Değerli metal piyasalarında altın ve gümüş, yükseliş için ABD iktisadından gelecek zayıf sinyallere gereksinim duyuyor.
Zira ABD’de iktisadın güç kaybetmesi, Fed’in faiz artışlarını durdurmasına yer hazırlıyor.
Gri metallerden oluşan ve endüstriyel kullanımı daha ağır olan platin kümesi metaller (PGM) ise ralli için Çin’den gelen haberlere bakıyor. Yılın birinci yarısında çabucak hepsi kayıp yaşayan PGM’ler, bu nedenle karmaşık bir devirden geçiyor.
Platin, paladyum ve rodyum bu yılın birinci yarısında “Kaybedenler Kulübü” kurdu. Güçlü dolar ve yüksek tahvil faizleri, düşük ekonomik performans ve enflasyonist baskının tetiklediği zayıf talep, bu emtia kümesine satış getirdi.
Bu yılın birinci yarısında platin fiyatı yüzde 17 düşüp 1.000 doların altında takılıp kaldı. Paladyum, neredeyse iki kat daha fazla düşerek ons başına 1.250 dolara kadar indi. Bu iki metalin paha kaybında, elektrikli araç kullanımındaki artışın, içten yanmalı motorlardan gelen talebi azaltması tesirli oldu.
Rodyum, 4.450 dolara düşerek son 4 yılın en düşük düzeyine geriledi.
Rodyum ve paladyum fiyatları, 2022’de fiyatları rekor düzeylere çıkaran arz istikametli bozulmanın akabinde volatil.
Güney Afrika ve Rusya’nın üretimi takip ediliyor
Genel olarak PGM fiyatlarının yılın ikinci yarısında istikrar arayışlarını sürdürmesi bekleniyor.
PGM’lerin en büyük üreticisi Güney Afrika’da güç krizinden kaynaklanan arz kısıntıları, fiyatların istikrara kavuşması için dayanak faktörü. Fakat ülkenin güç tedarik şirketi Eskom’un, güç üretim kapasitesi Haziran ayında güzelleşti ve madenler üzerindeki olumsuz tesiri azaldı. Arz tarafındaki belirsizlik paladyum, platin ve rodyumu daha az destekleyecek üzere görünüyor.
Üretim tarafında Rus arzının azalması ise paladyum için kısa ve orta vadede itiş gücü sağlayabilir. Global paladyum, arzın yüzde 39’u ve platinin yüzde 11’i Rusya kaynaklı. Rus Nornickel’in büyük izabe tesis bakımına başlayacağı 2023 sonlarında, potansiyel bir arz sıkışıklığı fiyatı destekleyebilir.
Platinde talep görünümü daha olumlu
Dünya platin pazarında üretim beklentileri dikkate alınarak hazırlanan yeni bir rapor, 2024-2027 periyodunda piyasa açığını derinleşeceğine işaret ediyor.
Bu da platin fiyatlarının orta vadede üst taraflı daha fazla takviye bulacağı manasına geliyor. Genel olarak PGM fiyatlarının yılın ikinci yarısında istikrar arayışlarını sürdürmesi bekleniyor.
Altın fiyatının yarısından daha az olan platin, uzun vadeli yükseliş eğilimi gösteren talep görünümü sayesinde düzgün bir bedel üzere görünüyor.
Paladyum spekülatörleri, 2023 yılının birinci yarısında rekor kısa durumlar oluşturdu ve nispeten küçük bir fiyat toparlanması, kısa durumlar kapanmasıyla yükseliş meydana getirebilir.
Rodyum fiyatı şu anda tepesinden yüzde 86 düştü ve çok satılmış görünüyor. Tekrar de resesyon çanlarının çaldığı bir ortamda rodyum fiyatında daha fazla gerileme olması, uzmanlara nazaran şaşırtan olmayacak.
ABD ve Çin’de hafif araç üretiminin azalması, metal talebini vuruyor
Çin’in de sanayi ve gayrimenkul bölümünde sakinlik yaşaması, ekonomik büyümesini engelledi.
İmalat sektörü, geçen ay daraldı ve Şubat ayından bu yana yavaşlıyor. Bu da sanayi kesiminin ne kadar sağlam olduğunu sorgulatıyor. Baz tesirleri nedeniyle yılın ikinci çeyreğinde ölçülü bir güzelleşme beklense de kalıcı güçlenme sinyalleri alınamıyor.
Çin’de platin için endüstriyel talep büyümesinin, 2018- 2022’deki yıllık ortalama yüzde 14 büyümeye kıyasla bu yıl sadece yüzde 3,5 büyüyeceği varsayım ediliyor.
Öte taraftan yılsonuna kadar ABD’nin resesyona gireceği senaryoları yazılıyor. Bu da ülkede PGM’lerin ağır olarak kullanıldığı hafif araç satışlarının düşmesine neden olabilir.
Beklenenden daha derin bir sakinlik yaşanması, hafif araç üretiminin 2024’te daha da yavaşlayıp paladyum ve rodyum pazarının fazla vermesine yol açması muhtemel.
Küresel paladyum talebinin yüzde 35’ini oluşturan Avrupa ve Kuzey Amerika’da ekonomik faaliyetlerin senkronize bir formda yavaşlaması, paladyum ve rodyum için olumsuz hava yaratıyor.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.
