Investing.com – Kripto para ticareti, kripto sanayisinin en temel alanlarından biridir. Kripto sanayisinde faaliyet gösteren birçok projenin ekosistemlerde çeşitli kullanım maksadına sahip mahallî kripto varlıkları bulunur. Bu kripto varlıklar, altcoin piyasasını oluştururken ikincil piyasa olarak isimlendirilen merkezi ve merkezsiz kripto para platformlarında alınıp satılır ve trader’lar, bu yolla faaliyetlerinden kâr elde etmeyi emeller.
Kripto para piyasaları, global finans piyasasında en riskli varlık statüsü olarak kabul edilir. Piyasanın klâsik finans piyasalarına nazaran nispeten daha küçük olması, düzenleyici eksikliklerine bağlı olarak spekülasyon ve manipülasyona karşı daha az dirençli olması ve piyasaların volatilitesi bu bölümde yüksek ölçülerde kâr imkanı tanımasının yanında tıpkı oranda ziyan etme mümkünlüğünü da beraberinde getirir.
Başarılı bir kripto ticareti için yüksek derece teknik ve temel tahlil bilgisine muhtaçlık duyulurken bunun yanında muhakkak bir stratejiye bağlı kalmak, bütçe idaresi ve sağlam bir psikolojiye sahip olmak da son derece kıymetlidir.
Tüm bunlardan evvel ise kripto ticaretinin temellerini bilmek gerekir. Bu bağlamda bugünkü içeriğimizde kripto ticaretinde sık kullanılan tabirleri tanımlayacağız.
Kripto para çifti
Kripto para çifti ya da öbür tabiriyle paritesi, birbiriyle takas edilebilen iki kripto para ünitesini gösterir. Bunun yanında kripto paraların prestiji para üniteleriyle takas fiyatı da bu halde gösterilir. Örnek olarak ETH/BTC çiftinde denklemin birinci kısmı ETH, baz dövizi olarak isimlendirilirken ikinci kısımdaki BTC, ters döviz cinsi olarak isimlendirilir. Buna nazaran ilgili parite 1 ETH’nin ne kadar BTC kıymetine sahip olduğunu gösterir.
Alım satım durumunda ise ETH/BTC çiftindeki yükseliş, ETH’nin BTC karşısında paha yararını gösterirken paritede düşüş ETH’nin yani baz paranın paha kaybını yansıtır.
Alım, satım fiyatı ve makas tabirleri nedir?
Alım fiyatı için çeşitli platformlarda “Bid” terimi kullanılır. Bu teklif fiyatı olarak algılanabilirken kripto para satın almak için ödemeye razı olunan fiyatı tabir eder. Satım fiyatı için ise “Ask” terimi kullanılırken varlığın satılması için kabul edilen fiyat manasına gelir. Ask ve Bid fiyatı ortasındaki fiyat aralığı ise makas olarak tabir edilirken bu, yabancı platformlarda “Spread” terimiyle söz edilir.
Emir defteri
Emir Defteri (Order Book), alım ve satım buyruklarının işlendiği tabloya denir. Tablo, gerçek vakitli olarak güncellenirken trader’ların platforma girdiği emirlerlden oluşurken yüksek hacimli varlıklarda süratli bir akışa sahiptir.
Takas sürecinde bir trader, almak ya da satmak istediği kripto varlığın şartlarını platforma ilettiğinde bu talimat, buyruk defterine yazılır ve şartlar birebir buyruğun aksisini giren öteki bir yatırımcının teklifiyle eşleştiğinde ticaret gerçekleşir. Şayet trader’ın girdiği şartların aykırısı bir buyruk bulunmazsa süreç buyruk defterinde beklemeye alınır.
Alış (long) ve satış (short) pozisyonları
Alış ve satış durumları, kripto vadeli süreçleri için kullanılan tabirlerdir. Buna nazaran alım durumu, uzun (long) durum olarak da isimlendirilirken kripto varlık fiyatında artış beklentisi olan trader’ların, muhakkak parametrelerde kaldıraçlı olarak açtıkları durumlardır.
