Erzincan İliçli Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, daha sağlıklı ömür formülünü 15 unsurda açıkladı.
Yürüyüş, stress azaltımı, tertipli uyku 15 altın kuralın içerisinde yer alıyor. Dr. Yavuz, sağlıklı ömür için şu hususları sıraladı:
“Yürümek; Her gün tertipli olarak en az iki kilometre yürümek hem vücut hem de beyin sıhhatini olumlu etkilemektedir. Zira tertipli yürüme beyinde yeni ilişkilerin oluşmasına neden olmaktadır.
Stres; Kronik gerilim hem bedensel hem de zihinsel aşınmaya neden olur. Özellikle birçok ruhsal hastalığın temelinde gerilim vardır. O halde gerilimi mümkün mertebe hayatın dışında tutabilmek sağlıklı yaşamanın anahtarlarındandır.
Antioksidanlar; En güçlü beş antioksidan vardır. Bunlar lipoik asit, C ve E vitaminleri, glutathione ve koenzim Q 10’dur. Bunların içerisinde en güçlüsü lipoik asittir. Antioksidanlar özgür radikalleri yok ederek hücre hasarlanmasını azaltırlar. Böylelikle yaşlanma sürecini yavaşlatırlar.
Sağlıklı beslenme: Besin disiplinleri ömrümüzü belirleyen en kıymetli ögelerden biridir. Bilhassa doymamış yağlar, domuz yağı, cips ve fast food şekli besinler zar akışkanlığını değiştirerek hücresel irtibatı bozarlar. Şayet beyin ve vücut sıhhatini korumak istiyorsak bol antioksidan içeren besin ve sebzelere tartı vermek zorundayız. Örneğin ıspanak ve çileğin içinde bulunan ve güçlü oksit giderici olan flavanoidlerin, tıpkı balık yağında olduğu üzere beyin hücre zarlarının akışkanlığını artırdığını bilmekteyiz. Gerçekten balık yağı ve omega 3’ten varlıklı besinlerin hücresel irtibat akışkanlığını yükselttiği artık tevatur olmuş bilgilerdendir. Yemeklerinizdeki zerzevat ve meyve ölçülerini biraz artırmak, antioksidan tesirinin yüzde 25 daha fazla olması demektir. Antioksidan ihtiva eden öteki zerzevat ve meyveler ise şunlardır; Yaban mersini, böğürtlen, brüksel lahanası, karalahana, erik, brokoli, pancar, portakal, kırmızı üzüm ve üzüm suyu, kırmızı dolmalık biber, kiraz, kivi, kızılcık, patlıcan, domates, salatalık ve çay.
Vitaminler; Vitamin ve mineraller, bedenimizdeki çabucak her kimyasal yansımada katalizör misyonu üstlenirler. Her ne kadar besinlerle muhtaçlığımız olan vitaminleri alıyorsak da, bilhassa çeşitliliği olmayan beslenme alışkanlıklarında, dışarıdan vitamin ve mineral desteği koşuldur. B vitamininin hücrelerin kendilerini yenilemesinde ve tamirinde tartışmasız yararları vardır. C vitamini en değerli antioksidanlardan biridir. Birebir vakitte enfeksiyonlara karşı bedeni korunaklı kılar. E vitamini hem güçlü bir antioksidandır hem de damar lümenini ve damar sertliğini uygunlaştırıcı rolü vardır. Lakin son yıllarda vitaminleri tek tek değil de multivitamin ve mineral desteklerini tercih eden kanaatler yoğunluktadır. Multivitaminler markadan markaya değişmekle birlikte ülkü olanları, içeriğinde A, B, C, D3, E vitaminleri, kalsiyum, fosfor, demir, magnezyum, mangan, selenyum, potasyum ve klor bulunan terkiplerdir.
Düzenli uyku; Gerek bedensel gerekse zihinsel dinlenme için uyku olmazsa olmazdır. Fare deneylerinde uykusuz bırakılan farelerin başkalarına nazaran çok daha az yaşadıkları tespit edilmiştir. Münasebetiyle uyku kaybedilen bir vakit değildir. Yeni doğan bebekler günde 18-20 saat uyku ile gelişimlerini sürdürürler. Erişkin hayatta ise günde en az 7 saat uyku bedensel hücre yenilenmesi ve hafızanın derlenip toparlanması için kuraldır.
