Geçen haftanın başında borç limitinin artırılmasına dair olumlu haber akışına rağmen tesirinin sonlu kalması ve birinci başta Fed üyelerinin şahin açıklamalarıyla global piyasalar istikamet arayışına girmişti.
Ancak daha sonra ABD’de hem borç limiti krizi hem de Fed’e ait kaygıların yatışması piyasalarda risk iştahını artırdı.
ABD Senatosu, borç limitinin artırılarak ülkenin temerrüde düşmesini önleyecek yasa tasarısını onaylarken, limitin 1 Ocak 2025’e kadar askıya alınmasını öngören tasarı, yasalaşması için ABD Lideri Joe Biden’ın imzasına sunulacak.
Ülkede para siyasetine ait beklentiler de hafta başına nazaran değerli oranda değişim gösterirken, kelam konusu gelişmede Fed üyelerinin kelamla yönlendirmeleri tesirli oldu.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in 14 Haziran’daki toplantıda yüzde 72 ihtimalle siyaset faizinde değişikliğe gitmeyeceği, yüzde 28 ihtimalle de 25 baz puanlık faiz artışına gideceği kestirim edilirken, piyasalarda gözler gelecek hafta ağır data gündemine çevrildi.
Söz konusu gelişmeler sonrasında ABD’de 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 2,9 azalışla 3,6950 düzeyinden tamamladı.
Emtia fiyatlarında da genel olarak olumlu bir seyir izlendi. Haftayı altının onsu yüzde 0,2 artışla 1.949,7 dolardan, bakırın libresi yüzde 1,6 yükselişle 3,72 dolardan, Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 1 azalışla 76,4 dolardan tamamladı. Bu ayki toplantıda faiz artırımına gidileceğine yönelik fiyatlamaların gerilemesiyle altının ons fiyatı dayanak buldu.
Analistler, bakır fiyatlarının resesyon kaygılarının hafiflemesinden takviye bulduğunu söyledi.
ABD ve Çin’e yönelik talep göstergelerindeki belirsizlikler ise Brent petrol fiyatlarını baskıladı.
FED ÜYELERİNİN TONU YUMUŞADI
ABD’de hisse piyasaları geçen hafta borç limitine ait haber akışı ve Fed üyelerinin açıklamalarının yumuşamasıyla müspet bir seyir izledi.
Hafta ortasında Fed yetkililerinden şahin açıklamalar gelse de banka üyelerinin daha sonraki açıklamaları kaygıları yatıştırdı.
Richmond Fed Lideri Thomas Barkin, dün yaptığı açıklamada, enflasyonun düştüğüne ikna olmak için talebin soğuduğuna dair işaretler aradığını belirtirken, enflasyonun birçok kişinin umduğundan daha inatçı olacağını söyledi.
Philadelphia Fed Lideri Patrick Harker ise Fed’in yaklaşan haziran toplantısında faiz artırımına gitmemesi gerektiğini belirtti. Faiz artırımında bir toplantının atlanabileceğini düşündüğünü aktaran Harker, gelecek bilgilerin fikrini değiştirebileceğini kaydetti.
Fed İdare Konseyi Üyesi Philip Jefferson da Fed’in bir toplantıda faiz oranını sabit tutma kararının para siyaseti sıkılaşmasını sonlandırdığı manasına gelmemesi gerektiğini belirtti.
St. Louis Fed Lideri James Bullard ise faiz artışlarından sonra para siyasetinin daha yeterli durumda olduğunu belirtti.
Ülkede açıklanan datalar de karışık sinyaller vermeye devam etti. S&P Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, martta aylık bazda mevsim tesirinden arındırılmış olarak yüzde 0,4 yükseldi.
ABD’nin 20 kentindeki konut fiyatlarına ait endeks, aylık bazda mevsim tesirlerinden arındırılmış olarak yüzde 0,5 arttı, yıllık bazda ise yüzde 1,1 ile Mayıs 2012’den bu yana birinci düşüşünü kaydetti.
