Kansere karşı öz farkındalık oluşturmanın hastalığı yenmede en değerli birinci adım olduğunu belirten Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, çok sayıda kanser çeşidinin ileriki evre belirtilerinden olan karaciğer metastazı hakkında bilgi verdi.
“Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) datalarına nazaran habis tümör yahut ur olarak da bilinen kanser hadiselerinin günümüzdeki oranları sabit kalsa dahi nüfus artışıyla birlikte 2040 yılına kadar dünya çapında yılda 28 milyon yeni olay görüleceği varsayım ediliyor” diyen Prof. Dr. Gökakın, “Bu sayı en sık vefat nedenlerinden olan kanser hadiselerinde yüzde 54,9’luk bir artışın yaşanılmasının beklendiğini gözler önüne seriyor. Bu oran aslında daima vurguladığımız kanserle uğraşta oluşturmamız gereken öz farkındalığın ne kadar elzem olduğunu da bizlere gösteriyor” açıklamasında bulundu.
“ERKEN TEŞHİS VE TESİRLİ TEDAVİYLE YÜZDE 50’YE KADAR ÖNLENEBİLİYOR”
Erken teşhis ile kanser kaynaklı ölümlerin yüzde 50’ye varan bir oranda önlenebildiğinin altını çizen Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, “Kanserin en çok görülen cinsleri erkeklerde akciğer, prostat, kolorektal, mide ve karaciğer; bayanlarda ise göğüs, kolorektal, akciğer, rahim ağzı ve tiroit olarak bilinmektedir. Hastalığa yönelik farkındalığı ise ne yazık ki tam manasıyla oluşturabildiğimizi söyleyemeyiz. Her yıl dünya genelinde kıymetli oranda hasta doktora geç başvurduğu için erken teşhiste geç kalıyor ve kuvvetli bir tedavi süreciyle karşı karşıya kalıyor. Kanser kaynaklı ölümlerin yüzde 30 ila yüzde 50’sinin erken teşhis ve tesirli tedaviyle önlenebileceğini ise unutmamak gerekiyor” formunda konuştu.
BU HASTALARDA METASTAZ GÖRÜLEBİLİR!
Erken teşhiste geç kalınan hastalarda karaciğer metastazı üzere önemli komplikasyonlar görülebildiğini söyleyen Prof. Dr. Gökakın, “Karaciğer metastazı, kanser hücrelerinin örneğin göğüs, akciğer, kolon, pankreas diğer bir organdan karaciğere yayılması durumudur. Karaciğer, bedendeki en yaygın metastatik organlardan biridir zira kan yoluyla öbür organlara basitçe seyahat eden kanser hücrelerini filtreleyerek temizler. Bu nedenle, kanser hücrelerinin kan yoluyla karaciğere yayılma mümkünlüğü daha yüksektir. Kan akımı süratli olan hastalarda karaciğer metastazı riski artabilir” ihtarında bulundu.
“BAŞKA BİR KANSER CİNSİNİN İLERİKİ EVRESİNİ GÖSTERİR”
Karaciğer metastazının diğer bir kanser hastalığının ileriki evresinin belirtisi olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Gökakın, “Karaciğer metastazı ekseriyetle diğer bir kanser tipinin ileri evresini gösterir. Kanser hücreleri karaciğere ulaştığında, burada yeni tümörler oluşturarak çoğalabilirler. Karaciğer metastazı belirtileri, karaciğerdeki tümörlerin büyüklüğüne, sayısına ve yayılımına bağlı olarak değişebilir. Karın ağrısı ve şişkinlik, iştah kaybı ve kilo kaybı, bulantı ve kusma, yorgunluk ve halsizlik, sarılık, cilt ve gözlerde sararma, karaciğer işlevlerinde bozukluklar ve kaşıntı karaciğer metastazı belirtileri ortasında sayılabilir” dedi.
KARACİĞER METASTAZINDA RİSK GRUPLARI
Karaciğer metastazı risk kümelerinin, metastazın kaynağı olan kanserin özelliklerine ve karaciğer metastazının yaygınlığına dayanarak belirlenebileceğini belirten Prof. Dr. Gökakın, “Bazı kanser cinsleri başkalarına nazaran daha agresif olabilir ve daha süratli metastaz yapabilir. Örneğin, akciğer, pankreas ve safra kesesi kanseri üzere birtakım kanser çeşitleri karaciğer metastazına yatkın olabilir. Kanser hücreleri, birinci olarak lenf yollarını kullanarak yayılabilir. Lenf nodu tutulumu olan kanserler, metastaz riskini artırır. Şayet lenf düğümlerinde kanser hücreleri bulunursa, bu hücreler kan sirkülasyonu yoluyla karaciğere yayılabilir. İleri evre kanserli hastalarda, kanser hücreleri bedenin farklı bölgelerine yayılmış olabilir ve bu da karaciğer metastazı riskini artırır. Karaciğer metastazı riski, daha büyük tümörlerin varlığında artabilir. Büyük tümörlerin, kan dolanımı yahut lenfatik sistem aracılığıyla karaciğere yayılma mümkünlüğü daha yüksektir. Bu risk kümeleri, genel bir bakış sağlamakla birlikte, her hasta için farklı olabilir. Karaciğer metastazı riskini pahalandırmak ve uygun tedavi planını belirlemek için bir sıhhat uzmanıyla görüşmek önemlidir” dedi. Prof. Dr. Gökakın, sıhhat uzmanının, kanser cinsini, evresini, hastalık yayılımını ve öteki ferdi faktörleri kıymetlendirerek hastaya mahsus bir risk profili oluşturacağını söyledi.