Huzur ve memnunluk; Memnunluk için maksat koymamak gerekiyor. Mesken alırsam memnun olacağım, otomobil alırsam keyifli olurum, şunu elde edersem, bunu gerçekleştirirsem keyifli olacağım üzere telaffuzlar mutluluğa maksat koymaktır. Memnunluk amaçlar gerçekleşince yaşanacak bir süreç değil, hayatın her anında hissedilmesi gereken bir histir. Elhasıl memnunluk bir maksat değil seyahattir. Bir insanın iç huzuru birçok hormonal aktivitenin sağlıklı işlemesini sağlar bu da uzun yaşamanın anahtarlarından biridir.
Sigara, alkol ve uyuşturucudan uzak durmak; Bu tıp ziyanlı unsurların, sebep olduğu çeşitli kronik hastalıklarla ömrü kısalttığı artık herkesçe bilinen bir gerçektir.
Olumlu düşünmek, optimistlik; 70 bin kişi üzerinde yapılan bir araştırmada iyimserliğin karamsarlığa nazaran yüzde 11 seviyesinde ömrü uzattığı belirlenmiştir.
İdeal kiloyu koruma etmek; Obezite en sinsi hastalıktır. Genelde metabolizmanın yaşla birlikte gitgide yavaşlaması ile vakitle artan kilolar, ilerleyen yaşlarda önemli bir sıhhat sorunu haline gelir. Öyleki en optimist ihtimalle 20 yaşından itibaren yılda yarım kilo alan bir kişi 70 yaşında geldiğinde 25 kilo fazlası olacaktır. Bu da haliyle yağlanmayı da beraberinde getirecektir. Böylelikle o kişi fazla olan kilolar kadar tartısı daima bir hamal üzere taşıyacaktır. Ayrıyeten kalbin de iş yükü artacak, daha fazla dokuya kan göndermeye çalışacaktır.
Düzenli sıhhat denetimi; Nizamlı olarak sıhhat denetimlerinden ve check-up’tan geçmek gelişmesi mümkün hastalıkları daha başlangıç devrindeyken tespit etmeye ve tedavide erken davranılmasına neden olur. Zira ilerlediğinde ölümcül olabilen birçok hastalık başlangıç periyotlarında teşhis edildiklerinde büsbütün şifa ile sonuçlanabilmektedir.
Maneviyat; İnanmak, beraberinde tevekkül hissini da getirir. Tevekkül ise hayatın çeşitli külfetlerine karşı dayanma gücü verir. Dua yoluyla sorunları ve istekleri lisana getirmek kişinin içindeki hayat gücünü kuvvetlendirir ve güçlendirir.
Aile nizamı ve hoş dostlar; Sistemli aile hayatı ve evlilik, ömrü uzatan sebeplerden biridir. Dünya üzerinde yapılan sayısız araştırmanın sonucu, evlilik sebebiyle nizamlı ve denetimli hayatın ömrü uzattığı tarafındadır. Araştırmalar sağlam aile bağları ve samimi arkadaşlık ilgilerinin ömrü uzattığını göstermektedir. Bu durum yalnızca insanlara mahsus değildir. Örneğin birçok arkadaşa sahip maymunların başkalarına nazaran %11 oranında daha uzun yaşadıkları tespit edilmiştir.
Sürekli amaçların olması; 6 bin kişi üzerinde 14 yıl süren bir araştırmada aşikâr bir maksadı olmayan insanların daha kısa ömürlü oldukları belirlenmiştir. Gerçekten ülkemizde de emekli olduktan sonra hayat için bir maksat belirleyememiş insanların şu yahut bu nedenle daha kısa müddette hayatlarını kaybettikleri görmekteyiz.
Topraklanma; Tabiat ile iç içe olma, sağlıklı ve uzun bir ömür için olmazsa olmazlardandır. Ülkü olan yüksek katlı ve iç içe apartman dairelerinde değil, müstakil, bahçeli konutlarda yaşamaktır. Maalesef kent hayatı, topraktan uzak bir biçimde beton yığınları ortasında yaşama mecburiyeti oluşturmaktadır. Hiç olmazsa meskenin bir köşesinde çiçek yetiştirmeli ve saksılardaki toprağa temas edilmelidir.”
