GYODER, gayrimenkul kesiminin alt segmentlerini üçer aylık devirler halinde değerlendirdiği, ‘GYODER Gösterge’ Türkiye Gayrimenkul Kesimi 2023 2. Çeyrek Raporu’nu yayınladı.
Yılın ikinci çeyreğinde konut satışları bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 30,5 oranında gerileme kaydederek 282.564 adet oldu. İkinci çeyrekte 87.251 adet konut birinci sefer satılırken, birinci satışların toplam satışlar içerisindeki oranı yüzde 30,9 olarak gerçekleşti. Konut kredilerinin ferdî krediler içindeki hissesi da Haziran 2023’te bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 30,4 azalarak yüzde 20,1 oldu.
GYODER’in Ziraat GYO’nun katkıları ile hazırladığı ‘GYODER Gösterge’ 2023 2. Çeyrek Raporuna nazaran; konut satışları bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine kıyasla yüzde 30,5 düştü ve 282.564 adet oldu. Böylelikle birinci yarıda yüzde 22 azalışla 565.769 adet konut satıldı.
İkinci çeyrekte bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran birinci kez satılan konutlar yüzde 23,47 azalarak 87 bin 251 adet oldu. İkinci el konut satışları da yüzde 33,19 azalarak 195 bin 313 adet olarak gerçekleşti.
İPOTEKLİ KONUT SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ DEVAM EDİYOR
2023 yılı Haziran dataları bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran ipotekli konut satışı yüzde 66,85 üzere rekor bir düşüşle 13 bin 463 adet oldu. İkinci çeyrekte, ipotekli satışlar 62.708 adet, öteki satışlar 219.856 adet oldu. 2023 yılı 2. çeyreğinde toplam konut satışları içerisinde ipotekli konut satışlarının hissesi yüzde 22,2 olarak gerçekleşti. 2022 yılı toplamında bu oran yüzde 18,9 olarak ölçülmüştü. 2022 yılının birinci altı aylık devrinde 170 bin adet ipotekli konut satışı yapılırken bu yılın birebir periyodunda yüzde 28,6’lık bir düşüş ile 121 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
YABANCIYA SATIŞTA HER 5 SATIŞTAN BİRİ RUSLARA
İkinci çeyrekte yabancılara 8.349 adet konut satıldı. Geçen sene birebir periyoda nazaran düşüş yüzde 60 oldu. Birinci yarıda ise yüzde 45,5 azalışla 19 bin 275 konut yabancıya satıldı. 2022’de 13,3 milyon dolar olan memleketler arası direkt yatırım girişi, 2023 yılı ikinci çeyreğinde 1,8 milyon dolar oldu. Geçen yılın birebir çeyreği ile kıyaslandığında yaklaşık yüzde 64,2 düştü. Yabancıların gayrimenkul yatırım girişi ise ikinci çeyrekte yüzde 75,5 azalışla 588 milyon dolar oldu. Bu sene birinci yarıda, geçen yıldan farklı olarak Azerbaycan ve Suudi Arabistan Türkiye’yi tercih eden birinci 10 ülke ortasında yer aldı. Rusya, İran ve Irak ise sırasıyla birinci üçü paylaşmaya devam etti.
KONUT KREDİSİNİN FERDÎ KREDİLERDEKİ HİSSESİ YÜZDE 30 AZALDI
Konut kredisi faiz oranlarındaki artışın devam etmesi ve konut kredisi kullanımına ait düzenlemeler nedeniyle kredi kullanımı azaldı. Konut kredilerinin ferdî krediler içindeki hissesi 2023 Haziran ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 30,4 azalarak yüzde 20,1 oldu. Haziran 2023 itibariyle konut kredisi hacmi 438,5 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Haziran 2022’de yüzde 65,66 olan kamu mevduat bankalarının toplam konut kredisi hacmi içindeki hissesi Haziran 2023’te yüzde 62,86 düzeyine düştü. Haziran 2023 prestiji ile konut kredilerinde aylık faiz oranı yüzde 1,84, yıllık bileşik faiz ise yüzde 24,45 düzeyinde oldu. Bu oran Ocak 2019’dan itibaren en yüksek kıymete ulaştı.
KONUT FİYATLARI ARTIŞ SURATI YAVAŞLADI
Konut satış fiyatları sekiz ay üst üste düşüş kaydederek mayıs ayı prestijiyle yüzde 103,6’ya geriledi. Gerçek artış ise yıllık bazda yüzde 45,9 oldu. Yeni konut fiyatları da benzeri bir tablo çizerek, mayıs ayı prestijiyle yıllık bazda nominal yüzde 102,6, gerçek yüzde 45,1 oranında arttı. Mayıs 2023 prestijiyle Türkiye genelinde konut ünite fiyatları 23.574 TL/m2’ye yükselirken üç büyük vilayetten İstanbul’da konut ünite fiyatları 36.005 TL/m2, İzmir’de 27.089 TL/m2, Ankara’da 17.647 TL/m2 oldu.
GYO ENDEKSİ 2023 İKİNCİ ÇEYREKTE TEKRAR YÜKSELİŞE GEÇTİ
GYO endeksi, 2023 yılının ikinci çeyreğinde BİST 100’e paralel bir biçimde tekrar yükseliş trendine girdi. 2023’ün ikinci çeyreğinde BİST 100 yüzde 16’lık bir getiri sağlarken GYO endeksi de yüzde 12 yükselerek haziran sonu itibariyle 1.834 puana yükseldi. Artış trendinin yılın üçüncü çeyreğinde de devam etmesi beklenirken, 39 adet GYO’nun piyasa pahası ise 211 milyar TL’ye ulaştı.
HAZIR VE 2. EL DEKORASYONLU OFİSLERE İSTEK ARTIYOR
2023’ün birinci çeyreğinde ofis pazarında gerçekleşen kiralama süreçleri 34.589 m2 iken, ikinci çeyrekte 72.603 m2 kaydedildi. Böylelikle yılın birinci yarısında gerçekleşen kiralama süreci toplamı 107.192 m2’ye ulaştı. Yılın birinci yarısında İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon m2 olarak sabit kaldı. Bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 50’den fazla oranda düşüş gösterdi. Genel bölüm görünümüne bakıldığında ise dekorasyonlu ofislere olan talebin artışı dikkat çekiyor. İnşaat maliyetlerinin yükselmesiyle şirketlerin birinci yatırım maliyetlerinin artmış olması hazır ve 2.el dekorasyonlu ofislere olan talebi artırdı. Pandemi devrinde de istek gören hazır ofislerin boşluk oranlarının azaldığı ve bu durumun kiralar üzerinde üst taraflı bir baskı yarattığı görüldü.
