Merkez Bankası’nın son enflasyon raporunda yer alan minimum fiyatla ilgili bir araştırma, her geçen gün daha çok işçinin bu fiyatla çalışır hale geldiğini gösterdi.
2021 yılı Hanehalkı İşgücü Anketi mikro dataları üzerinden hazırlanan çalışmaya nazaran tarım dışı kesimlerde taban fiyat ve altı (yüzde10) fiyatla çalışanların oranı yüzde 43.1 hesaplandı. Bu oranın 2017-2019 ortalaması 2021’de yüzde 42.8 olarak açıklanmıştı. Ayrıyeten 2022 ve 2023’te bu oranın daha da arttığı iddia ediliyor.
Yine, 2021 yılı bilgilerine nazaran alt bölümler açısından oranlara baktığımızda genel endüstride yüzde 50.4, giyside yüzde 70.5, besinde yüzde 67.1, turizmde (konaklama-yiyecek) yüzde 73, inşaatta yüzde 71.4’lük pahalar görüyoruz. Finanstaki oran ise yüzde 13.3. DİSK-AR’ın “Asgari Fiyat Gerçeği 2023” raporunda 2012’de Avrupa’da Türkiye’den düşük minimum fiyata sahip 12 ülke varken bu sayının 2022’de 2’ye düştüğü yer almıştı.
(Arzu Çerkezoğlu)
‘YOKSULLUKTA EŞİTLEDİLER’
DİSK Genel Lideri Arzu Çerkezoğlu, minimum fiyatın ortalama fiyat haline geldiğini vurgulayarak “Bu AKP iktidarının ucuz emek siyasetlerinin sonucudur. Çalışanı yoksullukta eşitleyen bir siyaset izliyorlar” dedi.
Çerkezoğlu şöyle devam etti: “Bir ülkede sendikalaşma oranı ne kadar düşük, toplusözleşme kapsamı ne kadar azsa orada taban fiyata çalışanların sayısı artar. Zira sendikanın olduğu yerde minimum fiyat olmaz.”
Çerkezoğlu ayrıyeten 2021’den 2023’e çalışanlara verilen fiyatın toplam üretim maliyetindeki oranının yüzde 13’ten yüzde 10.5’e düştüğünü belirtti.
(Seyfettin Gürsel)
‘DURUM MANTIK DIŞI’
BETAM Yöneticisi Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ise şu formda konuştu:
“Son iki yılda yüksek enflasyon ortamında asgariye yapılan yüksek artırımlar Türkiye işgücü piyasasını mantıklı olmayan bir pozisyona getirdi. Olağanda taban fiyat ortanca (medyan) fiyatın yüzde 40-50 altında olur. Zira en düşük vasıflı emeğin satın alma gücünü korumak içindir. Türkiye’de bu oran yüzde 55-60’tı. Bugün yüzde 80-90. Zira TÜFE’nin üzerinde yapılan taban fiyat artışları, bunun üzerindeki fiyatlarda birebir oranda yansıtılmadı. Bu fiyatlar çoğunlukla gerçek bedel kaybına uğradı. Dahası taban ücre talim edenlerin sayısı da arttı. Bu orta vadede vasıflı eğitim almayı caydıracak bir durum.”
