İktidara yakınlığıyla bilinen Yeni Şafak gazetesinden ağızları açık bırakacak bir tez geldi.
Gazete yaptığı bir haberde muhalefet partilerinin “ekonomik tetikçilik” yaptığını sav etti. İktisatta sayıların manipüle edilerek piyasada panik oluşturulmaya çalışıldığını öne sürdü.
Türkiye, 28 Mayıs’taki 2. çeşitte cumhurbaşkanını belirlemek için gün saymaya başladı. İkinci çeşide kalan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Millet İttifakı cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu da seçim çalışmalarına devam etti.
Öte yandan seçim konusu gündemdeyken, Türkiye iktisadı hakkında yapılan tahliller ve telaffuzlar de son günlerde dikkat çekti.
İktidara yakın Yeni Şafak gazetesi, haberinde iktisadın berbata gideceği istikametindeki argümanları Altılı Masa’nın öne sürdüğünü ve dezenformasyon yaptığını öne sürdü. Haberde muhalefet partilerinin sayıları manipüle ederek piyasada panik oluşturma eforuna girdiği tez edildi.
İşte Yeni Şafak’ın muhalefeti amaç aldığı “Son çırpınışları ekonomik tetikçilik” başlığıyla yayınladığı haber şu biçimde:
“Seçim kampanyasında türlü palavralarla algı ve dezenformasyon yapan muhalefet, umduğunu bulamayınca son deva olarak ekonomik tetikçiliğe sarıldı. Yürütülen battık-bittik algısı tutmayan ve 14 Mayıs seçiminde hayal kırıklığına uğrayan muhalefet, iktisat üzerinden eş vakitli operasyona kalkıştı.
YALANIN BİNİ BİR PARA
Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) propaganda makinelerinin toplumsal medyada bankacılık kesimini maksat alan telaffuzları muhalefet medyası aracılığıyla servis edildi. Dışarıdan yapılan taarruzlara, içeriden dayanak veren ve siyasi bakış açılarını tahlillerine yansıtan kelamda ekonomistler de felaket tellallığına ortak oldu. “Faiz yüzde 50’ye çıkacak”, “Borsa çökecek”, “Dolar 30 lira olacak”, “Bankalar batacak” “Şirket iflasları başlayacak”, “İşsizlik patlayacak” üzere palavraları toplumsal medyada dolaştıran tetikçiler, 2018’den bu yana sürdürdükleri algı oyununu bir sefer daha sahneliyor.
KORKU SENARYOLARI İŞE YARAMADI
Ancak ekonomik tetikçilerin argüman ettiği üzere piyasalar, Cumhur İttifakı’nın Meclis’te çoğunluğu elde etmesini ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ikinci cinste kazanmaya çok yakın olmasına olumsuz bir reaksiyon vermedi. Spekülatif telaffuzlara ve ekonomik tetikçilerin teşebbüslerine karşın dolar geçen hafta stabil kaldı ve yalnızca yüzde 1 bedel kazandı. Avrodaki artış ise yok denilecek kadar düşük oldu ve yüzde 0,07 ile sonlu kaldı.
DOLARDAN KAÇIŞ SÜRÜYOR
Döviz kurlarının uzun müddettir sakin seyretmesi hem kişisel yatırımcıların hem de şirketlerin dolardan kaçışını beraberinde getiriyor. Doları artık bir yatırım aracı olarak görmeyen yatırımcıların yabancı para mevduatlarında azalma sürüyor. 5 Mayıs ile biten haftada 217,4 milyar dolar olan bankacılık bölümü yabancı para cinsi mevduatların toplamı 12 Mayıs ile biten haftada 3,8 milyar dolar azalışla 213,6 milyar dolara geriledi.
ALGIYLA YÜKSELEN PAYLAR ÇAKILDI
Borsa İstanbul’da da algı oyunlarına ve dezenformasyona karşın, çok bir geri çekilme olmadı. Borsa İstanbul Ulusal 100 Endeksi, muhalefete yakın duran kümelere ilişkin şirket paylarındaki paha kaybı nedeniyle bu haftayı yüzde 6,1’lik düşüşle tamamladı. Borsa’daki bu kayıp, seçimden evvelki hafta Muharrem İnce’nin Cumhurbaşkanı adaylığından çekilmesinin akabinde “Kılıçdaroğlu kazanıyor” algısıyla yükselen şirket paylarındaki düşüşten kaynaklandı. Hakikaten bu hafta en çok paha kaybedenler; yüzde 15,91 ile İş Bankası (C), yüzde 13,35 ile Anadolu Efes Biracılık, yüzde 13,25 ile Yapı Kredi halinde sıralandı.
