Dünya piyasalarındaki fiyatlarla altına erişmekte zorlanan kuyum bölümü, kota ve ek vergi kararlarının akabinde maliyetleri karşılayamaz hale geldi. Birçok ülkede altın çıkışı olmadığı için DİR ile de ihracatta zorlanan dal, devayı yurt dışında şirket açmakta buldu.
Kuyum kesimi kırmızı alarm veriyor. Altını dünya standartlarındaki fiyatlarla ülkeye getirmek için gayret harcayan üretici-ihracatçılar, altına kota uygulanması ve ek vergi getirilmesi kararları ile sıkıntı durumda kaldı. Uygulanan kotanın yanı sıra, AB ve STA dışındaki ülkelerden yapılan ithalat için yüzde 20 ek vergi alınıyor.
Sektör temsilcilerinin verdiği bilgilere nazaran, ihracatçıların Dahilde Sürece Rejimi’ne (DİR) tartı verilmesini istediği fakat bunun mümkün olmayacağı belirtiliyor. DİR kapsamında 40 kiloya kadar altını ülkeye getirebilen ihracatçılar, her ülkeden altın getiremiyor. Birçok ülkede altının çıkışı yasak olduğu için üreticiler altına ulaşmakta zorluk yaşadıklarını söylüyor. Bununla birlikte Hariçte Sürece Rejimi’nin de (HİR) tesirinin kalmadığı lisana getiriliyor. HİR kapsamında süreç görmek üzere hammaddelerin evvel ihraç edilmesi, süreç gördükten sonra eser olarak tekrar Türkiye’ye ithal edilmesi sağlanıyor. Lakin altına ulaşmakta zorluk yaşayan dal, altının işlenmesi için yurt dışına çıkarılmasının mümkün olmayacağını, birebir vakitte maliyetin artacağına dikkat çekiyor.
Kota uygulamasının akabinde Mücevher İhracatçıları Birliği Lideri Burak Yakın da, yaptığı açıklamasında ikazda bulunarak mümkün riskleri işaret etmişti. Kararın kesime ziyan vereceğini, 6 bin üreticinin risk altında olduğunu lisana getiren Yakın, karardan vazgeçilmemesi halinde kuyum dalındaki işletmelerin kapanacağını tabir etmişti.
Avrupalı firmalardan ‘birlikte üretelim’ çağrısı
Altın Borsası’na kote firmaların, bulduğu altına daha uygun fiyatla eriştiğini lakin arzın talebi karşılayamaması nedeniyle fiyatların süratle üst çıktığını söyleyen kesim temsilcileri, artan maliyetlerle birlikte üreticilerin karlılıklarının kalmadığını, şirketlerin başta Dubai olmak üzere İsrail ve İtalya üzere ülkelerde şirket açma teşebbüsünde bulunmaya başladığına vurgu yapıyor.
Türk üreticilerin yüklü olarak Dubai’yi tercih etmesinin gerisinde vergi kolaylığı ve döviz bozdurma üzere süreçlerin olmamasının da hissesinin büyük olduğunu kaydeden bölüm temsilcileri, Türkiye’nin üretim kalitesini bilen Avrupalı firmalardan ‘buraya gelin, birlikte üretelim’ daveti aldıklarını da tabir ediyor. Türk firmalarının üretimini öbür ülkelere taşımasının Türkiye’ye girecek dövizin de yurt dışına çıkmasına neden olacağını belirten bölüm temsilcileri, “Dünya ile rekabet eden bir ülkeyiz. Her geçen yıl üretimdeki gücümüz ihracata da yansıdı, ihracat kilogram bedelimiz de arttı. Fakat, alınan son kararlar sonucunda Türkiye’de üretim yapmak imkansız hale geldi. Yurt dışından işlenmemiş altın getirip, işleyerek satmanın hiçbir manası kalmadı. Bunun yerine işlenmiş altın ithal etmek çok daha cazip. Bu kararlardan vazgeçilmeli. Aksi halde üreticilerimiz yurt dışına gidecek, ihracatımız gerilerken ithalatımız da artacak” diyor.
Kuyumcukent’teki yabancılar da gitmeyi düşünüyor
Türkiye’deki üretiminin cezbedici olmaktan çıktığını lisana getiren dal temsilcileri, Kuyumcukent’teki Arap yüklü firmaların ayrılmayı düşündüğünü belirtiyor. Suriyeli, Dubaili, Iraklı, Suudi Arabistanlı, Hintli firmaların üretimi tekrar ülkelerine götürme fikrini taşıdıklarını lakin bekleme evresinde olduklarını kaydeden dal temsilcileri, bu firmalarının Türkiye’de vergi avantajı olduğu için yatırım yaptığını, artan maliyetlerin rekabetçiliği ortadan kaldırması nedeniyle ayrılmayı düşündüklerini söylüyor.
“Kazanan bankalar oluyor”
EKONOMİ gazetesine açıklama yapan Mücevher İhracatçıları Birliği Lideri Burak Yakın, altın ithalatına kota uygulanmasının, kayıt dışı süreçlerin ve kaçakçılığın artmasına yol açacağını söyledi. Altına erişim maliyetinin artmasının ihracatçı firmaların maliyetlerini de artıracağını belirten Yakın, şu bilgileri verdi: “Dolayısıyla global pazarlardaki rekabet gücümüz olumsuz etkileniyor.