Öte yandan, ülkede açıklanan makroekonomik datalara nazaran iş gücü piyasası sıcak kalmaya devam ederken, JOLTS Açık İş Sayısı, nisanda 10 milyon 103 bin ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Buna rağmen, Fed’in “Bej Kitap” raporunda ülkede ekonomik faaliyetin nisan ayı ve mayıs başında “çok az” değişim gösterdiği, gelecekteki büyüme beklentilerinin ise biraz kötüleştiği bildirildi.
ABD’de özel kesim istihdamı, mayısta 278 bin kişi artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşirken, kelam konusu periyotta yıllık fiyat artışı yüzde 6,7’den 6,5’e geriledi.
Analistler, Fed’in enflasyon konusunda fiyat artışlarını yakından izlediğini hatırlatarak, bu alandaki gerilemenin Banka’nın siyaset alanını rahatlatmış olabileceğini söyledi.
ABD’de tarım dışı istihdam mayısta 339 bin bin ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı yüzde 3,7’ye çıktı. Ortalama saatlik çıkar ise aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 4,3 artarak piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Ortalama saatlik çıkarlar nisanda aylık yüzde 0,5, yıllık yüzde 4,4 artmıştı.
Analistler, ülkede açıklanan tarım dışı istihdam datalarının beklentileri aşmasına rağmen işsizlik oranındaki yükseliş ve ortalama saatlik çıkarlardaki yükselişin yavaşlamasından ötürü faizlerin değişmeyeceğine ait öngörülerin hala yüksek düzeyde olduğunu tabir etti.
Ancak milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, ABD’de borç limiti krizinin aşılmasına karşın son yaşanan tansiyonu tırmandırma siyasetinin sonuçları ile orta vadeli mali ve borç gidişatına ait görünüm dikkate alınarak ülkenin kredi notunun negatif izlemede olmaya devam ettiğini bildirdi.
Bu gelişmelerle, geçen hafta New York borsasında, S&P 500 yüzde 1,83 ve Nasdaq endeksi yüzde 2,04, Dow Jones endeksi yüzde 2,02 paha kazandı.
5 Haziran ile başlayan haftada pazartesi günü fabrika siparişleri, güçlü mal siparişleri, hizmet bölümü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ve ISM hizmet bölümü PMI, çarşamba dış ticaret istikrarı, perşembe haftalık işsizlik müracaatları ve toptan stoklar takip edilecek.
AVRUPA’DA ENFLASYON BASKILAR AZALDI
Avrupa borsalarında geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, enflasyonist baskıların azalmasıyla Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyelerinin şahin tonlarında da yumuşama görüldü.
Almanya’da nisanda yüzde 7,2 olan yıllık enflasyon, mayısta yüzde 6,1’ye inerek beklentilerden fazla geriledi.
Euro Bölgesi’nde nisanda yüzde 7 olan yıllık enflasyon, mayısta yüzde 6,1 oldu.
Benzer halde Fransa’da da enflasyon, güç, besin ve hizmet fiyatlarında artışların azalması hasebiyle 1 yılın en düşük düzeyi olan yüzde 5,1’e indi.
ECB üyesi Olli Rehn, ECB’nin çekirdek enflasyonda istenilen yavaşlama gerçekleşmeden bankanın faiz indirimini düşünmeyeceğini tabir etmesine rağmen ECB Lideri Christine Lagarde, çekirdek enflasyonun tepeyi gördüğüne ait net bir delil olmadığını belirterek faiz artışlarının devam edeceğine işaret etti.
Faiz artışlarının enflasyonda düşüş eğilimini başlattığını ve bundan sonraki faiz artışlarında daha yavaş hareket etmeleri gerektiğini de vurgulayan Lagarde, “15 Haziran’daki toplantımızda yeni projeksiyonlarımızı oluşturacağız ve bu bize sıkılaşma siyasetimiz için aktüel resmi sunacak.” sözlerini kullandı.
