Bilim insanlarından oluşan memleketler arası bir takım, kolon kanseri üzere ulaşılması sıkıntı yerlerdeki kanser hücrelerinin tespit edilmesine (hatta tedavi edilmesine) yardımcı olabilecek yeni bir teknoloji geliştirdi. Genetik mühendislik ile geliştirilen bakterinin laboratuvar deneylerinde başarılı olduğu lakin teknolojinin beşerler üzerinde kullanıma hazır olamadığı belirtildi.
ERKEN TEŞHİSTE DEĞERLİ BİR KATKI OLABİLİR
Donanımhaber’de yer alan ayrıntılarda Güney Avustralyalı araştırmacılar, bağırsak kanserini daha süratli tespit etmek ve mevcut meskende yapılan dışkı testlerinin yerini almak için kullanılabilecek bakteriler tasarladılar. Science mecmuasında yayınlanan birinci araştırmaya nazaran, Acinetobacter baylyi ismi verilen mühendislik eseri bakteri, bağırsak üzere bir bölgede arama yapma ve kanser DNA’sını tespit etme yeteneğine sahip.
Güney Avustralya Sıhhat ve Tıbbi Araştırma Enstitüsü’ndeki (SAHMRI) araştırmayı yöneten Adelaide Üniversitesi Doçenti Susan Woods, bakterinin bağırsak kanseri taraması için bir kan testi geliştirmede kullanılabileceğini belirtiyor.
Dr. Woods, bakterilerin pankreas kanseri üzere çoklukla geç tespit edilen ve tespit edilmesi daha güç olan başka kanserleri teşhis etmek için de kullanılabileceğini umduğunu söyledi: “Şu anda pankreas kanseri birçok insan için sahiden makûs ve üzücü sonuçları olan kıymetli bir kanser zira nitekim geç tespit ediliyoe. Şayet erken teşhis edebilirsek bu oyunun kurallarını değiştirebilir.”
CATCH ya da hedeflenmiş, CRISPR ile ayrıştırılmış yatay gen transferi için hücresel deney olarak isimlendirilen bir teknik kullanan bilim insanları laboratuvar deneyleri için Acinetobacter baylyi isimli bir bakteri çeşidini kullandı. Bu bakteri doğal olarak etrafındaki hür yüzen DNA’yı alarak kendi genomuna entegre etme ve böylelikle büyümek için yeni protein üretme yeteneğine sahip.
Bilim insanlarının yaptığı şey, A. baylyi bakterisini, insan kanser hücrelerinde bulunan DNA’yı taklit eden uzun DNA dizileri içerecek formda tasarlamak oldu. Bu diziler, yakalanan kanser DNA’sına kilitlenen bir fermuarın öteki yarısı üzere bir fonksiyon görüyor. Bilim insanları testleri için kolorektal tümörlerde yaygın olarak bulunan mutasyona uğramış KRAS genine odaklandılar. Şayet mutasyonlu DNA’yı bulan A. baylyi bakterisi bunu genomuna entegre ederse, irtibatlı bir antibiyotik direnç geni de aktive oluyor. Bu sayede kanser hücrelerinin tespiti sağlanıyor.
Bilim insanları laboratuvarda kolorektal kanser hücreleri enjekte edilen farelerde tümör DNA’sını tespit etmeyi başarmış olsalar da, bu teknoloji şimdi gerçek teşhis için kullanılmaya hazır değil. Takım, tekniğin verimliliğini artırmak ve öbür teşhis testlerine kıyasla nasıl performans gösterdiğini kıymetlendirmek de dahil olmak üzere sonraki adımlar üzerinde çalışmaya devam ettiklerini söylüyor. Gelecekte bu teknoloji, muhakkak DNA dizilerinin varlığına bağlı olarak bedenin belli bölgelerine tedavi uygulayabilen amaca yönelik biyolojik tedavi için de kullanılabilir.
