Eğitim-Sen Aydın Şubesi üyesi, 21 yıllık öğretmen Tuna Ölger tarafından yapılan “Türkiye Geneli Fen Liseleri Boş Kontenjan Bilgileri” raporu, en yüksek muvaffakiyet dilimiyle öğrenci alan fen liselerinin fiziki ve toplumsal imkânlarının nasıl desteklenmediğini, bu okulların devlet eliyle Anadolu imam hatip liseleri ile “yarış”a sokulduğunu, iki okul cinsinin fiziki şartları ortasında çok önemli bir uçurum meydana geldiğini ortaya çıkardı.
Bir “amaç” uğruna eğitim sistemi içerisinde ayrımcı tavır sergilendiğini vurgulayan Ölger, “Görev yaptığım Aydın ili başta olmak üzere, herkesin ismini bilebileceği birtakım fen liselerindeki boş kontenjan sayılarının dikkatimi çekmesiyle bu çalışmaya başladım ve dehşet verici istatistiklerle karşılaştım” dedi.
İYİ OKULLARDA DURUM
Raporda yüzde 1’lik dilimde yer alan okulların, Türkiye’nin “fen alanı”ndaki en bilinen okullarından kimileri olduğuna, bu okullara girmeye çalışan öğrencilerin yıllarca hazırlandıklarına dikkat çeken Ölger, çalışmasını şöyle anlattı:
“Bir öğretmen olarak bu çalışmayı yapmamın en büyük nedeni hayallerine kavuşan kimi öğrencilerin yaşadığı mutluluğun sonrasında bir hayal kırıklığına dönüştüğünü düşünmem oldu.
Zihnimde cevabını veremediğim-verebildiğim onca soruyla hâlâ başbaşayım. En can alıcı soruyla başlamak istiyorum: Ağzıyla kuş tutup, 2022 yılında İstanbul Kadıköy Atatürk Fen Lises’ine en yüksek puanı 500, en düşük puanı 488,2011 olan 120 öğrenci yerleşmişti. Pekala bu türlü bir okulu kazandığı halde hazırlık snıfında bulunan 15 öğrenci neden okuldan nakil isteyip ayrılmıştır? Ayrıyeten, 10. sınıfta tahsil gören 15 öğrenci neden okuldan ayrılmıştır? Ayrıyeten, 11. sınıfta tahsil gören 44 öğrenci neden okuldan ayrılmıştır? Ayrıyeten, 12. sınıfta tahsil gören 28 öğrenci neden okuldan ayrılmıştır? Bu sorulara karşılık bulmak, ülkedeki bütün düğümleri, hatta kördüğümleri çözebilir? Nisan 2023 prestijiyle İstanbul Kadıköy Atatürk Fen Lises’inde toplamda 102 kişilik boş kontenjan mevcut. Bir öteki örnek İstanbul Çapa Fen Lisesi. 2022 yılında en yüksek yüzde 0.04, en düşük yüzde 0.29’luk muvaffakiyet yüzdesiyle öğrenci alan bir okulun nasıl olur da 9. sınıfında 18 kişilik; 10. sınıfında 19, 11. sınıfında 26 ve son sınıfında 41 kişilik boş kontenjan olabilir? Bir öbür örnek Bursa Nilüfer Tofaş Fen Lisesi. 2022 yılında en yüksek yüzde 0.01, en düşük yüzde 0.32’lik başarı yüzdesiyle öğrenci alan bir okulun nasıl olur da 9. sınıfında 13, 10. sınıfında 11, 11. sınıfında 22 ve son sınıfında 17 kişilik boş kontenjan olabilir?”
PROJE OKUL BİLMECESİ
Rapora nazaran, toplam 343 Fen lisesinin 151’i birinci yüzde 5’lik muvaffakiyet diliminde yer alırken; 742 Anadolu imam hatip lisesinin (fen ve toplumsal bilimler programı uygulayan) sırf 14’ü birinci yüzde 5’lik dilimde bulunuyor.
YÜZDELİK DİLİMLER
Anadolu imam hatip liselerinin 692 adedinin yüzde 10’luk muvaffakiyet diliminden daha yüksek bir yüzdeden öğrenci alamadığını, 268 okulun muvaffakiyet yüzdeliğinin yüzde 50’nin altında olduğunu, yüzde 90 ile yüzde 99.99 yüzdelik muvaffakiyet diliminden öğrenci alan okul sayısının 78 olduğuna dikkat çeken Ölger, şöyle devam etti:
“Bu 78 okula yerleşen öğrencilerin okuma yazma ve temel matematiksel süreç hünerlerinde sorun yaşadığına eminim. Buna rağmen bu okulların ‘fen ve toplumsal bilimler Proje Okulu’ olması sahiden trajikomik bir durum. Buradaki emel, ‘Fen ve Toplumsal Bilimler’ alanında ‘başarılı ve öncü’ bir gençlik yetiştirmek değil sadece ‘siyasi’ bir fikrin eğitim yoluyla öğrencilere aktarılmasıdır. Bu emelin en büyük maskesi de ‘din’dir. Beş yıl içerisinde Anadolu imam hatip lisesi sayısındaki yüzde 60’lık artış, eğitimsel açıdan bir ihtiyaç için yapılmadı. Çok açık bir formda tabir edildiği üzere “bir nesil” yetiştirmek ismine hayata geçirildi. Buna rağmen yüksek muvaffakiyet dilimiyle öğrenci alan kimi fen liselerinin fiziki ve toplumsal imkânları yeteri kadar desteklenmedi. İki okul çeşidinin fiziki şartları ortasında çok önemli bir uçurum mevcut. Bir ‘amaç’ uğruna, eğitim sistemi içerisinde ayrımcı tavır sergileniyor. Bilhassa fen liseleri ile Anadolu imam hatip liselerinin bir ‘yarış’a sokulması ve bunun Devlet eliyle yapılması ülkemiz ismine ne büyük bir talihsizlik. ‘Başarılı’ olmanın ‘cezalandırıldığı’ bir sisteme dönüştü eğitim sistemimiz. Türkiye’nin en yeterli okullarından kimilerinin yaşadığı fizikî eksiklikler o kadar bariz ki!”
