Küresel mali piyasalar haftanın birinci iş gününe pek de sempatik bir başlangıç yapamadılar. Borsa İstanbul günü %3,8 ; bankacılık endeksi ise %3,5 düşüşle tamamladı. Hatırlanacağı üzere, TCMB’den perşembe günü beklenen sert faiz artırımının pay senetleri daha doğrusu şirketler için pek de güzel bir haber olmadığını daha evvel paylaşmıştık. Kolay bir yaklaşımla, yeni periyotta paranın maliyetinin artacak olması, büyümede yavaşlama (talepte ise daralma) manasına geliyor.
Cari istikrarda yaşanan bozulmayı da göz önüne aldığımızda, yeni periyotta faizinin yanı sıra kurun da üste gideceği beklentisinin göz gerisi edilmemesi gerekiyor. TCMB’nin faiz kararı kadar son devirlerde peşi sıra gelen ve bankacılık dalını zorlayan kısıtlamaların da ne ölçüde kaldırılacağı yahut gevşetileceği merakla bekleniyor. Takdir edeceğiniz üzere, hastaya verilen bir avuç dolusu ilacın bir anda kesilmesi her ne kadar sıhhatsiz olsa da, kredi kanallarının aktif ve verimli çalışmaması ticari hayatı olumsuz etkiliyor.
İçeride çok açık bir halde görüleceği üzere gözler büsbütün perşembe günü TCMB PPK toplantısına çevrilmiş durumda. Hatta uzun bir mühletten sonra PPK kararını ve karar sonrası açıklanacak siyaset metni büyük bir titizlikle takip edeceğiz. TCMB’nin faiz oranlarını nereye kadar yükselteceği hararetli tartışmalara sahne olsa da, piyasa cephesinde oluşan beklenti siyaset faizinin %8,5 düzeyinde %20-25 aralığına yükseltileceği istikametinde. Her ne kadar piyasada iş gören faizler %40 düzeyine yakın olsa da, TCMB’nin U dönüşü ile ortodox siyasetlere geri dönüyor olması bile olumlu karşılanacaktır. Bunu, kurda düşüş beklentisi olarak da okumamak gerektiğinin peşinen altını çizelim!
Daha kolay bir yaklaşımla, iktisadın tekrar toparlanabilmesi için hastaya yazılan reçete daha yüksek faiz oranı, daha yüksek döviz kuru ve soğuyacak / daralacak iç talep olarak sıralanabilir. Elbette, üstte da değindiğimiz üzere, bu ‘kokteyl’ şirket finansalları açısından pek de şirin bir tabloya işaret etmezken, yakın vade borsaya ait beklentilerimiz de optimist olmadığını bir defa daha yeri gelmişken altını çizmiş olalım.
TCMB’nin faiz artırması nasıl olsa piyasada iş gören faizler daha yüksek o nedenle de kıymetli bir tesiri olmayacak formunda yorumlanmamalıdır. TCMB’nin siyaset faizinin yanı sıra, faiz koridorunun üst bandı (borç verme faizi) ve geç likidite penceresi (ceza faiz) oranlarını da üst iterek bankalara sağladığı yüklü ortalama fonlama faizini (şu anda %8,75) daha yüksek bir düzeye iterek ucuz para devrini de bitireceği üzere, gerçek dalda yüklü olan kısa vadeli ve değişken faizli kredilerin maliyetinin artacağını, hatta kredi kartı faizinden KMH faizine kadar pek çok şeyin topyekûn değişeceğini unutmayın!
Dönelim biraz da piyasaya. Kamunun şefkatli elinin döviz piyasasının üzerinde ‘dengeleyici’ bir rol üstlenerek durmasına paralel, USDTRY kuru son 1 haftadır 23,63 düzeylerinde olabildiğince sakin bir seyir izliyor. Döviz piyasasının kalbinin son aylarda attığı Kapalı Çarşı olağan vakitlerine geri dönerken, turizm gelirlerinin artmaya başlaması ile geçen aylara nazaran döviz piyasasında arz tarafının da canlandığını görüyoruz. Türkiye’nin CDS risk primi 470-500 baz puan aralığında salınırken; içeride 10 yıllık tahvil faizlerinin getirisi %17,1 (son 1 ayda %100 yükseldi) düzeylerinde yatay seyrini müdafaaya dün de devam etti.
Yurtdışında ise, ABD piyasalarının tatil nedeniyle kapalı pozisyonda olmasına paralel büyük bir piyasa hareketi olmasa da, FED Lideri Powell’ın yarın Senato’da yapacağı konuşma ve perşembe günü sonuçlanacak İngiltere Merkez Bankası (BoE) olağan faiz toplantısı büyük bir merakla bekleniyor. Powell’ın bundan sonrası için vereceği sinyaller piyasa seyri üzerinde tesirli olacaktır. Öte yandan, bu sabah itibariyle, BoE’nin faizi perşembe günü 25 baz puan artırmasına %73 ; 50 baz puan artırmasına ise %27 ihtimal tanınıyor. Enflasyon, BoE gayesinin dört katının üzerinde seyretmeye devam ederken, BoE’nin bu hafta faiz oranlarını 15 yılın en yüksek düzeyine çıkarması (%4,75) beklentisinin yanı sıra ilerleyen toplantılara da en 100 baz puan daha faiz artırımı sığdırarak siyaset faizini %5,75 – 6,00 düzeyine taşıyacağına dair beklentiler de artmış durumda.
Bu gelişmelerin ışığında, Sterlin, dolar karşısında Nisan 2022’den bu yana 1,28 ile en yüksek düzeyine yakın süreç görürken, faizin tarafını üste çevirmiş olmasına paralel iki yıllık İngiliz devlet tahvili getirileri de %5,1 ile son 15 yılın tepesine yükseldi. Altının ons fiyatı yükselişin pimini çekecek 1,985 dolar teknik düzeyinin altında 1,950 dolar ile sakin bir seyir izlemeye devam ederken, direnişin parası bitcoin sessiz sedasız yine 27bin dolar düzeyine dayandı.
Tüketici İtimat Endeksi
TCMB ve TÜİK işbirliği ile yayımlanan tüketici itimat endeksi Haziran ayında %6,5 gerileyerek 85,1 kıymetini aldı. Hatırlanacağı üzere, Mayıs okuması yani seçimlerden evvelki son data 91,1 ile 2018 Temmuz’dan bu yana en yüksek düzeye gelmişti. Seçim sonrasında kredi faizlerinde yaşanan artış ve tüketici kredilerinde yaşanan keskin yavaşlamanın tüketici davranışı üzerinde tesirli olduğunu düşünüyoruz.
Kıbrıs İktisat Bankası günlük bülteninden alıntıdır
