Atomların birleşmesi ve güç yaymasıyla gerçekleşen füzyon süreci sayesinde yıldızlar, uzayın karanlığında ışıl ışıl parıldıyor. Pekala bir yıldız gücünü diğer halde kazansaydı nasıl olurdu?
Üç astrofizikçiden oluşan ve James Webb Uzay Teleskobu’ndan (JWUT) gelen imgeleri tahlil eden bir araştırma grubu, “karanlık yıldızlar” olabilecek üç parlak cisim keşfetti. Güneş’imizden çok daha büyük ve parlak olan bu kuramsal cisimler, güçlerini karanlık husus parçacıklarının imha olmasından alıyor. Karanlık yıldızlar şayet onaylanırsa, fizik bilimindeki en derin sorunlardan biri olan karanlık unsurun tabiatını ortaya çıkarabilir.
‘MUAZZAM BİR ŞEY’
Populer Science Türkçe’nin aktardığı bilgilerde araştırmacılardan biri olan Weinberg Kuramsal Fizik Enstitüsü ile Austin – Texas Üniversitesi Fizik kürsüsü lideri Katherine Freese, “Yeni bir yıldız çeşidi keşfetmek başlı başına epey değişik bir olay” diyor. “Fakat bu yıldızın gücünü karanlık husustan aldığını keşfetmek muazzam bir şey”
Araştırma PNAS bülteninde yayımlandı.
JWUT’nin bu cisimlerin izgeölçümsel özelliklerine (belli frekans bantlarındaki çok ve taban ışık yoğunlukları da dahil) dönük yürüttüğü takip müşahedeleri, bu aday cisimlerin aslında karanlık yıldız olup olmadığını doğrulamaya yardımcı olabilir.
Karanlık yıldızların var olduğunun doğrulanması, JWUT’nin meydana getirdiği bir sorunun çözülmesine de yardımcı olabilir: JWUT ile yapılan gözlemlerde, cihanın çok erken devirlerinde, standart evrenbilim modelinin varsayımlarına uymayacak derece fazla ölçüde büyük galaksi var üzere görünüyor.
“Standart model içerisindeki bir şeyin ayarlanması gerekiyor üzere duruyor zira bizim yaptığımızın tersine büsbütün yeni bir şeyin önerilmemesi her vakit daha makul” diyor Freese. “Ancak erken devir galaksiler üzere görünen bu cisimlerin kimileri nitekim karanlık yıldızlar ise, galaksi oluşum canlandırmaları müşahedeler ile daha yeterli uyuşur.”
Bu karanlık yıldız adayı (JADES-GS-z13-0, JADES-GS-z12-0 ve JADES-GS-z11-0), aslen 2022’nin Aralık ayında JWUT İleri Derin Galaksiler Ortası Müşahedesi (JADES) ile galaksi biçiminde belirlendi. İzgeölçümsel tahlil kullanan JADES grubu, cisimlerin Büyük Patlama’dan yaklaşık 320 ila 400 milyon yıl sonra değişen vakitlerde gözlemlendiğini doğrulamış. Bu durum ise onları, şimdiye kadar görülen en eski cisimler haline getiriyor.
“James Webb datalarına baktığımızda, bu cisimler için iki mümkünlük bulunuyor” diyor Freese. “Olasılıklardan biri bunların milyonlarca sıradan, popülasyon-III yıldızları içermesi. Başkası ise karanlık yıldız olmaları. Ayrıyeten inanın ya da inanmayın, bir karanlık yıldızın bütün bir yıldız galaksisiyle yarışacak kadar ışığı var.”
Karanlık yıldızlar teoride Güneş’imizin birkaç milyon katı kütleye kadar çıkıp, Güneş’in 10 milyar katına kadar ışık saçabilir.