“İLERİKİ EVREDE TEŞHİS EDİLİRSE TEDAVİ SEÇENEKLERİ SONLU OLABİLİR”
Karaciğer metastazının tedavi sürecine de değinen Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, “Tedavi seçenekleri ortasında cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi, ablasyon (tümörleri dondurma yahut yakma) ve embolizasyon (tümör beslenmesini kesme) yer alabilir. Birtakım durumlarda, karaciğer nakli de bir seçenek olabilir. Tedavinin başarısı, kanserin evresine, metastaz sayısına, tümörlerin büyüklüğüne ve hastanın genel sıhhat durumuna bağlıdır. Birtakım durumlarda, karaciğer metastazı tedavi edilebilir ve remisyon (hastalığın belirtilerinin ortadan kalkması) sağlanabilir. Fakat, karaciğer metastazının ileri evrede teşhis edilmesi durumunda tedavi seçenekleri sonlu olabilir” sözlerini kullandı.
KARACİĞER METASTAZI OLAN HASTALARDA HAYAT SÜRESİ
Karaciğer metastazı olan hastalarda hayat mühletinin ne kadar olduğunun en sık sorulan sorulardan olduğunu söyleyen Prof. Dr. Gökakın, “Kanseri yenmede en değerli silahımız moral ve savaşma azmidir. Hastalarımızın her ne evrede olursa olsun savaşmaktan vazgeçmemeleri gerekir. Karaciğer metastazı olan hastaların hayat mühleti, üstteki faktörlerin kombinasyonu ve başka ferdî faktörlere bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Kimi hastalar yıllarca yaşayabilirken, başkaları daha kısa müddette hayatını kaybedebilir. Kıymetli olan, ferdî durumunuza dayalı olarak sıhhat uzmanınızla konuşmak ve size mahsus bir prognoz ve tedavi planı oluşturmak için iş birliği yapmaktır. Karaciğer metastazı olan hastaların ömür mühleti, birçok faktöre bağlı olarak değişir ve genel bir varsayım yapmak zordur. Kanserin çeşidi, metastaz yayılımı, hastanın genel sıhhat durumu, uygulanan tedaviye cevap ömür müddetini etkileyen en önemli faktörlerdir. Kimi durumlarda, karaciğer metastazı olan hastalar için cerrahi müdahale, radyoterapi yahut kemoterapinin yanı sıra ek tedavi seçenekleri de mevcuttur. Bu seçeneklerin kullanılabilirliği ve aktifliği, hayat müddetini etkileyebilir” formunda konuştu.
CERRAHİ TEDAVİ SÜRECİ
Karaciğer metastazının cerrahi tedavisine de değinen Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın açıklamasının devamında şu sözlere yer verdi: “Karaciğer metastazının cerrahi tedavisi, metastazların mümkün olan en âlâ biçimde çıkarılmasını içerir. Cerrahi müdahale sırasında, metastazlarla birlikte sağlam karaciğer dokusunun korunması değerlidir. Bazen, karaciğerin bir kısmının çıkarılması gerekebilir (bölgesel rezeksiyon) yahut daha geniş bir cerrahi müdahale (lobektomi yahut hepatik rezeksiyon) gerekebilir. Cerrahi öncesi kıymetlendirme basamağında, hastanın genel sıhhat durumu, karaciğer işlevleri ve metastazların yayılımı kıymetlendirilir. Kan testleri, görüntüleme yolları (ultrason, manyetik rezonans görüntüleme, bilgisayarlı tomografi) ve bazen karaciğer biyopsisi kullanılabilir. Cerrahi müdahaleden sonra, hastalar çoklukla hastanede izlenir ve cerrahi bölgedeki güzelleşmeyi takip etmek için tertipli denetimler yapılır.
Bazı durumlarda, cerrahi sonrası kemoterapi yahut radyoterapi üzere ek tedaviler önerilebilir. Cerrahi müdahalenin riskleri ve yan tesirleri ortasında enfeksiyon, kanama, anestezi komplikasyonları, karaciğer işlevlerinde süreksiz yahut kalıcı bozukluklar ve cerrahi yara güzelleşmesi sıkıntıları bulunabilir. Bu riskler, hastanın genel sıhhat durumu ve cerrahiye bağlı olarak değişebilir. Cerrahi müdahale her hastaya uygulanamayabilir. Metastazların yayılımı, karaciğerin genel işlevleri, hastanın genel sıhhat durumu ve başka faktörler dikkate alınarak cerrahiye uygunluk kıymetlendirilir. Cerrahi müdahaleye uygun olmayan hastalar için radyoterapi, kemoterapi, ablasyon yahut embolizasyon üzere alternatif tedavi seçenekleri düşünülebilir.”
