Fed’in faiz artışlarının yarattığı resesyon telaşları ve Çin’in talebinin COVID-19 kısıtlamaları sonrasında beklendiği kadar süratli toparlanmaması, endüstriyel metal fiyatlarını baskı altında tutuyor. ABD’de borç tavanın krizinin yarattığı tasalar de metalleri yeni haftada olumsuz etkiliyor.
LME (Londra Metal Borsası) ana metal endeksi, 2022’de tepeye ulaştığından beri yüzde 30’un üzerinde geri çekilmiş durumda.
Bu düşüş, LME’de süreç gören ana metallerin genel bedelinde kıymetli bir düşüşe işaret ediyor. Baz metaller, çeşitli sanayilerde yaygın olarak kullanılan ve çoklukla global ekonomik sıhhatin göstergeleri olarak görülen bakır, alüminyum, çinko, kurşun, nikel ve kalay üzere emtiaları içeriyor.
LME Endeksi, 2022 yılının Mart ayında ulaştığı 5.500 düzeyinden 3.700’e geri çekildi. Endeksteki metallerin ortalama kıymeti son 1 ay içinde yüzde 7’den fazla düştü.
En büyük düşüş nikelde yaşandı
Düşüşte en büyük hisse nikel ve çinkonun. Nikel son 1 ayda yüzde 15 gerileyerek ton başına 21.171 dolara, çinko yüzde 10,5 düşüşle 2.470 dolara indi. Kalay fiyatları yüzde 7,5 düşüşle 25 bin dolara geri geldi.
Alüminyumun tonu yüzde 5 üzere bir düşüşle 2.300 doların altına indi.
Kurşun fiyatı 3,6 kayıpla 2.100 dolara düştü. Bakırın tonu da yüzde 6,5 gerileyerek ton 8.250 dolar bandında hareket ediyor.
LME metal endeksinde düşüş, global iktisatta potansiyel bir yavaşlama yahut gerileme beklentilerine işaret ediyor. Arz ve talep dinamiklerindeki değişiklikler, global ekonomik şartlar, jeopolitik tansiyonlar ve piyasa hassaslığı üzere çeşitli faktörler de fiyatların seyrini etkiliyor.
Ticaret uyuşmazlıkları, hükümet siyasetlerindeki değişiklikler, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve üretim yahut lojistik problemler üzere faktörler de baz metal fiyatlarını etkileyebiliyor.
Yatırımcılar ve piyasa iştirakçileri, ana metal piyasasının genel sıhhati hakkında bilgi sağladığı ve inşaat, otomotiv, elektronik ve imalat dahil olmak üzere bu emtialara bağımlı bölümler üzerinde tesirleri olabileceği için LME ana metal endeksini yakından takip ediyor.
Nikel gelecek yıl 20.000 doların altına inebilir
Nikel fiyatlarında yaşanan gerileme, arzın artmasıyla sürecek üzere görünüyor.
CICC temel gereçler ve mühendislik araştırmaları lideri Chen Yan, 2021’de global arzın yüzde 38’ini oluşturan Endonezya’nın nikel kapasitesini 2021 ile 2025 ortasında dört katına çıkararak 1,2 milyon tona çıkaracağını söyledi.
Şanghay merkezli bir analist olan Ellie Wang‘a nazaran üretim artışı, talebin üzerine çıkarken Londra’da nikel kontratının bu yılki düşüşün akabinde 2024’te ton başına 20.000 doların altına inmesi beklenen.
Shanghai Metals Market’e (SMM) nazaran global olarak rafine nikel üretimi, 2022’de 83.400 tondan 2025’e kadar 99.800 tona çıkacak.
Alüminyum talebinde gerileme sürüyor
Geçtiğimiz hafta yapılan bir konferansta, alüminyum talebinin Avrupa’da ve en büyük tüketici Çin’de, son haftalarda yavaşlayan global iktisat nedeniyle gerilediği ve fiyatların daha fazla aşağı istikametli olma riskini artırdığı bildirildi.
Nakliye, inşaat ve paketlemede kullanılan metalin fiyatı, geçen hafta 31 Ekim’den bu yana en düşük düzeyini gördü. Danışmanlık CRU analisti Ross Strachan, “Avrupa’daki son seyahatlerimden, bilhassa inşaat bölümünde talebin çok zayıf olduğu açıkça görülüyor.” dedi.
Londra’daki CRU Dünya Alüminyum Konferansında Concord Resources araştırma yöneticisi Duncan Hobbs, global alüminyum üretiminin bu yıl yüzde 2 artmasının beklendiğini fakat talebin sadece yüzde 1,5 artarak piyasayı fazla ve baskıcı fiyatlarda bırakacağını söyledi.
En büyük tartı alüminyumda
Londra Metal Borsası Endeksi 6 metalden oluşuyor ve yük dağılımı şu formda: Alüminyum (%42,8), bakır (%31,2), çinko (%14,8), kurşun (%8,2), nikel (%2) ve kalay (%1).
Altı metalin tartıları, global üretim hacimleri ve evvelki beş yıllık periyot boyunca ortalama ticari likiditelerine nazaran hesaplanıyor. Endeks pahası, üç aylık fiyatların toplamının karşılık gelen tartılarla çarpımı ve bir sabitle çarpılmasıyla hesaplanır.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.