BANKALAR GÜÇLÜ VE SAĞLAM
Türkiye’de ısrarla bir finansal kriz çıkarmak isteyenlerin palavra ve tezlerinin bilakis bankacılık dalı de güçlü biçimde üretimi, yatırıma, istihdama ve büyümeye takviye veriyor. Datalar; bankacılık kesiminin güçlü sermaye yapısı, yüksek etkin kalitesi ve karlılık oranlarıyla son derece sağlıklı bir görünüme sahip olduğunu gösteriyor. Toplam mevduatı 10 trilyon 405 milyar lira düzeyinde bulunan bankacılık dalının kredi kullandırımı da güçlü. 9 trilyon 67 milyar liralık bir kredi hacmi bulunan Türk bankacılık dalı, yılbaşında bu yana 1 trilyon 494 milyar lira (yaklaşık 75 milyar dolar) kredi kullandırdı.
KUR KORUMALI’YA İLGİ ZİRVEDE
Muhalefetin lisanına doladığı bir öteki değerli bahis da Kur Muhafazalı Mevduat uygulamasına yatırımcıların ilgisi artarak devem ediyor. Kur muhafazalı mevduatların toplamı 12 Mayıs ile biten haftada eklenen 143 milyar lira artışla 2 trilyon 346 milyar lira düzeyine ulaştı. Vatandaşın parasını hem uzun vadede hem de TL cinsi mevduatta tutmasını sağlayan Kur Muhafazalı Mevduat uygulamasının mühleti geçtiğimiz aylarda 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılmıştı. İşsizlik ise yüzde 9,9 ile tek hanede.
BİLGE YILMAZ DA ALGIYA KALKIŞTI
İYİ Partili Bilge Yılmaz da daha fazla dayanamayıp manipülasyon yapanların kervanına katıldı. Millet ittifakı’nın “kurtarıcı” olarak lanse ettiği Yılmaz, kendi iktisat siyasetlerini anlatmak yerine Türkiye iktisat modelini amaç aldı. Kur Muhafazalı uygulaması üzerinden kaygı senaryosu geliştiren Yılmaz, palavraya başvurmayı ihmal etmedi. Yılmaz, “KKM bir canavara dönüştü ve Türkiye iktisadını yutmasına çok az kaldı! Bugün devlet KKM ismi altında dolara %36 faiz ödüyor” tezinde bulundu. Yılmaz’ın telaffuzunun tersine Kur Muhafazalı Mevduat uygulamasında doların yükseliş suratı, mevduatın periyot faizini aşması halinde devletin katkısı kelam konusu olabiliyor.
BİRAZ DA GERÇEK DÜNYAYA DÖNELİM
Yeni Şafak yazdığı haber bu formda servis edilirken iktisatta uzun vakittir sinyalleri görülmeye başlamış berbata gidiş seçim sonuçlarının açıklanmasının akabinde sayılara yansımaya başladı.
Piyasalarda yükselişin yanında yaşanan gelişmeler bunlarla hudutlu kalsa güzel. Ek olarak TCMB mali ihtiyati önlem başlığı altında bankaları daha da baskı altına alarak, mudilerin TL kredi taleplerini sınırlamaya gidiliyor. Gaye seçime kadar alınan TL kredilerin dolar talebine yansımasını engellemek. Lakin birden bundan vazgeçiliyor. Sebep, vatandaşı iktisattaki durum konusunda uyandırmama.
Dolar cinsinden mevduat sahiplerine yönelik olarak da, bu mevduatlarını TL’ye dönüştürmeleri istikametinde baskı ve teşvikleri uygulanmaya başlandı.
TCMB siyaset faizi yüzde 8’lerde sabit tutulmasına karşın, piyasa faizleri yüzde 40’lar düzeyine çıktı bile. Kredi bulmak güçleşti. Bulsanız bile faizleri ödenemeyecek düzeye geldi.
28 Mayıs seçimlerinin akabinde Sayın Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçilmesiyle sonuçlanması halinde, mali piyasaların gösterdiği bu olumsuz reaksiyonların ne boyutlara çıkacağı iseen çok tartışılan hususlar ortasında yer alıyor.
