Yeni bulgular, bu son teknoloji uzay aracının galaksimizdeki uzak gezegenlere bakıp (eğer varsa) uzaylı medeniyetleri tespit edebileceğini akla getiriyor.
ANA VAZİFELERİNDEN BİRİ DE ÖTEKİ GEZEGENLERDE ÖMÜR OLUP OLMADIĞINI BULMAK
JWUT 2021’in sonlarında fırlatılmasından bu yana yüklü olarak kozmosun en derin bölgelerine bakıp, kainatın birinci vakitleri hakkında ipuçları toplamaya çalışıyordu. Lakin teleskobun yan vazifelerinden biri de, yakınlardaki ötegezegenlerin (Güneş sistemimizin ötesindeki gezegenlerin) atmosferlerini tahlil ederek, biyolojik ömrün ürettiği ve biyo imza formunda bilinen gazlar ile gelişmiş uzaylı medeniyetlerin ürettiği, tekno imza halinde bilinen kimyasalları tahlil etmek.
Populer Science Türkçe’de yer alan detaylara nazaran günümüzde faaliyet gösteren en gelişmiş teleskop olmasına karşın, JWUT’nin akıllı hayatın işaretlerini ne kadar uygun saptayabileceği hala aşikâr değildi. Araştırmacılar bu soruya karşılık bulmak için, uzay teleskobunun hem yaşanabilir olduğu hem de şu an canlıların yaşadığı bilinen cihandaki tek gezegende akıllı ömrü muvaffakiyetle tespit edip edemeyeceğini öğrenmeye karar verdi.
28 Ağustos’ta baskı öncesi arXiv sunucusuna yükledikleri bu yeni çalışmada araştırmacılar, Dünya atmosferinin bir tayfını alıp bilginin kalitesini bilerek düşürerek, onlarca ışık yılı uzaklıktaki bir gözlemcinin göreceği şeyi taklit ettiler.
Araştırma grubu sonrasında JWUT’nin sensör kabiliyetlerini taklit eden bir bilgisayar modeli kullanıp, uzay aracının bu data setinde yer alan ve biyolojik ömür tarafından üretilen metan ve oksijen üzere kilit biyo imzalar ile beşerler tarafından üretilen nitrojen dioksit ve kloroflorokarbonlar (CFC) üzere tekno imzaları tespit edip edemeyeceğini görmeye çalıştılar.
Henüz hakem kontrolünden geçmeyen sonuçlar, JWUT’nin muhtemelen gezegenimizin atmosferindeki zeki ve zeki olmayan hayatın bütün kilit işaretlerini tespit edebileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar bu değiştirilmiş data setinin kalitesinin, JWUT’nin TRAPPIST-1 sistemindeki gezegenlere dönük yaptığı müşahedeler ile çabucak hemen eşit olduğunu belirtiyor. Kelam konusu yıldız sistemi, Dünya’dan yaklaşık 40 ışık yılı uzaklıktaki kırmızı bir cüce yıldızın etrafında dönen yedi ötegezegen barındırıyor. Bu durum ise teleskobun, Dünya’nın 40 ışık yılı yarıçapındaki ötegezegenlerde hayatı yahut uzaylı medeniyetleri tespit edebilmesi gerektiğini gösteriyor. Ama araştırma ekibi, JWUT’nin Dünya dışı yaşama ilişkin muhtemel işaretleri Dünya’nın 50 ışık yılı yarıçapına kadar tespit edebileceğine inanıyor.
Dünya’nın 50 ışık yılı yarıçapı içerisinde resmi olarak yalnızca 20 kadar ötegezegen tespit edildi. Ama EDEN Projesi’nde çalışan uzmanlar, uzayın bu bölgesinde bulunduğundan şüphelenilen yıldız ölçüsüne nazaran JWUT’nin erişim alanında 4.000 kadar fazla ötegezegen olabileceğini kestirim ediyor. EDEN Projesi, Dünya’nın yakınında bulunan ve yaşanabilir olabilecek gezegenleri bulmaya adanmış milletlerarası bir gökbilim çalışması.
Ancak bu durum, JWUT’nin öteki gezegenlerde kesin olarak ömür tespit edebileceği manasına gelmiyor.
Araştırmacılar, “Yaşanabilir etraf hakkında bağlamsal bilgi olmadan”, öbür dünyalarda biyo işaretlerin ve tekno işaretlerin tespit edilmesinin “yorumlanması sıkıntı bir şey” olabileceğini söylüyor. Araştırmada kadrosu bu çalışmada hangi işaretlerin aranacağını esasen biliyordu. Lakin farklı şartların ve değişik mümkün ömür formları ya da teknolojilerin olduğu bir ötegezegende, yaşama dair bu işaretlerin Dünya’daki kadar bariz olmayabileceğini aktarıyor bilim insanları.
JWUT, halihazırda Dünya yakınındaki ötegezegenlere yönelik kimi değişik keşifler yaptı. Teleskop, Dünya’dan yaklaşık 40 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Neptün boyutunda olan GJ 1214b ötegezegeninde su bulunduğunu tespit etti. Ayrıyeten TRAPPIST-1 sistemindeki yıldıza ikinci en yakın ötegezegen olan TRAPPIST-1b’de, gezegenin fevkalâde sıcaklığı sebebiyle muhtemelen hiç atmosfer olmayabileceğini keşfetti. Uzay aracı, Dünya’dan 40 ışık yılı uzaklıktaki bir “süper Jüpiter” gezegeni olan VHS 1256 b’nin atmosferinde devasa bir kum fırtınasını da gördü.
Evimize daha yakın yerlerde ise JWUT, ömür için gereken kimyasal bileşenleri taşıyor olabilecek Satürn’ün uydusu Enceladus’ten fışkıran dev gayzerler tespit etti.
Ayrıca kozmosun daha uzak kısımlarında, Dünya’dan 1.000 ışık yılını aşkın uzaklıktaki bebek bir yıldız sisteminde yaşama hayat verebilecek karbon bileşenler de tespit etti.
