Türkiye’de ve dünyada giderek artan sigara kullanımı ve obezite, mevte neden olan önlenebilir hastalıklar ortasında birinci 2’de yer alıyor. Obezite ve tedavi yollarına dikkat çeken Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Gökhan Ateş, küresel bir sıhhat sorunu haline gelen obezite hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
OBEZİTENİN DERECELERİ
Obezitenin derecelerinin beden kitle indeksi ile tanımlandığına değinen Op. Dr. Gökhan Ateş, “Morbid obezite son 100 yılda epidemik sorun haline gelmiş olup, vefata neden olan önlenebilir hastalıklar ortasında sigaradan sonra ikinci sıradadır. Obezitenin dereceleri beden kitle indeksi ile tanımlanır. Hastalar zayıf, olağan kilo, fazla kilolu, obez, morbid obez ve üstün obez olarak sınıflandırılırlar. Obezitenin metabolik tesirleri beden kitle indeksinin artmasıyla ‘Metabolik Sendrom’ olarak tanımlanan birtakım bozukluklar daha sık görülürken bu durumda kardiovasküler hastalık riski üç kat artar. Obezitenin metabolik tesirlerine bağlı olarak birçok yandaş hastalık ortaya çıkar” diye konuştu.
OBEZİTENİN TEDAVİSİ
Obezite tedavisi hakkında bilgi veren Ateş, “Obezitenin cerrahi tedavisi bariatrik cerrahi olarak isimlendirilir. Bariatrik cerrahi ile uzun müddetli kalıcı kilo kaybı sağlanmakta, obezitenin metabolik tesirleri azaltılarak birçok yandaş hastalık önlenmekte ve sağ kalım artırılmaktadır. Sürdürülebilir kilo kaybı sırf bariatrik cerrahi ile sağlanır. Bariatrik cerrahi fazla kilolarda yüzde 50’den fazla azalma sağlar. Morbid obezite tedavisinde cerrahi, multidisipliner yaklaşımın bir ayağını oluşturur. Motivasyonu âlâ, multidisipliner değerlendirmelere katılan eğitimli ve medikal tedavinin başarısız olduğu hastalarda cerrahi tedavinin sonuçları daha yeterlidir. Unsur bağımlılığı cerrahi için kesinlikle yasaktır. Cerrahi uygulanacak hastalar; beklenen fayda, cerrahinin risk ve uzun müddetli sonuçları, ömür uzunluğu beslenme danışmanlığı ve biyokimyasal takibin gerekeceği konusunda açıkça bilgilendirilmedir” biçiminde konuştu.
Bariatrik cerrahi ile metabolik hastalıkların da tedavi edilebileceğinin altını çizen Op. Dr. Ateş, “Bariatrik cerahi için gerekli kuralları ABD Ulusal Sıhhat Enstitüsü’nün (NIH) 1991 yılındaki konsensus kararlarında belirlenmiştir. Bariatrik cerrahi sayesinde obezite ile birlikte metabolik hastalıklar da tedavi edilmiş olur. Bariatrik cerrahi süreçlerinin tesir sistemleri emilim ve mide rezeksiyonunun karmaşık etkileşimlerinin yanında açlık ve tokluğu etkileyen hormonal ve nöral sinyaller sonucuna bağlı ortaya çıkar. Hastaların yüzde 78’inde tam diyabet uygunlaşması gözlenmiştir. Bariatrik cerrahi sonrası hastaların yüzde 70’inde lipid profili düzelmektedir. Bariatrik cerrahi süreçlerindeki mevt oranları laparoskopik kolesistektomi üzere küçük karın içi ameliyatlarınınki ile eşit orandadır” dedi.
AMELİYAT SONRASI SÜREÇ
Ameliyat sonrası süreçten bahseden Op. Dr. Ateş, “Ameliyat sonrası sıvı takviyesi ve kâfi idrar çıkartılması çok kıymetlidir. Ameliyat sonrası 3. hafta, 3. ay, 6. ay ve 1. yıldaki takiplerde sonuçlar ve beslenme yetersizliği üzerine odaklanmalıdır. Bu hastalar ameliyattan sonra 1 yıl içinde fazla kilolarının yüzde 60-80’ini kaybederler. Buna bağlı olarak ölümcül kilolu hastalıklarda da bariz düzgünleşme görülür. Gastrik Bypass bilhassa tip 2 diyabet ve gastro-özofageal reflü hastalığı semptomlarının düzetilmesinde sleeve gastrektomiye nazaran daha tesirlidir. Sleeve Gastrektomi (Vertikal Gastrektomi) Harika obez ve mide ameliyatının riskli olduğu hastalarda sadece Sleeve Gastrektomi ile erken devirde kâfi oranda kilo verilir. Bu usul yüksek riskli ve uzun müddetli prosedürleri tolere edemeyecek hastalarda risk azaltıcı bir sistem olarak pratik uygulamaya girmiştir” diye konuştu.
Uzun müddetli kalıcı kilo kaybı sağlaması, morbidite ve mortalitesinin kabul edilebilir olması nedeniyle gastrik bypass’ın morbid obezitenin cerrahi tedavisinde altın standart olarak gösterildiğini lisana getiren Op. Dr. Ateş, “Bu hastalar ameliyattan sonra 1 yıl içinde fazla kilolarına bağlı olarak ölümcül derecede kilolu hastalıklarda da bariz düzgünleşme yüzde 15 oranındadır. Bilhassa tip 2 Diyabet ve gastro-özofageal reklü düzetilmesinde daha tesirlidir. Ameliyat sonrası diyabetlilerin yüzde 92’si ve uyku apnelilerin yüzde 90’ı tam düzelirken astımlıların yüzde 80’i ilaç dozunu azaltır” formunda konuştu.
METABOLİK BOZUKLUK VE HİPERTANSİYONDA DÜZELME
Bariatrik cerrahi sonrası tip 2 diyabet ve dislipidemi üzere metabolik bozukluklar ve hipertansiyonda düzelme olduğunun altını çizen Op. Dr. Ateş açıklamasını şöyle tamamladı:
“Morbid obez hastalarında uzun vadeli kilo vermede bariatrik cerrahinin en tesirli metot olduğu kabul edilmektedir. Bariatrik cerrahi; tip 2 diyabet ve dislipidemi üzere metabolik bozukluklar ve hipertansiyonda düzelme sağlar. Bu olumlu tesirler kilo kaybının yanında endokrin değişiklikler sonucu ortaya çıkar. Sonuç olarak da hastalarda mevt oranı azalır.”
