Hızla yükselen fiyatlar ve krediye erişimde yaşanan zorlukların yanı sıra tedarik probleminin azalmasıyla otomotiv piyasasında gözlenen yavaşlama, sayılara da yansıdı. Ağustos ayı başından bu yana ikinci el araba fiyatları ortalama yüzde 3 düştü.
Böylece pandemi şartlarının tesirli olduğu Eylül 2021’den bu yana ikinci elde fiyatlar birinci defa düşüş kaydetti. Fiyatlardaki geri çekilmede, sıfır kilometre araçların ikinci elde spekülatif fiyatlarla satışına yönelik caydırıcı tedbirlerin de etkil olduğu belirtiliyor.
Otomotiv bilgi ve tahlil şirketi Cardata’nın datalarına nazaran ikinci el araba fiyatları, ağustos ayı prestijiyle düşüşe geçti. EKONOMİ’ye konuşan Cardata CEO’su Hüsamettin Yalçın, fiyatlardaki düşüşün nedenlerini şöyle özetledi:
EBS Danışmanlık’ın bilgilerine nazaran ikinci araba satışları, bu yıl birinci defa haziran ayında düştü. Haziran ayında satışlar geçen yılın birebir periyoduna nazaran yaklaşık yüzde 18 düşerek 710 bin adette kaldı. EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, ikinci el araç satışlarındaki düşüşe yönelik şu açıklamayı yaptı:
“Piyasa sıkıştı. Sıkışıklık hala devam ediyor. Baz tesiriyle temmuz ayı satışlarında artış olsa da sayılar haziran ayı altında olacak. artan fiyatlar vatandaşın alım gücünü aşıyor.” biçiminde konuştu.
Ekonominin nabzının ikinci elde olduğunu vurgulayan Şahin, “Sıfırı alan yüzde 10’luk belirli bir kitle. Alışların yüzde 60’ını 10 yaş üzeri arabalar oluşturuyor. Türkiye’de birinci 6 ayda satılan sıfır araba sayısı 430 bin 372 iken satılan 30 yaş ve üstü araba sayısı yaklaşık 448 bin. Türkiye gerçeği bu.” diye konuştu.
“İkinci elde düşüş yaz boyunca sürer”
İkinci otomotiv bölümü temsilcilerinden Otomerkezi CEO’su Muhammed Karakaş, Eylül 2021’den bu yana ikinci el araba fiyatlarında birinci defa düşüş olduğunu belirterek “İkinci el araba fiyatlarında ağustosta başlayan düşüşün 15 Eylül’e kadar süreceğini öngörüyoruz. Bu tarihten sonra ise yaz bitiyor, kur da duracak üzere değil. Kur 1-2 lira üst kıpırdar. O denli olunca düşüş durağanlaşır.” açıklamasını yaptı.
“Düşüş sezonsallık etkisi”
Döviz ile ikinci el fiyatlarını kıyasladıkları endeksin, yılın birinci yarısına nazaran yüzde 140’lara kadar yükseldiğini belirten Carvak CEO’su Mehmet Çelikol, “Öngörümüz bunun yıl sonunda yüzde 120’lere düşmesi istikametindeydi. Fiyatların döviz bazlı düşüşü bu beklentimizle paralel gerçekleşti. TL bazında kıymetli fiyat düşüşü görmüyoruz. Fakat sıfır araç arzının artması, ikinci el fiyatının sıfır araç fiyatını geçememesi tarafındaki yasal düzenleme ve sezonsallık tesiri ile yaşanan talep düşüşü sebepli Ağustos ayında kimi segmentlerde küçük düşüş görüyoruz.” diye konuştu.
Haziran ayında hem bayram öncesi olması hem de fiyat artışı beklentisi sebebiyle önemli talep artışı gözlendiğini hatırlatan Çelikol, şöyle devam etti:
Sıfır kilometre araçlarda son çeyrek endişesi
İkinci el araç piyasasındaki daralmaya rağmen, sıfır kilometre araçlarda şimdi satışlarda düşüş kelam konusu değil. Lakin talepte yavaşlama var. Yüksek enflasyon ve krediye erişimdeki zorluklar nedeniyle sıfır araç pazarında iptaller başlamıştı. Tedarik sorunu nedeniyle pandemiden bu yana birikmiş talep olduğu için sipariş iptalleri şimdi satış sayılarına yansımıyor.
Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 115,4’lük rekor artışla 112 bin adeti aşmıştı. Ağustos ayında da biriken talep nedeniyle satışlarda daralma beklenmese de temmuz ayına nazaran ivmenin sürat kesmesi bekleniyor. Talepteki yavaşlamanın satışlara tesirinin son çeyrekte ise daha net görüleceği öngörülüyor.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.
