Çocuk İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Kısmından Doç. Dr. Hikmet Tekin Nacaroğlu, 18-23 Haziran Dünya Alerji Haftası kapsamında değerli ikazlarda bulundu. Doç. Dr. Nacaroğlu, günümüzde giderek artan bir sıhhat sorunu haline gelen alerjinin milyonlarca insanın ömrünü etkilediğine dikkati çekerek “Bu yılki Dünya Alerji Haftası, çevresel değişikliklere bağlı olarak artan alerjik hastalıkların yönetilmesi üzerine odaklanmaktadır.
Hem çocuklarda hem yetişkinlerde artan alerjik tepki sıklığının, genetik yatkınlığı olan bireylerde çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığını gösterilmiştir. Bilhassa global ısınmaya bağlı ortaya çıkan iklim değişiklikleri, hava kirliliği, işlenmiş ve paketli besin tüketiminin artması, alerjenlere daha sık maruz kalma, deterjan üzere çeşitli kimyasal hususların yaygın kullanımı üzere çevresel faktörler, alerjik tepkilerin görülme sıklığını ve şiddetini artırdığı bilinmektedir” diye konuştu.
ALERJİK ŞOK SON 10 YILDA 7 KAT ARTTI
Son 10 yılda anafilaksi görülme sıklığının 7 kattan daha fazla artış gösterdiğini belirten Doç. Dr. Nacaroğlu, ikazlarını şöyle sürdürdü:
“Alerjik tepkiler, bağışıklık sisteminin cevap olarak olağanda zararsız olan unsurlara (alerjenlere) çok reaksiyon vermesi sonucunda ortaya çıkar. Bu alerjenler ortasında polen, konut tozu akarı, hayvan tüyleri, böcek ısırıkları, besinler ve kimi ilaçlar bulunur. Alerjik hastalıklar ortasında astım, saman nezlesi, egzama, besin alerjileri ve ilaç alerjileri üzere çeşitli rahatsızlıklar yer alır. Alerjik tepkiler ortasında en önemli ve potansiyel olarak hayatı tehdit eden bir durum olan anafilaksi, Dünya Alerji Haftası kapsamında da değerli bir mevzudur. Çeşitli faktörlerin tesirine bağlı alerjik şok yani anafilaksi olarak isimlendirilen şiddetli alerjik tepki sıklığında da son 10 yılda 7 kattan daha fazla artış olduğu saptandı. Anafilaksi, bedenin süratli bir biçimde bir alerjene çok reaksiyon göstermesi sonucu ortaya çıkar. Bu durumda, bağışıklık sistemi süratle histamin ve başka kimyasallar salgılar, kan basıncı düşebilir, teneffüs zahmeti, boğaz şişmesi, dudak yahut yüzde şişlik, mide bulantısı ve kusma üzere belirtiler ortaya çıkabilir. Anafilaksi acil bir tıbbi durumdur ve çabucak tedavi edilmelidir. Şayet tedavi edilmezse, anafilaktik şok ismi verilen hayati tehlikeli bir durum gelişebilir. Anafilaksiye karşı tedbir almak için, alerjenlere maruziyeti önlemek, alerjik tepkileri tetikleyebilecek yiyecekleri yahut ilaçları tüketmemek ya da böcek sokmalarından korunmak değerlidir. Ayrıyeten, alerjiye neden olan hususların etiketlenmesi ve tüketici şuurunun artırılması üzere mevzular da değerli bir yer fiyat.”
ANAFİLAKSİYE KARŞI ACİL DURUM PLANI YAPILMALI
Doç. Dr. Nacaroğlu, epinefrin olarak da bilinen adrenalin oto enjektörünün değerine işaret ederek, şu bilgileri verdi:
“Anafilaksi riski taşıyan bireylerin bir acil durum planına sahip olmaları ve epinefrin üzere acil tedavi yollarını kullanmayı bilmesi gerekir. Adrenalin oto enjektörleri, anafilaksi üzere önemli alerjik tepkilere yönelik acil müdahalede kullanılan hayati ehemmiyete sahip araçlardır. Bu enjektörler, anafilaktik tepki sırasında süratli ve tesirli bir biçimde adrenalin dozunu vermek için tasarlandı. Adrenalin oto enjektörleri, tedavide acil müdahale sağlaması, adrenalin dozunun yanlışsız formda verilmesi, kolay ve taşınabilir olması nedeniyle anafilaksiye sahip bireyler için büyük değer taşır. Adrenalin oto enjektörleri, içerdikleri epinefrin dozunu evvelce ayarlanmış bir halde sunar. Bu, kullanıcının yanlışsız dozajı sağlamasını kolaylaştırır ve yanlış dozajdan kaynaklanan riskleri azaltır. Ek olarak yanlışsız dozaj, anafilaksi semptomlarını süratle denetim altına alınması ve hayati organların etkilenmesini önler. Birden fazla enjektör, otomatik olarak iğneyi deriye sokar ve adrenalin dozunu enjekte eder. Ayrıyeten, ekseriyetle küçük ve taşınabilir boyutlarda olan enjektörler, bireylerin her vakit yanlarında taşıyabilecekleri bir acil durum aracı haline gelir. Bu nedenle, anafilaksi riski taşıyan bireylerin enjektörü yanlışsız biçimde kullanmayı öğrenmeleri ve her vakit yanlarında taşımaları kıymetlidir. Ayrıyeten, enjektörün son kullanma tarihine nizamlı olarak dikkat edilmesi ve gerektiğinde yenilenmesi de kıymetli olduğu unutulmamalıdır.”
ÇOCUKLARDA ANAFİLAKSİ RİSKİNE DİKKAT
Son yıllardan artan besin alerjileri nedeniyle çocuklarda anafilaksi riskinin daha kıymetli olduğunu belirten Doç. Dr. Nacaroğlu, şu bilgileri verdi:
“Bu nedenle okullar ve başka eğitim kurumları, öğrencilerin sıhhatini desteklemek hedefiyle adrenalin oto enjektörlerini bulundurmalıdır. Öğretmenler, okul hemşireleri yahut başka sıhhat vazifelileri, adrenalin oto enjektörünün kullanımı ve acil durumlarda müdahale eğitimi almalıdır. Ayrıyeten kimi halka açık alanlarda ve tesislerde, bilhassa alerjen maruziyetinin yüksek olduğu yerlerde adrenalin oto enjektörleri bulunabilir. Örneğin, restoranlar, oteller, alışveriş merkezleri, spor salonları, stadyumlar yahut konser yerleri üzere yerlerde acil durumlara karşı hazırlıklı olmak için adrenalin oto enjektörlerinin bulundurulması önerilebilir. Sonuç olarak, adrenalin oto enjektörleri, anafilaksi üzere önemli alerjik tepkilere süratli ve tesirli bir biçimde müdahale edebilme yeteneği sağlar. Bu nedenle, anafilaksi riski taşıyan bireylerin enjektörü yanlışsız halde kullanmayı öğrenmeleri, her vakit yanlarında taşımaları ve enjektörün kullanım mühletine dikkat etmeleri büyük değer taşımaktadır.”
