Bilim insanları Güneş sistemi dışındaki gezegenleri inceleyerek gezegen oluşumuna yönelik anlayışları geliştirmeye çalışıyor. Gökbilimciler tarafından bu bağlamda keşfedilen Jüpiter büyüklüğündeki yabancı bir gezegen keşfedildi. Bu gezegeni enteresan kılan şey ise kimi özelliklerinin olağandışı olması.
Donanımhaber’deki ayrıntılara nazaran bu ötegezegen (güneş sistemi dışındaki bir gezegen) birinci olarak NASA’nın Transiting Exoplanet Survey Uydusu kullanılarak tespit edildi; fakat datalar bunun bir gezegen olduğunu doğrulamak için yetersizdi.
Birmingham Üniversitesi’nden gökbilimciler Şili’nin Atacama Çölü’nde bulunan SPECULOOS Güney Gözlemevi’ni kullanarak bu ötegezegeni daha yakından incelemeye başladı. Grup ayrıyeten bu müşahedeleri doğrulamak için Hawai’i’deki Subaru Teleskobu’nu kullanarak gezegenin kütlesini de ölçtü.
FARKLI OLMASININ İKİ NEDENİ VAR
Gezegen (TOI-4860 b) düşük kütleli ya da kırmızı cüce bir yıldız olan mesken sahibi yıldızının (TOI-4860) yörüngesinde yer alıyor. Keşfedilen gezegen kendi yıldızının etrafındaki bir tam çeşidi ise 1,52 günde tamamlıyor. Bununla birlikte TOI-4860 b, iki temel nedenden dolayı “olağandışı bir gezegen” olarak nitelendiriliyor.
Bunlardan birincisi, gezegenin kütlesiyle alakalı.
Düşük kütleli yıldızların kendi sistemlerinde yüksek kütleli gezegenlerin oluşumuna yol açması beklenmez. Genel olarak kabul gören gezegen oluşum modeline nazaran, bir yıldız ne kadar az kütleye sahipse, o yıldızın etrafındaki malzeme diski de o kadar az kütleye sahip olmalı.
Bu husus hakkında açıklama yapan George Dransfield, “Gezegenler bu diskten oluştuğu için, Jüpiter üzere yüksek kütleli gezegenlerin oluşmaması bekleniyordu. Lakin biz bunu merak ediyorduk ve bunun mümkün olup olmadığını görmek için gezegen adaylarını denetim etmek istedik. TOI-4860 bizim birinci onayımız ve birebir vakitte böylesine yüksek kütleli bir gezegene mesken sahipliği yapan en düşük kütleli yıldız.” tabirlerini kullandı.
İkinci olarak ise, gezegen ağır elementler açısından epeyce varlıklı görünüyor. Çalışmayı yöneten ötegezegenbilim profesörü Amaury Triaud, benzeri ağır elementlerin ana yıldızda da tespit edildiğini ve bu durumun ağır elementlerin gezegen oluşum sürecini olumlu bir biçimde etkileyebileceği kanısını desteklediğini tabir ediyor.
TOI-4860 b’nin kısa yörünge dönemi, ana yıldızının yüksek metalikliği üzere özellikleriyle birlikte, bu sistemin sıcak Jüpiterlerin atmosferlerini incelemek ve bu gaz devlerinin nasıl doğduğunu daha güzel belirlemek için bilhassa faydalı olabileceği manasına geliyor. Bu ötegezegenin keşfinin arkasındaki takım artık Şili’nin kuzeyindeki Atacama çöl bölgesinde bulunan Very Large Telescope’u (VLT) kullanarak küçücük ana yıldızların etrafında misal gezegenleri keşfetmeyi amaçlıyor.
