olarak “Dünya genelinde insanlarda kuduza neden olan kaynak hayvanların oranlarına baktığımızda; köpek yüzde 91, kedi yüzde 2, öbür evcil hayvanlar yüzde 3, yarasa yüzde 2, öteki yırtıcı hayvanlar ise yüzde 1 olarak belirtilmiştir. Kuduz hastalığı muhakkak tedbir alındığı taktirde yüzde yüz önlenebilir bir hastalıktır. Bundan ötürü kuşkulu bir ısırılma yahut tırmalanma sonrasında yara çabucak bol su ve sabunla 15 dakika uygunca yıkanmalıdır. Yara bölgesi yıkandıktan sonra tentürdiyot üzere iyot içeren bir solüsyonla yahut antiviral bir ilaç ile temizlenmeli ve dikiş, bandaj üzere süreçlerle katiyetle kapatılmamalıdır. Süratle bir sıhhat kuruluşuna başvurup çabucak aşılanmalı ve doktorun planladığı kuduz aşısı takvimine uyulmalıdır. Şayet mümkünse ısıran hayvanın denetim altında tutulması ve 10 gün müddetle kapalı olarak nezaret altında bulundurulması; hastalığın veteriner doktorlar tarafından teşhis edilmesi ve yayılmasının önlenmesi açısından büyük değer taşımaktadır” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