ECB üyesi Fabio Panetta ise dün bir gazeteye verdiği demeçte, en son faiz oranının şu anki düzeylerden uzak olmadığını bildirdi.
Geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,26, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,66 paha kaybederken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,42 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,32 bedel kazandı.
Gelecek hafta pazartesi günü ECB Lideri Lagarde’ın konuşması, bölge genelinde hizmet dalı PMI, salı Almanya’da fabrika siparişleri, Euro Bölgesi’nde perakende satışlar, çarşamba Almanya’da sanayi üretimi, perşembe Euro Bölgesi’nde büyüme takip edilecek.
ASYA’DA TELAŞLAR GERİDE KALDI
Asya tarafında ise geçen hafta birinci başta açıklanan makroekonomik dataların ekonomilere yönelik telaşları tetiklediği görüldü.
Çin’de açıklanan datalara nazaran, imalat sanayi PMI 48,8’e inerek imalat endüstrinde daralmanın hızlandığına işaret ederken, hizmet bölümü PMI da 54,5’e düştü.
Japonya’da sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 0,3 azalarak beklentilerin epeyce altında kalırken, yıllık bazda yüzde 5 artan perakende satışlar da öngörüleri karşılayamadı.
Japonya’da işsizlik oranı ise yüzde 2,6’ya geriledi. Öte yandan Japonya Merkez Bankası (BoJ) Lideri Ueda Kazuo, gerektiği sürece genişleyici para siyasetlerine devam edeceklerini söyledi.
Kazuo, enflasyonun Banka’nın maksadına ulaşmasının vakit alacağını söyledi.
Fed’in 14 Haziran’da faiz artışına gitmeyebileceğine yönelik beklentilerin güçlenmesi ise bölgede risk iştahını artırdı.
Analistler, bilhassa teknoloji ağır Hong Kong borsasının Fed’in para siyasetine yönelik belirsizliklerin bir müddettir öne çıkmasıyla nisan ayının ortalarından bu yana negatif seyrettiğini hatırlatarak, faiz oranlarına hassas teknoloji şirketlerinin Fed’in bu ayki toplantıda pas geçebileceği ihtimalinden dayanak aldığını söyledi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,97, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,55, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,08 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,66 yükseldi.
5 Haziran ile başlayan haftanın bilgi takviminde pazartesi Çin’de Caixin hizmet kesimi PMI, çarşamba Çin’de dış ticaret istikrarı, Cuma Çin’de enflasyon bilgileri takip edilecek.
YURT İÇİNDE GÖZLER ENFLASYONDA
Yurt içinde geçen hafta BIST 100 endeksi yüzde 11,66 yükselişle 5.114,97 puandan tamamlarken, yurt içinde gözler pazartesi açıklanacak enflasyon ve cuma günü açıklanacak sanayi üretimi bilgilerine çevrildi
Geçen hafta yurt içinde açıklanan bilgilere nazaran, Türkiye iktisadı, yılın birinci çeyreğinde yüzde 4 büyüdü. 11 çeyrek üst üste büyüme kaydeden Türkiye iktisadı, böylelikle Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri içinde en yüksek oranda büyüyen ikinci, G20’de de üçüncü ülke olmayı başardı.
Dolar/TL ise haftayı bir evvelki haftalık kapanışın yüzde 4,9 üzerinde 20,9610 düzeyinden tamamladı.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 5.150 ve 5.200 düzeylerinin direnç, 5.000 puanın dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 0,07 artmasını bekliyor.
Ekonomistlerin mayıs ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 0,07) nazaran bir evvelki ay yüzde 43,68 olan yıllık enflasyonun yüzde 39,62’ye ineceği hesaplanıyor.
Gelecek hafta yurt içinde salı TÜFE bazlı gerçek efektif döviz kuru, çarşamba Hazine nakit istikrarı takip edilecek.
