Türkiye’nin en değerli ihracatçı dallarından dokuma ve hazır giyside patron, taban fiyattaki artışla personellik maliyetinin 800 doları bulduğunu belirterek hükümetten dayanak istedi. Emekçi sendikaları ise yüklü Avrupa’ya üretim yapan kesimin ucuz personelliği savunmasını eleştirerek “Vizyon yarışında Avrupa, personel fiyatına gelince Kamboçya örnek alınıyor” dedi.
Hükümetin taban fiyatı 11 bin 402 TL olarak açıklamasının akabinde iş dünyasında maliyet artışı tartışmaları da gündeme geldi. Emek yüklü çalışan dokumacılık ve hazır giysi bölümü ise 434 dolar olan taban fiyatın maliyetinin 800 doları bulduğunu belirterek takviye istedi. Taban fiyatın belirlendiği tarihte 23 TL olan dolarla 495 dolar olan minimum fiyat, yeni iktisat siyasetleri ile 438 dolara geriledi. Fakat dokuma üreticisi Vietnam, Kamboçya üzere ülkelerde minimum fiyatın 120 dolar civarında olduğunu, rekabette zorlandıklarını belirtiyor.
Vietnam, Kamboçya üzere ülkelerin örnek gösterilmesi ise personel kesitinde reaksiyonla karşılandı. Personel sınıfını temsilen minimum fiyat kurulu masasına oturan Türk-İş’in genel eğitim sekreteri ve Türkiye Dokumacılık, Örme, Giysi ve Deri Sanayi Personelleri Sendikası (TEKSİF) Lideri Nazmi Irgat şu görüşleri savundu:
“Avrupa’da da dokumacılık kesiminin tartısı var fakat işverenler Vietnam’ı örnek veriyor. Vietnam’da taban fiyat buraya nazaran düşük olabilir lakin personellerin besin olmak üzere temel gereksinimlerini devlet subvanse ediyor.”
(Nazmi Irgat)
‘ENERJİDEN YAKININ’
Irgat, patronun yıllardır girdi maliyetlerinden yakındığını vurgulayarak şöyle konuştu: “Yıllardır girdi maliyetleri içinde personel maliyetlerden bahsederler. Öteki maliyetlerden bahsedemezler zira korkarlar. Halbuki paranın maliyeti yani faizler, hammadde, güç yani doğalgaz, öbür girdi maliyetleri en büyük hissesi oluşturur. Buradaki maliyetleri ise devlet hafifletebilir. Aslında emekçilerin çok büyük bir kısmı yüzde 60’lara 70’lere varan bir oranla minimum fiyatla çalışıyor. Dokuma bölümünde sendikalılık yüzde 5’lerde. Buna karşın gelip Kamboçya diyorlar. Kamboçya’yla Türkiye bir mi? Burada eserler kaliteli üretiliyor. Türk çalışanı âlâ mal üretir. Markalar da birinci derece yetişmiş olan malları Türkiye’de ürettiyor.”
(Mehmet Türkmen)
‘BEDAVAYA ÇALIŞSIN İSTİYORLAR’
Birleşik Dokumacılık Emekçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) Lideri Mehmet Türkmen ise “Kendi ortalarında vizyon konuşmaları yaparken kendilerini Avrupa’yla kıyaslıyorlar, personel maaşına geldiğinde Kamboçya, Hindistan oluyor. Yoksulluk sonu 30 bin liranın üzerinde. Yalnızca besin için harcanması gereken fiyat yani açlık sonu 13 bin liranın üzerinde. 3 kuruş artırımı, toplumsal sarfiyatları çok görüyorlar. İstiyorlar ki emekçi bedavaya çalışsın” reaksiyonunu gösterdi.
(Adnan Serdaroğlu)
‘ÜCRETLERDE DE AVRUPA’YLA YARIŞIN’
Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu da maliyet tartışmalarına reaksiyon gösterdi. Serdaroğlu, ulusal gelirde çalışanlara düşen hissenin giderek azaldığını hatırlatarak “Tekstil bölümünde ihracata dayalı model üzerinden önemli paralar kazanıldı. Bunu paylaşmak istemiyorlar. Türkiye dünyanın en büyük ekonomileri içerisinde. Buna karşın Kamboçya ile kıyaslıyorlar” sözlerini kullandı.
Ücretlerin düşük olduğunu vurgulayan Serdaroğlu, “Her meskene yoksulluk hududu kadar fiyat girmeli. Avrupa’da fiyatlar buradakinin 4 katı. Fakat buradakiler ömür standartlarını yükseltmek yerine daha çok çalıştırıyorlar” yorumunu yaptı.