Satış konumları ise kısa (short) durumlar olarak söz edilirken varlığın fiyatındaki düşüş beklentisiyle kaldıraçlı olarak açılan süreçleri tabir eder.
Alım ve satım duvarı nedir?
Alım ve satım duvarı tabirleri, bir kripto para platformunda muhakkak bir fiyatta yüksek ölçüde buyrukların toplandığı fiyat düzeylerini söz eder. Bu duvarlar, tek bir yatırımcının büyük bir buyruğu olabilirken birçok yatırımcının birebir fiyattan girdiği buyruklarla de oluşabilir.
Buna nazaran alım duvarı (buy wall) görülen bir piyasada kripto varlık fiyatının o noktada düşüşün engellemeye çalışıldığını tabir eder. Belli bir fiyat düzeyinde oluşan alım duvarı, bu fiyat düzeyini aşacak kâfi ölçüde satış olmadıkça kripto varlığın fiyatının düşmesini mahzurlar ve genelde fiyatın tekrar yükselişe geçmesi için teşvik edici bir durum olarak kabul edilir.
Satım duvarı (sell wall) ise tam aykırısı biçimde kripto varlık fiyatının makul bir fiyat düzeyinin üzerine çıkmasını engelleyen bir durumdur. Çünkü bir fiyat düzeyinde yüksek ölçüde bir satım buyruğunun bulunması, tekrar yüksek ölçüde alım gerektirdiği için bu fiyatın aşılarak varlık kıymetinin yükselmesini engelleyen bir durumdur.
Emir türleri
Kripto para platformunda süreç yaparken forex piyasasına benzeri halde buyruk tipleri kullanılır.
Piyasa emri
Piyasa buyruğu, genelikle bir kripto varlığın süratli halde alınıp satılması için kullanılır. Bu buyruk tipinde alınmak istenen varlık ölçüsü girildikten sonra gönderilen buyruk, o anki piyasa fiyatından gerçekleşir.
Limit emirleri
Limit buyrukları, kripto paraların muhakkak bir fiyattan ve belli ölçüde almak için kullanılan alım ve satım emirleridir. Bu buyruk cinsinin avantajı, ekrana bağlı kalmadan belirlenen fiyattan alım ya da satım yapmayı kolaylaştırmasıdır. Başka yandan bu buyruk tiplerinde piyasa yapıcı olarak işlenen fiyat daha ucuz olduğundan piyasa buyruğuna nazaran daha avantajlıdır. Buyruğun gerçekleşmesinin garanti olmaması ise birtakım durumlarda bir dezavantaj olarak görülebilir.
Buy stop ve sell stop
Buy stop, mevcut piyasa fiyatına nazaran daha yüksek bir fiyattan girilen satın alma buyruğudur. Traderlar, direnç olarak varsayım ettiği bir fiyat düzeyinin üzerinde alım yapmak istediğinde bu buyruk cinsini kullanabilir.
Sell stop buyruğu ise fiyatın düşmeye devam edeceği varsayımında bulunan trader’lar tarafından kullanılır. Buna nazaran sell stop buyruğu, mevcut piyasa pahasının altında bir fiyat düzeyinden oluşur ve buy stop şartlarının aksisini yansıtır.
Durdurma buyrukları: stop-loss ve spot-limit
Stop-loss ve stop-limit buyrukları, kripto varlık makul bir fiyat düzeyine ulaştığında varlığın satışı için sürece alınan buyruk cinsidir. Stop-loss buyruğu, mümkün düşüş durumunda ilgili konumun ziyanını sınırlamak ya da belli bir kâr ölçüsünü korumak için kullanılan buyruk tipidir. Stop-limit buyruğu, varlık belirlenen bir fiyat düzeyine ulaştığında sadece belirlenen ikinci fiyattan alınması yahut satılması için verilen buyruk çeşididir.
Buna nazaran stop-loss, yatırımcının ziyan durumunda konumu otomatik olarak sınırlamasını sağlar. Stop-limit buyruğu ise daha spesifik olarak belirlenen fiyat düzeyine nazaran durum kapatmak yahut açmak için kullanılır.
