Wang Yi, eski halefi Qin Gang‘ın açıklanamayan bir halde ortadan kaybolmasının akabinde 25 Temmuz 2023’ten itibaren tekrar Çin’in Dışişleri Bakanı oldu. Pekala Wang Yi kimdir? Nerelidir, kaç yaşında? Yine atanması nasıl karşılandı? İşte Wang Yi hakkında merak edilenler…
WANG YI KİMDİR?
Wang Yi, 1953 yılında Pekin’de doğdu. Çocukluğu boyunca Kültür İhtilali devrinde, 1969’dan 1977’ye kadar İç Moğolistan’da yaşadı.
Wang Yi, Aralık 1977’de Pekin’e döndü ve Pekin Milletlerarası Çalışmalar Üniversitesi Asya ve Afrika Lisanları Kısmı’na kaydoldu. Japonca eğitimi aldı ve Şubat 1982’de muvaffakiyetle mezun oldu. Siyasetçi, akıcı bir halde İngilizce ve Japonca biliyor.
Mezuniyetinin akabinde diplomasi mesleğine Dışişleri Bakanlığı Asya Departmanı’nda kayınpederi Qian Jiadong sayesinde başlayan Wang Yi, Eylül 1989’da Japonya’daki Çin Büyükelçiliği’ne gönderildi ve burada beş yıl boyunca vazife yaptı.
Diplomat, daha sonra Çin’e dönerek Dışişleri Bakanlığı Asya Dairesi Lider Yardımcısı oldu ve sonraki yıl Daire Lideri olarak terfi etti. Ayrıyeten, kendisi Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Georgetown Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak da bulundu.
Eylül 2004’te Wang Yi, Çin’in Japonya Büyükelçisi olarak atandı ve Eylül 2007’ye kadar bu misyonda kaldı. Haziran 2008’de Tayvan İşleri Ofisi’nin Yöneticiliğine atandı.
Wang Yi 16 Mart 2013’te, Yang Jiechi’nin yerine Dışişleri Bakanı olarak atandı. Misyonu 2022’ye kadar sürdü.
Siyasetçi, 24 Aralık 2022’de Çin Komünist Partisi 20. Siyasi Ofisi üyeliğine terfi etti ve 30 Aralık 2022’de Dışişleri Bakanı olarak Qin Gang’ın yerini aldı.
1 Ocak 2023’te Wang Yi, Çin Komünist Partisi Dışişleri Merkez Ofisi Yöneticiliğine atanarak Çin Halk Cumhuriyeti’nin en üst seviye dış siyaset yetkilisi oldu.
25 Temmuz 2023’te, Qin Gang’ın misyondan alınmasının akabinde Wang Yi tekrar Dışişleri Bakanı olarak atanarak bu vazifesi iki kere üstlenen birinci kişi oldu.
YENİ ATAMA NASIL KARŞILANDI?
Bazı gözlemciler Wang’ın yine atanmasını çalkantılı bir periyottaki Çin diplomasisini istikrara kavuşturmaya yönelik bir atak olarak görüyor. Araştırmacılara nazaran, Çin’in iktisadı Covid kaynaklı izolasyondan çıkarken bocalıyor ve Çin, ABD ile soğuk bağları çözmeye çalışıyor.
Çin Tahlil Merkezi’nde kıdemli araştırmacı olan Rorry Daniels “Bir dizi değerli milletlerarası toplantı yaklaşırken Xi, yabancı mevkidaşlarının birçoklarıyla alakaları olan birini tercih etti. Belirsizlik devirlerinde Çin bu durumda süreklilik ve öngörülebilirlik istiyor,” dedi.
Dış Bağlantılar Kurulu’nda Çin çalışmaları alanında kıdemli araştırmacı olan Ian Johnson ise şunları ekledi: “Wang Yi daha evvel de dışişleri bakanlığı misyonunda bulundu. Kendisi açıkça Çin dış siyasetinin meselesiz ilerlemesini sağlamak için gemiyi düzeltmek üzere gönderilmiş. Ve bence bunu başaracak zira çok ancak çok yetenekli bir yetkili.”
